Frjáls verslun - 01.03.1975, Blaðsíða 63

„Þingmenn þarfnast jákvæðs
skilnings"
Ágrip af ræftu við setningu þings IMorðurlandaráðs
Við setningu þings Norðurlandaráðs í Reykjavík hinn 15.
febrúar sl. flutti Ragnhildur Helgadóttir, forseti ráðsins,
ræðu, þar sem hún vék m. a. að stöðu stjórnmálamannanna
á Norðurlöndum og afstöðu alniennings til þeirra. Auk
þess fjallaði húni um störf Norðurlandaráðsins. Kafli úr
þessari setningarræðu fer hér á eftir.
,,Að norrænu tali er þing-
ræðið sú skipan lýðræðis-
legra stjórnarhátta, sem
best hentar. Hér á Norður-
löndum er þörf á virku
þingræði, svo að verið geti
raunverulegt lýðræði.
Þjóðþingin þarfnast að-
stoðar sérfræðinga og em-
bættismanna. En menn taka
að efast um gengi lýðræðis-
ins, þegar þeim verkefnum
þjóðþinganna fjölgar, sem
eru dregin eða látin í hend-
ur manna, sem ekki eru
kjörnir í almennum kosn-
ingum. Og þetta getur átt
við bæði frumkvæði og á-
kvarðanir. Það varðar líka
lýðræðið, ef þjóðiþingin
verða háð einhvers konar
aðgerðarhópum í þjóðfélag-
inu.
Á Norðurlöndum verður
þess nú vart, að þýðing
stjórnmálastarfseminnar
fyrir lýðræðið nýtur ekki
fullrar viðurkenningar.
Til að íþjóðþingin séu
virkar stofnanir, er nauðr
synlegt, að almenningur
hafi skilning á starfi hinna
þjóðkjörnu stjórnmála
manna í samfélaginu.
Þingmenn þarfnast jákvæðs
skilnings. Án þess skilnings
geta stjórnmálamennirnir
misst móðinn. Þá dregur úr
góðum áhrifum þeirra. Jafn-
framt getur orðið minna
um, að kjósendur eigi
margra góðra kosta völ. Um
leið dregur úr gæðum
stjórnmálastarfseminnar,
þvi að störf á sviði stjórn-
málanna verða ekki í sama
mæli og áður eftirsóknar-
verð í augum hæfra manna.
í öllu þessu felst hætta fyr-
ir lýðræðið á okkar tíð.
• BÆTT STJORNMALA-
STARF.
Stjórnmálamennirnir
sjálfir verða að grípa hér í
taumana. Má ég varpa því
fram til umhugsunar, hvort
nú sé ekki tímabært, að
þingmannasamkoma eins og
Norðurlandaráð láti hefja
könnun þessa málefnis í
þeim tilgangi að bseta
stjórnmálastarfið í þjóð-
félaginu og þar með lýðræð-
ið.
Þetta leiðir hugann að
meginreglu, sem nú er fjall-
að um í Norðurlandaráði, —
reglunni um stjórnsýslu fyr-
ir opnum tjöldum. Hún á
m. a. að stuðla að miðlun
upplýsinga og að gagn-
kvæmum skilningi. í Norð-
urlandaráði sjálfu hefur
mikið verið unnið að tillög-
um um að allir, bæði innan
ráðsins og utan, geti sem
bezt fylgzt með því, sem
hjá okkur fer fram.
Stundum spyrja þeir um
nytsemi hinna mörgu funda
og háu skjalabunka, sem
ekki þekkja Norðurlandaráð
af langri og djúpstæðri
reynslu. Á þingi okkar hér
í Reykjavik munum við
ræða leiðir til að greiða
fyrir samskiptum milli
deilda ráðsins. Það á að
gera starfsemina einfaldari
og bæta hana um leið.
Um aðra málaflokka er
það að segja, að vænta má
mikilvægrar umræðu um
menningarmál. Það fé, sem
ráðið getur veitt til menn-
ingarstarfsemi, mun aukast
á næstunni í samræmi við
samþykkt, sem gerð var á
þingi okkar í Álaborg á sl.
hausti. Menningarsamvinn-
an á vegum Norðurlanda-
ráðs hefur ómetanlegt gildi.
Þetta á bæði við um sam-
starf um vísindarannsóknir,
sem fer vaxandi og er eftir-
sóknarvert, og við almennt
samstarf um menningarmál.
Þetta er sú norræna sam-
vinna, sem allir telja eðli-
lega. Svo er raunar einnig
um mannréttindamálin, t. d.
jafnrétti karla og kvenna.
Ráðstafanir á norrænum
grundvelli á þessu
sviði verða ræddar á þessu
þingi.
• MIKILVÆG MÁL.
Þau málefni mætti nefna,
sem NorðurlÖnd hafa ekki
getað sameinöst um með
auðveldum hætti. Hagsmun-
irnir rekast á í sumum
málaflokkum, og það er
eðlilegt að sumu leyti. En
einmitt þessa vegna verðum
við að vinna að því að efla
eininguna okkar á meðal.
Stundum blæs ekki byr-
lega fyrir norrænni sam-
vinnu. En því meiri sem
straumurinn er, þeim mun
fastar þarf að standa í fæt-
urna.
Norðurlandaráð ætti að
vera í traustri stöðu, því að
það verður ekki auðveldlega
upp rifið, sem nærist af
aldagömlum rótum.“
FV 3 1975
63