Frjáls verslun - 01.02.1980, Blaðsíða 31

Ágrip af erindi
Tómasar Sveins-
sonar, hagfræð-
ings Fram-
kvæmdastofn-
unar ríkisins,
sem hann flutti á
ráðstefnu Fjórð-
ungssambands
Norðlendinga.
verö heldur einnig skemmri tíma. I vissum tilfellum
getur tíminn einnig veriö sá þáttur sem er ákvarðandi
um það hvert maður beinir viðskiptum sínum.
Hagræðing í samgöngum til hagsbóta við-
skiptum landsmanna
Við getum búið okkur til dæmi, sem ekki á sér stað í
veruleikanum, en sýnir hvað við er átt.
Hugsum okkur að framleiðandi á Húsavík verði
að stöðva rekstur vegna þess að einhvern varahlut
vantar. Hann tapar t.d. 1 m. kr. á klukkustund
vegna framleiðslustöðvunar. Viðkomandi varahlut
getur hann fengið á Akureyri fyrir 5 m. kr. eða í
Reykjavík fyrir 6 m. kr. Nú vill svo til að vegna
samgönguerfiðleika getur hann fengið varahlutinn
2 klst. fyrr frá Reykjavík en frá Akureyri. Það er því
augljóst hagræði fyrir hann að fá varahlutinn að
sunnan jafnvel þótt hann sé 1 m. kr. dýrari ein-
faldlega af því að hann fær hann 2 klst. fyrr og
kemur þar með í veg fyrir 2 m kr. tap vegna rekstr-
arstöðvunarinnar.
Þetta leiðir hugann aö því á hvern hátt sé hægt að
hagræða samgöngum betur en nú er, til hagsbóta
viðskiptum landsmanna.
Það fyrsta sem maður sér er hve víða tvíverknaður á
sér stað innan samgönguþjónustunnar. Nú er það
alkunna hve slæm sætanýting er á sérleyfisleiðum og
hlýtur því að vakna sú spurning hvort þær reglur er
gilda um sérleyfi séu ekki úreltar. Manni kemur það
spánskt fyrir sjónir að sjá rútubíla meira og minna
halftóma aka næstum í halarófu út úr Reykjavík.
Þannig gæti einn verið á leið í Borgarfjörð, annar á
Snæfellsnes, þriðji á leið til Vestfjarða, fjórði á leið í
Strandasýsluna og sá fimmti á leið til Akureyrar. Við
sjáum aö leiðir skiljast þ.e. í Borgarfirði og í Hrútafiröi.
Væri nú ekki hugsanlegt að á þessum tveimur stöðum
væru reistar landflutningamiðstöðvar og sérleyfum
yrði breytt þannig að bíllinn sem ekur til og frá Akur-
eyri æki aðeins ít.d. Borgarnes, en ferðum yrði háttað
þannig að þar væri hægt að taka annan bíl sem færi
vestur á firði, á Snæfellsnes eða til Reykjavíkur. Ferðir
yrðu að vera skipulagðar þannig að ekki yrði um
verulega töf að ræða fyrir farþega, þ.e. ferðir þyrftu að
vera samhæfðar. Einnig held ég að feröaþörf íbúa
Strandasýslu yrði betur sinnt ef aðeins yrði ekið í veg
fyrir bílinn sem ekur milli Akureyrar og Borgarness.
Þeim akstri mætti anna með mun minni bíl en nú
tíðkast, en ferðatíðnin gæti verið meiri. Það er vel
þekkt fyrirbrigði að með aukinni ferðatíðni upp að
29