Frjáls verslun - 01.07.1980, Blaðsíða 35

á Norðurlöndum
hyggst veita til þessara þarfa á
hverju ári, en hins vegar, til þess
aö hafa hemil á íbúðabyggingum
sem ekki njóta opinberrar fyrir-
greiðslu, er ákveðinn rammi um
fjölda byrjana á ári hverju.
Fjármögnun íbúðabygginga í
Svíþjóð er tvíþætt. I fyrsta lagi eru
veitt svokölluð frumlán úr sérstök-
um íbúðasjóðum sem eru í eigu
viðskiptabanka og sparisjóða. í
öðru lagi eru veitt opinber lán. Ef
þessi lán hrökkva ekki fyrir bygg-
ingarkostnaði, kemur til eigin fjár-
mögnun sem þó erfremur lítill hluti
heildarfjárfestingarinnar.
Fjármögnun útlánanna er einnig
með tvennu móti. í fyrsta lagi er
ákveöin fjárhæð á fjárlögum hvers
árs, sem rennur til opinberu lán-
anna. í öðru lagi eru útlán íbúða-
sjóðanna fjármögnuð með sölu
skuldabréfa að lang mestu leyti til
lífeyrissjóða, tryggingarfélaga og
bankakerfisins sjálfs.
Frumlán sem íbúðasjóðirnir
veita eru veitt í tveimur áföngum. Á
meðan byggingu erekki lokið eru
veitt skammtímalán frá bönkunum,
en þegar byggingu er lokið er
þessum lánum breytt í langtímalán
og geta þessi lán numið allt að
70% af sérstökum viðmiðunar-
grundvelli sem stjórnvöld ákveða
fyrir hverja tegund íbúða og er
sem næst raunverulegum bygg-
ingarkostnaði.
Grein eftir Reyni
Hugason, verkfræð-
ing.
magnaður að öllu leyti af hús-
byggjendum með almennum
bankalánum.
Á fjárlögum hvers árs, er ákveð-
ið hve miklum fjárhæðum skuli
variö til íbúöalána Húsbankans
það ár. Um % hlutar heildarfjár-
mögnunar útlánanna koma úr rík-
issjóði, en um fjórðungur útlána er
fjármagnaður með afborgunum og
vöxtum af eldri lánum.
Húsbankinn veitir á grundvelli
upplýsinga umsækjanda um
stærð og byggingarkostnað, sér-
stakt lánsloforð sem byggingar-
aöilinn getur farið með í viðskipta-
banka sinn og fengið lánað út á
framkvæmdarlán. Endanlegt lán
kemur ekki til útborgunar fyrr en
byggingu er lokið.
I reynd má reikna með að hús-
næðismálalán nemi rösklega 60%
af heildarbyggingarkostnaði. Til
viðbótar er 10-11% af kostnað-
inum mætt með sérstakri styrk-
veitingu úr ríkissjóði sem gengur
til aö mæta auknum kostnaöi við
byggingu meðalstórrar íbúðar
vegna álagningar virðisauka-
skatts. Það sem eftir stendur,
rösklega fjórðungur af heildar-
kostnaðinum er fjármagnað eftir
öðrum leiðum annað hvort með
almennum bankalánum, sparifé
eða eigin vinnuframlagi.
Húsbyggjendur geta valið milli
tvenns konar lánaforma, annars
vegar jöfnunarlána og hins vegar
svokallaðra nafnlána. Vextir eru
þeir sömu í báðum tilvikum 6'/2%
en lánstíminn er mismunandi frá
20-40 ár eftir aðstæðum.
Húsnæðislánakerfið í
Svíþjóð
U.þ.b. 90-95% allra nýbygginga í
Svíþjóð njóta opinberrar lánafyrir-
greiðslu. Heildarumsvif íbúða-
bygginga eru ákveðin árlega á
sænska þinginu í sérstakri íbúða-
áætlun, þar er annars vegar
ákveðinn heildarrammi íbúöa-
bygginga með ákvörðunum um
það fjármagn sem hið opinbera
i-h*/-+W,~+7/