Frjáls verslun - 01.06.1980, Blaðsíða 55

verzlunarrekstrar, sem er sérstak-
ur 1,4% skattur af fasteignamats-
veröi slíks húsnæðis. Þessi skattur
(eða refsing) er þó ekkert eins-
dæmi um rangláta og óskynsam-
lega skattlagningu á verzlun og
má nefna aöstöðugjaldiö sem
annað dæmi."
„Erlendir sölumenn óháðir
verðbólgunni, verömyndunarhöft-
unum og lánsfjárskömmtuninni
verða því æ tíðari gestir einkum þó
frá Norðurlöndunum", sagði Árni.
Setjast þeir að á hótelherbergjum,
breiða út vöru sína og bjóða til
kaups. Að sjálfsögðu greiða þessir
menn hvorki skatta né gjöld fyrir
þessar hótel-heildverzlanir sínar,
hvorki af húsnæði, veltu né hagn-
aði og loka þeim niður í ferðatösk-
ur, þegar búið er að ræða við
væntanlega viðskiptavini.
Hinn hátturinn, eins og áður er
lýst, er sá að ýmis fyrirtæki veita
fyrirtækjum í þriðja landi söluum-
boð hérlendis. Þar hafa Danir
verið duglegastir, að taka að sér
umboö fyrir Danmörku, og er ís-
land þá meðtalið og jafnvel hin
Norðurlöndin líka. Fyrrnefnda
söluaðferðin stangast á við íslenzk
lög um verzlunaratvinnu. Samt
hefur ekki verið kært yfir þessari
sölu, en kaupmenn kvartað í skrif-
um sínum í dagblöð. .
„Ég veit ekki nákvæmlega hvað
þessi umboðsmennska Dana þýðir
fyrir okkur í raun. En heyrt hef ég
að verðlagið hafi hækkað um 60%
á vöru vegna þessa milliliðs í Dan-
mörku, og í öðrum tilfellum jafnvel
meira. Þá veit ég að margir hafa
rekið sig á þennan vegg, — þeim
hefur verið bent á umboðsmann-
inn fyrir ísland, — í Danmörku",
sagði Árni. „Þetta þýðir að verzlun
okkar er að færast út úr landinu,
og sannarlega getum við sjálfum
okkur um kennt, ef svo á að fara.
Auðvitað eigum við (slendingar að
sjá til þess að verzlunin búi viö góð
starfsskilyrði, þannig að erlendir
kaupmenn njóti ekki aðstöðumun-
ar á íslandi umfram okkur sjálfa.
Þaö hefur ekki reynzt okkur fyrr á
öldum til góðs að færa verzlunina
úr landinu og verða háöir öðrum
þjóðum um aðföng til landsins.
Það mun ekki gefast betur nú en
þá aö færa verzlunina til annarra
landa, en það stefnir í þá átt að svo
fari", sagði Árni Árnason að lok-
um.
Guido Bernhöft:
íslandsumboð Dana,
erlendir sölumenn og
kommóðu-heildsalar
„Ég hef nú þá trú að meö samtaki íslenskrar verslunarstéttar sé
verið að útrýma þessum umboðum, sem Danir hafa fengið fyrir ísland.
Trúað gæti ég að þetta sé í mörgum tilfellum vegna fyrri tengsla
þjóðanna. Hér áður fyrr var heildverslunin okkar bundin við Leith og
Kaupmannahöfn. Mér er í fersku minni, þegar við vorum að panta
nokkur hundruð eplakassa frá Leith.
I’ stríðinu 1914—18 breyttist þetta og var þá farið að leita umboða
víða. Núna eru ávextirnir keyptir beint úr framleiðslulandinu á besta
hugsanlega verði. Hinsvegar hef ég oft rekið mig á þessi íslandsum-
boð Dana", sagði Guido Bernhöft stórkaupmaóur, forstjóri H. Ölafs-
son og Bernhöft.
„Það sem mér þykir jafnvel enn hvimleiöara eru þessir sölumenn
frá ýmsum löndum sem koma hér í fyrirtækin að selja beint. Hér kom
einn á dögunum að selja kalkipappír. Þetta finnst mér ekki ná nokk-
urri átt, nú eða kommóðuheildsalarnir okkar, oft opinberir starfsmenn
sem hafa þetta í hjáverkum án þess að þurfa að sætta sig við þær
álögur sem viö gerum."
„Hinsvegar held ég að þetta sé allt á réttri leiö, auövitað eigum við
að sjá til þess að íslenskir verslunarmenn annist verslunina í landinu,
og að hagnaðurinn lendi innanlands í stað þess aö fara í vasa er-
lendra manna, sem ekki greiða skatta eða skyldur hér", sagði Guido
Bernhöft að lokum.