Frjáls verslun - 01.04.1977, Síða 44

embættisins og hve margir
starfa í þess þágu?
Tollstjóri: — Reksturinn
kostaði á árinu 1976 280
millj. kr. og er þá bæði skrif-
stofuhaldið og tollgæslan í
Reykjavík talin með. Alls
starfa hjá embættinu 130
manns.
F.V.: — Hjá innflytjendum
er það almenn skoðun, að þjón-
usta tollsins hafi batnað mjög
mikið undanfarið, þó að finna
megi enn að sitthverju. Þá er
oftast nefnt, að alltof margir
aðilar komi við sögu, þegar af-
greiða þarf vörur úr tolli. Hvað
fer tollpappír um hendur
margra aðila áður en vara er
afgreidd?
Tollstjóri: — Mér þykir vænt
um ef þetta er almenn skoðun.
Ekki vil ég þó eigna mér þessar
,úr*bætur. Það verður að hafa í
huga að upphaf úrbóta liggur
rnörg ár aftur í tímann og ekki
síst í því gífurlega átaki, sem
hér var gert í tíð fyrirrennara
míns, Torfa Hjartarsonar, við
að bæta vinnuaðstöðu alla eins
og Tollhúsið er besta dæmið
um. Án sæmilegrar vinnuað-
stöðu verður engri hagræðingu
komið við. Enn er mörgu sjálf-
sagt áfátt, en ég veit ekki hvort
-orsakanna er að leita í því að
pappírar fari um hendur of
margra manna. Við getum skipt
afgreiðslunni í 9 vinnsluþrep:
1) Móttaka tollskjala, þar sem
þeim er gefið númer og athug-
að lauslega hvort einhverja
pappíra vantar. 2) Merking og
samanburður við farmskrá. 3)
Skráning þar sem skráð er
hvaða innflytjandi á hvert inn-
færslunúmer. 4) Tölulegur yf-
irreikningur skýrslu. 5) Toll-
flökkun vörunnar. 6) Vöru-
skoðun ef með þarf. 7) Endur-
skoðun, þar sem skjölin og
gjaldaútreikningurinn eru yfjr-
farin með tilliti til gildandi
laga og reglugerða. 8) Geymsla
skjalanna og afgreiðsla þeirra
þegar innflytjandi vill greiða.
9) Greiðsla hjá gjaldkera.
Þannig gengur þetta koll af
kolli og engu vinnsluþrepi er
ofaukið, nema e.t.v. vöruskoð-
uninni í einstaka tilfellum.
Hún er það þrepið sem tekur
langlengstan tíma en er oft ó-
hjákvæmileg vegna ónógrar
lýsingar vörunnar og ófullkom-
inna pappíra erlendis frá. Ef
þeir bötnuðu færu ekki eins
margar vörusendingar í vöru-
skoðun.
F.V.: — Ef athugasemdir
koma fram við vöruskoðun eða
vegna útreiknings á tolli, þó
ekki sé nema vegna augljósrar
vélritunarskekkju, hafa inn-
flytjendur kvartað yfir því að
viðkomandi skjöl fari í gegn-
um kerfið á nýjan leik eins og
verið væri að leggja þau inn.
Er þetta nauðsynlegt?
Tollstjóri: — Ekki er auðvelt
að flokka athugasemdir eftir
tegund villu og veita þeim mis-
munandi afgreiðslu eftir því.
Með þeirri aðferð er erfiðara
að fylgjast með ferli skjala
(þegar þau fara í gegnum mis-
munandi vinnslurásir. Þó er
reynt að hraða leiðréttingu á
óverulegum villum og jafnvel
lagfæra þær fyrir inflytjendur
eftir atvikum.
F.V.: — Má ekki einfalda
þessi mál með því að innflytj-
andi greiði gjöld samkvæmt út-
reikningi sínxun um leið og
hann leggur inn pappíra en mis-
munur sé gerður upp, þegar
endurskoðun hefur farið fram?
Tollstjóri: — Þetta fyrir-
komulag er vissulega athug-
:andi, en ljóst er að miðað við
núverandi villuhlutfall yrði
vinna bæði við kröfugerð
eftir á og endurgreiðslur allt-
of mikil. Þetta fyrirkomulag
(hefur verið reynt erlendis en
gefist misjafnlega, t.d. var því
hætt aftur I Ameríku af fram-
angreindum ástæðum. Hægt er
að hugsa sér að stefna að þessu
sem markmiði, t.d. eftir 1980
þegar EFTA-aðildin er að fullu
komin til framkvæmda og
meirihluti innflutnings er
orðinn tollfrjáls, en þá að því
tilskyldu að villuhlutfallið
hefði stórlæfckað, segjum niður
í 3—4%.
F.V.: — Menn hafa líka
spurt, af hverju ekki sé hægt
að fá afgreiðslu á stundinni,
þegar komið er með pappíra úr
bankanum og þeir eru nákvæm-
lega eins og skjölin, sem hafa
verið endurskoðuð?
Tollstjóri: — S'kjölin sem inn
eru lögð óbankastimpluð fara
yfirleitt ekki í endurskoðun.
Ýmsar ástæður liggja til þess,
en þær helstar að innflytjendur
vilja oft breyta skjölum sínum
og reikna út á nýjan leik, t.d.
vegna breytinga á gengi og svo
hitt að ýmis gögn, svo sem
flutningsskírteini (EFTA/EBE-
skilrí'ki) fylgja ekki með fyrr
en bankastimpluðu skjölin eru
lögð inn. Endurskoðun óbanka-
stimplaðra skjala yrði því við-
bót og oft tvíverknaður.
F.V.: — Sumir innflytjendur,
einkanlega bifreiðaumboð, bera
jSÍg illa yfir því að þurfa að
hafa tollgreiningarsérfræðing í
þjónustu sinni af því að toll-
skráin sé svo óþarflega flókin
og margslungini. Þannig grein-
ist varahlutir í bíla í 60 vöru-
flokka, beinar hosur fari t.d.
ekki í sama vöruflokk og bogn-
ar hosur. Tegundafjöldi hjá
bílaumboðum getur verið um
8 þús. og á þessum vörum er
yfirleitt 35% tollur. Er þetta
ekki gert alltof flókið fyrir inn-
flytjendur og starfsmenn tolls-
ins?
Tollstjóri: — Þessi spurning,
sem snertir gerð og uppbygg-
ingu sjálfrar tollskrárinnar er
afar viðamikil. Til þess að gera
sér grein fyrir því hversvegna
tollskráin er svona flókin, verða
menn að muna að 'hún er ár-
angur af samstarfi og samvinnu
fjölda þjóða með misjafna
framleiðslu- og verslunarhags-
muni. Þegar við tókum upp nú-
verandi tollskrárfyrirkomulag
(Brusseltollskrána) á árinu
1963, var það álit flestra sem til
þekktu, að með henni væri
stigið veigamikið spor til að
nálgast helstu viðskiptaþjóðir
okkar í öllum verslunarsam-
skiptum. Við vorum síðasta
þjóðin í Vestur-Evrópu sem tók-
um þetta tollskrárfyrirkomulag
upp, en þá höfðu yfir 50 lönd
innleitt það. Þau eru nú komii?
yfir 120. Það er augljóst mál,
að það (hlýtur að vera af því
hagræði en ekki óhagræði fyrir
menn sem fást við svo alþjóðleg
samskipti eins og verslun með
vörur landa í milli er, að um
þessi mál náist fjölþjóðlegt
samstarf. Hitt er svo einnig
rétt, að til þess að stunda út-
44
FV 4 1977