Frjáls verslun - 01.06.1978, Blaðsíða 41

Frakklandi, er "einfaldlega sú,
aö flugskilyrði eru mjög góö í
Toulouse, þar sem franski
flugvélaiönaöurinn hefur haft
aðsetur lengi. Þar hafa þekktar
franskar flugvélar eins og
Caravelle og Concorde veriö
smíðaðar.
Evrópusamstarf í flugvéla-
iðnaðinum
En lítum aöeins nánar á það
Evrópusamstarf, sem tekizt
hefur um smíði Airbus. Allt frá
því á sjötta áratugnum hafa
vestur-evrópsk fyrirtæki í há-
þróuöum tækniiðnaði lagt sig í
auknum mæli fram um að
bindast innbyröis samtökum
um tiltekin verkefni. Má segja,
að þetta hafi verið einn ávöxtur
af nánara efnahagssamstarfi
EBE-landanna og pólitískri
samvinnu, sem því hefur fylgt. I’
flugvélaiðnaðinum sagði þetta
fyrst og fremst til sín varðandi
smíði á flugvélum til hernaðar
og vopnum. Þannig var um
fransk-þýzku flugvélina Atlant-
ic, sem notuð er til kafbátaleitar
og Transall-flutningavélina.
Samsteypan Airbus Industrie
er árangur tveggja áratuga
samstarfs í Evrópu og endur-
speglar þann ásetning stjórn-
málamanna í álfunni, að flug-
vélaiðnaði V.-Evrópulanda
verði sköpuð heilbrigð skilyrði
til aö eflast áfram. V.-Evrópu-
löndin standa fremur laklega
að vígi hvað hráefnisöflun
snertir en verða fremur að
treysta á hæfni manna sinna í
tækniiðnaðinum til þess að al-
menn velsæld sé tryggð. Fram-
leiösluvörur iðnaðarins verða
þvf að vera vel samkeppnis-
hæfar og seljanlegar og hvað
A300 vélina áhrærir gerðu rík-
isstjórnir Frakklands og Þýzka-
lands kröfu til að raunveruleg
þörf fyrir flugvélina yrði rök-
studd nákvæmlega áður en
heimild var gefin til aö hefja
aðgerðir.
í maí 1969 höfðu forráða-
menn Airbus Industrie sann-
fært stjórnvöld beggja landa og
hafa þau stutt verkefnið með
ráðum og dáð síðan. Ríkis-
stjórnirnar hafa lagt fram sem
nemur einum milljarði Banda-
ríkjadollara til rannsókna og
hönnunar á A300 en að auki
hafa framleiðendurnir, sem
þátt taka í smíöinni þurft að
fjárfesta mikið vegna verkefn-
AIRBUS
isins. Ríkisstjórnirnar ætla að fá
fé sitt endurgreitt og verður því
marki aðfullu náð, þegarseldar
hafa verið 350 vélar.
Enn eru það Frakkar og
Þjóöverjar, sem hafa forystuna
um smíði Airbus. Á síðari stig-
um gerðust Hollendingar,
Bretar og Spánverjar einnig
aðilar.
ÓháðEBE
Airbus Industrie er ekki póli-
tískt séö háð Efnahagsbanda-
lagi Evrópu. Eitt aðildarlandið
að smíði Airbus er t.d. ekki í
bandalaginu. Það er Spánn.
Flugvélaiðnaður er undanskil-
inn frá reglum Efnahags-
bandalagsins með sérstakri
bókun í Rómarsáttmálanum.
Það eru fimm flugvélaverk-
smiðjur í jafnmörgum löndum
sem leggja hönd á plóginn við
smíði Airbus. Aerospatiale í
Frakklandi og Deutsche Airbus
í Þýzkalandi MBB, smíða hvort
um sig 36,1 % af vélinni, CASA á
Spáni 4,2%, Hawker Siddley í
Bretlandi 17% og Fokker í Hol-
landi 6,6%. Samanlagt hafa
þessar verksmiðjur í þjónustu
sinni meira en 115 þús. manns
en þar af starfa aðeins um 17
þús. við smíði Airbus.
afkvæmi
Evrópusamstarfs
Airbus er fyrsta breiðþotan, sem smíðuð var fyrir stuttar og meðal-
langar flugleiðir. Vélin getur flutt á milli 220 og 345 farþega, flýgur í 31
þús. feta hæð á 870 km hraða.
Ituii