Frjáls verslun - 01.06.1980, Blaðsíða 43

Álmarkaðir hafa aldrei verið jafn hagstæðir
fyrir ISAL og nú
Álmarkaðir hafa aldrei verið jafnhagstæðir fyrir íslenzka
álfélagið og einmitt núna síðustu mánuði. Að sögn Ragn-
ars Halldórssonar, forstjóra hefur allt verið flutt út jafn-
óðum, sem framleitt hefur verið. Hann bætti því við, að
vondu fréttirnar væru þær, að fjári hart væri að fá ekki
nægilega orku til að framleiða í svo hagstæðu markaðs-
ástandi, en orkuskömmtun bitnaði á álverinu fjóra fyrstu
mánuði ársins.
Hvað horfunum á álmarkaði
viðvíkur eru sérfróðir menn bjart-
sýnir. Þær eru þó mjög háðar því
hvort ástandið, sem nú ríkir í efna-
hagsmálum í Bandaríkjunum
breiðist út til Evrópu. Núna er ál-
verðið í Bandaríkjum um 1700
dollarar á tonnið en í Evrópu rúm-
lega 1800 dollarar. Veröið var
mjög svipað eða næstum hió sama
beggja vegna hafsins framan af
árinu en nú síðustu vikurnar í maí
„Það setur svip á ferðamálin um
þessar mundir, að viss efnahags-
legur samdráttur er víða um lönd
og hins vegar er það svo óvissan í
samgöngumálum hér á landi, sem
kemur fram á ferðamálunum",
sagði Heimir Hannesson, for-
maður Ferðamálaráðs fslands.
(slenzk yfirvöld og ferðamála-
aðilar hafa aldrei staöið fyrir jafn-
skipulagsbundnum aðgerðum og
varið jafnmiklu fjármagni til fram-
gangs ferðamálunum á ýmsum
mörkuðum og einmitt nú. Vegur
þetta nokkuð á móti samdráttar-
þróuninni, bæöi austan hafs og
vestan. Þróunin er sú hér á landi
eins og í öðrum aðildarlöndum
OECD, að ferðamennirnir hafa hér
lengri viðdvöl þannig að heildar-
tekjur af ferðamennskunni minnka
ekki eins mikið og bein fækk-
un ferðamanna gæfi til-
efni til að ætla. Útlendir ferða
menn, sem hingað komu í fyrra
fór álverið lækkandi í Bandaríkj-
unum en hefur staðið í stað í
Evrópu. Ál var flutt út fyrir um 100
milljónir dollara í fyrra en Ragnar
Halldórsson reiknaði með að
heildarútflutningur þessa árs
næmi 120 milljónum dollara. Hins
vegar benti Ragnar Halldórsson á,
að allt eins mætti búast við ein-
hverjum framleiðslutakmörkunum
vegna orkuskorts hér innanlands
síðari hluta ársins.
voru um 80 þús. talsins. Þeirverða
sennilega nokkru færri nú. Gjald-
eyristekjurnar af erlendum ferða-
mönnum námu 16 milljöröum í
fyrra.
Bandaríkjamenn eru enn flestir
þeirra erlendu ferðamanna, sem
leggja leiö sína til íslands. Þó hefur
þeim fækkað tölulega frá því fyrir
fáeinum árum en eru enn fleiri en
allir Norðurlandabúar, sem landið
heimsækja. Næstir koma Þjóð-
verjar og síðan Norðurlandabúar.
Frökkum hefur fjölgað hér eftir
að beint flug hófst milli l'slands og
Parísar. Svisslendingar eru áber-
andi í hópferðum.
Á sama tíma og þessara áður-
nefndu skilyrða gætir hefur verið
mikil gróska í uppbyggingu ferða-
mennskunnar hér innanlands.
Hótelbyggingar eru áberandi víða
um land. Þær framkvæmdir eru
fjármagnaðar með tilstuðlan
Ferðamálasjóðs og mikil eftir-
Örar verðbreytingar hafa orðið á
álmarkaði síðasta árið, á nokkurra
mánaða fresti. Helzta viðmiðunin í
stærri viðskiptum á álmarkaði er
hiö svokallaöa Alcan List-verð.
Það hækkaði síðast 27. marz úr
1600 í 1750 dollara tonnið. Á
spotmarkaði fór verðið yfir 2000
dollara tonnið, þegar það var hæst
en er nú um 1800 dollarar í Evrópu
og 1700 í Bandaríkjunum eins og
áður sagði.
Helztu markaðir fyrir framleiðslu
íslenzka álfélagsins voru í fyrra:
Efnahagsbandalag Evrópu 71%,
Efta-lönd 23% og önnur lönd um
5%. Eins og horfurnar eru nú, eru
ekki líkur á að þessi hlutföll breyt-
ist mikið.
Helztu sérfræðingar í álmark-
aðsmálum spá því að þessi ný-
byrjaði áratugur eigi aö geta orðið
hagstæður fyrir framleiðslufyrir-
tækin. Eftirspurn er talin veröa
meiri en framleiðsla. Mikil eftir-
spurn er eftir áli í stað annarra
þyngri málma, t.d. íbílaiðnaðinum,
þar sem framleiðendur reyna að
gera tæki sín léttari vegna hækk-
andi orkuverðs.
spurn er eftir fyrirgreiðslu frá hon-
um til byggingar gistihúsa og
veitingastaöa. Meðal þeirra fram-
kvæmda, sem unnið hefur veriö að
undanfarið má nefna stækkun við
Hótel Borgarnes, nýtt hótel á ísa-
firði, og verulega stækkun við
Hótel KEA á Akureyri en fram-
kvæmdir þar munu hefjast í
september. Þá hefur verið reist
gistiálma við Hótel Valaskjálf á
Egilsstöðum og á Hvolsvelli hefur
verið reist lítið hótel.
Færri ferðamenn — en gjaldeyristekjur
af ferðamennsku lækka ekki hlutfallslega