AvangnâmioK - 01.06.1956, Blaðsíða 3

nr. 1
AVANGNAMIOK’
123
lersitsisavdlune, saligutigssåinaunane perragsautåu-
savdlunile. åliap akuisa ilåt nautitsissarnernut ilua-
KutaugaluaKissoK maskinanut ingerdlataulerame ilua-
KutaunerpångorpoK, naussorigsaissup imågdlåt må-
na ukiut 100 matuma sujornagut katerssugarissar-
tagkane 30-riardlugit katerssuisinaulerpoK.
Kanordle sivisutigissumik. —
taima fllia iluaxutigivdluartigigavtigo aperiumå-
ngitsornex saperpugut, Kanormitauva sivisutigissu-
mik sule filiamik perKumautigssaKarpugut?
ilisimatut nautsorssuinere najorKutaralugit sule
silarssuaK ukiune 30-ne uliamik atugagssaxarpox.
tamåko ilisimatut sumltut ilisimanerartarpait xivdler-
dlugitdlo angmardlugit atortungortinartariaxarnerar-
dlugit. åmåtaoK nunarpåloxarpox sule åliamik mi-
sigssuivfigineKångitsunik, tamåkutaoK nunat uliaxar-
nigssånik ilimaginexardluinarput.
sulilo 'åma uliaxarfingnik nutånik U. S. A-me,
Sydamerikame, Canadame, Saudi-Arabienime, Iraqi-
me avdlanilo navssårtortuarput. åmalugox uliamik
amikisålisagaluarunik ujarKat ilainik agdlagtarfigssia-
nik ulialingnik ulialiuinariåuput. åmalume Sveri-
gime taimåituliortarput.
U. S. A-p ulia.
inugpagssuit isumaKartarput nunarssuarme ta-
marme U. S. A. uliaxarnerssausoralugo tamånalo piv-
dlugo masklnanik Kanordlunit atortoKartigigaluarune
tupingnångitsox nuname nangminex pigssaxarting-
mane. taimåipordlume. taimåitordle uliaKarnerpåju-
simångikaluarpoK. ujardlerfiginei<arnerpaugamile nav-
ssårfigineKarnerpauvoK.
nunarssiip ilarssua Amerikamit flliaKarnerssu-
ssok OKautigineKarpoK, åssiglngitsutdle patsisigalu-
git ujardlerfigineKardluånginarput.
uvdlutdle tamardluinavisa angutit ttisintiligpag-
ssuit orpigpagssuarujugssuit akornine, masarsuling-
ne — sume tamåne, agdlåme inoKajuitsune iputdlu-
go KilalertaKalutigdlo tlliasiorssuatårput. årnalo tu-
sintiligparujugssuit illianik akuiaivingne umiarssuar-
nilunit uliamik pajugtautine sulissuput.
silarssuarssuarme sumilunit ulia piumaneKara-
lugtuinarpoK. sumilunitdlo ulia navssårineKardlune
atorneKalerångat inoKatigit sunerneKariartulertortar-
put pikorigsiartulertortardlutigdlo.
Danmark uliaxarnigssånik ilimagineKartarpoK.
åmame Tysklandip ilåne Heide kigdleKarfingmut u-
ngasingitsume ajiingivigsumik uliasiorfeKarmat. xiv-
dlerissaraluartutdle uliamik navssångitdlat, nunavdle
atå tarajorpagssuaKartoK påsineKåinarpoK. tasama-
nerssuax meterinik xavsinik tusintilingnik ititigissu-
me taratsune tiliap simernerinik navssåraluarput, u-
liasingitdlatdle.
pukitsormiunisaox uliasiorfigssuaxarpox ukiut
tamaisa tonserpagssuarnik pigssarsivfiussartunik. ki-
siåne nalivtine Europame Uliamik pigssarsivfiussar-
tut angnerssåt tåssa Østrig, ilamigox Zistersdorfime
napassuliaussat tlliasiorfit amerdlangåramik orpig-
pagssuartut issikoxarput.
kungip umiarssuautaisa Kanga
Grønlandiliartarnerat.
(nangitax.)
sordlo måkua sujuline malungnarérsox, angala-
ssarnerne tamåkunane tamane James Hall ilisima-
ssortauvdlune ilaussarpox. 1612-me sisamagssånér-
dlune naggatåmik Grønlandiliarpox tulungnit niu-
vertorssuarnit pexatigingnit Grønlandime niuverfig-
tårnialerssårtunit autdlartitauvdlune. angalassunut pi-
ssortauvox pexatig'mgnutdlo ilaussuvdlune, angala-
ssutdlo anguniagaisa pingårnerit åma ilagåt tåuna
sølvisiorfigssax tainexarérsox, sunauvfale ilisimatup
uiniarssuarmut ilaussup takugaluaramiuk nalunaeru-
tigå xivdlakiåinaussox (kaliglimmer). Hall nakeriat-
dlakutsorérame kitåta sineriå åssiliuinalerpå, uvdlut-
dle ilåne ipuinardlutik Ramelsfjordimut pigame Inuit
ilånit pisigsimik toxutauvox, xularnångitsumik xa-
ngaligame tigussarisimassaisa ilåta xanitarisimasså-
nit akiniutiginexarsimavdlune.
1615-me Christiåt sisamåta umiarssuarnut såku-
tulingnut nålagaunertautitaisa pikoringnerssåt, ad-
miral Gabriel Kruse sorssutinik mardlungnik umiar-
ssuårxanigdlo mardlungnik Grønlandimut autdlarti-
tauvox umiarssuit takornartat avdlat tåvane nunap
umiarssualivine kangerdluinilo aulisartut tamaisa a-
kilerårutinik tigusivfigissarxuvdlugit, angalanerdle
tåuna xanox pisimanersox ifisimanitaxångilax.
taimanikumitdle sivisujårssuarmik „kungip u-
miarssuainik“ autdlartitaussoxarxingilax, taimåitordle
1636-me Københavnime autdlarnernexarput Grøn-
landime niuverniaxatiglgsugssat,' tåuko umiarssuit
mardluk Grønlandiliartipait arfangniartitdlugit Inuit-
dlo niuverfigerxuvdlugit. pissaxarsimångitdlat sior-