Frjáls verslun - 01.06.1980, Blaðsíða 38
Vandi frystiiðnaðarins vegna sölutregðunnar er mál málanna á fslandi í dag. Albert Guðmundsson,
alþingismaður er hér ásamt Guðjóni B. Ólafssyni, forstjóra lceland Seafood Corporation að kynna sér
verksmiðjurekstur þess fyrirtækis vestanhafs.
andi fyrir kaupendur, sem eru í
kröggum.''
Þannig hefur vaxandi sam-
keppni við harðan keppinaut eins
og Kanadamenn, sem hafa einsett
sér að ná tryggri og varanlegri fót-
festu á Bandaríkjamarkaði, orsak-
að enn alvarlegri þrengingar fyrir
höfuðútflutningsgrein íslendinga.
Heimatilbúni vandinn
ekki síður alvarlegur
En vandi íslenzka hraðfrystiiðn-
aðarins er ekki bara utanaðkom-
andi. Hann grasserar líka innanfrá.
Þar komum við að þætti íslenzku
frystihúsanna og meðferð þeirra á
hráefninu. Hún er í mörgum tilvik-
um svo slæm að til vandræöa
horfir á viðkvæmum markaði.
Steingrímur Hermannsson, sjáv-
arútvegsráðherra gat þess í út-
varpsviðtali fyrir skömmu, nýkom-
inn heim frá Bandaríkjunum, aö nú
þýddi ekki lengur fyrir íslenzka
framleiðendur að setja þunnildi í
þorskblokkina. Þunnildablokkir
myndu ekki seljast lengur þar í
landi. íslenzk þorskblokk hefur
hlotið þá umsögn vestan hafs, að
hún væri ekki einu sinni nógu góð
handa McDonalds-veitingastaða-
keðjunni, sem býöur upp á alódýr-
asta og fábrotnasta mat, sem völ
er á hjá veitingastöðum vestra.
Bein og ormar eru sígilt vanda-
mál í íslenzkri fiskframleiðslu.
Frystihúsin eru verölaunuð eitt
árið fyrir góða framleiðslu en á því
næsta er allt á hraðri niðurleið.
Svona gengur þetta þrátt fyrir
stöðugar viðvaranir og umvand-
anir þeirra, sem þurfa að selja
vöruna og afla gjaldeyrisins úti á
„orrustuvellinunrr. Dæmi eru um
að 196 bein hafi fundizt í 16 punda
pakkningu af íslenzkum fiski, sem
kynntur er sem sérstök gæðavara
á Bandaríkjamarkaði.
En það er ekki þorskblokkin,
sem skiptir máli. Þorskflökin vega
langþyngst í fisksölumálum vestan
hafs. Hlutfallið er reyndar 70%
flök, 30% blokk.
Flökin eru uppistaðan sem allt
byggist á og allar hreyfingar á
verði þeirra til eða frá endurspegl-
ast skýrum dráttum í útflutnings-
verzluninni og þjóðarafkomu. í
Ijósi þessa mætti svo álíta, að með
flakaframleiðsluna væri farið af
stakri kostgæfni, þegar hún er á
vinnslustigi hérlendis. En því fer
víðs fjarri. Þunnildi hafa ekki bara
farið í þorskblokkina heldur hefur í
flakaframleiðslunni verið skorið
svo nærri þunnildunum að sölu-
fyrirtækin í Bandaríkjunum hafa
orðið aö gera alvarlegar athuga-
semdir um vörumeðferðina. Bein
og ormar eru líka vandamál í
flakaframleiðslunni. Roðflettivélar
hafa skilið eftir himnu á fiskinum,
sem fer í taugarnar á kappendum.
Forráðamenn fisksölufyrirtækj-
anna hafa orðið varir við áberandi
afturför í vörumeðferð hjá hrað-
frystihúsunum nú á þessu ári og er
skýringin eflaust fólgin í því að
húsin hafa ekki haft undan að
vinna úr þeim afla, sem borizt hef-
ur á land og vinnubrögð því öll
orðið hroðvirknislegri. Þegar
grannt er skoðað er þarna ef til vill
komið að kjarna vandamáls, sem
forstöðumönnum frystiiðnaðarins
þykir hentara að þegja um eða láta
víkja í umræðum fyrir litríkum lýs-
ingum á markaðshruninu mikla í
Vesturheimi, sem vissulega er al-
varlegt vandamál. ■
38