Frjáls verslun - 01.04.1980, Blaðsíða 28

skodun
Baldur Guðlaugsson, héraðsdómslögmaður:
viðskiptalvf
Víxlar eru algeng og útbreidd lánsskjöl í viðskipt-
um hér á landi. Um víxla hafa verið sett sérstök lög
nr. 93/1933 og sömuleiðis gilda sérstök réttarfars-
ákvæði um svokölluð víxilmál.
Víxlar eru formbundnir, en í því felst að skjal telst
ekki vera víxill nema það fullnægi tilteknum formskil-
yrðum. Þessi formskilyrði eru talin upp Í1. gr. víxil-
laga. Dómstólar ganga ríkt eftir því að þessum skil-
yrðum sé fullnægt og kemur oft fyrir, að málum sé
vísað frá eða sýknað, ef eitthvað vantar á að form-
reglum hafi verið fylgt. Það er því hagur þess sem við
víxli tekur sem greiðslu að ganga rækilega úr skugga
um að víxillinn sé þannig úr garði gerður, að á honum
verði byggðar víxilkröfur. Að vísu kann víxileigandi að
eiga almenna kröfu á hendur einhverjum eða öllum
víxilskuldaranna, þótt víxilréttur falli niður, sem hann
getur þá sótt í almennu dómsmáli, en hann nýtur þá
ekki lengur þess sérstaka réttarfarshagræðis sem
víxlum fylgir.
En uppfylli víxlar öll formskilyrði horfa hlutirnir öðru
vísi við. Þá verða víxilskuldarar að sæta því að víxill
skapi víxilhafa rétt eftir hljóðan sinni og að viðskipti
eða lögskipti þau sem urðu tilefni víxilskuldbinding-
arinnar séu talin henni óviðkomandi. Þetta stafar af
því að sérreglur þær sem settar hafa verið um víxilmál
hafa að geyma afbrigði frá venjulegum réttarfars-
reglum. Eru þau fyrst og fremst í því fólgin, að réttur
varnaraðila til að bera fram varnir um efni málsins og
til þess að hafa uppi í málinu gagnkröfur er stórum
takmarkaður. Þessar reglur miða að því að tryggja
gildi víxilkrafna og auðvelda umsetningu þeirra.
Hér á eftir verður bent á nokkur atriði sem gæta
þarf að við notkun víxla í viðskiptum og verður vísað til
nokkurra dóma til upplýsingar og glöggvunar.
28