Frjáls verslun - 01.08.1980, Blaðsíða 17
Arðsemi fjármagns hefur batnað á öllum Norðurlöndum nema Islandi. Hjá
okkur hefur hún minnkað.
Arðsemi f jármagns, prósem
4,7
/
N
/
/y>v/
j" j j' j' j
1977
J v' <9*
1978
S'jrjrS'*
1979
en næst á eftir er Bruun & Sörensen (410).
Bæði fyrirtækin dönsk. Þrem sætum neðar er
enn eitt danskt fyrirtæki, sem íslendingar
þekkja vel, Dalles varehus. Arðsemi fjármagns
hjá Flugleiðum er samkvæmt blaðinu -20,8%
og eraðeinseitt fyrirtæki á listanum, sem hefur
verri útkomu að þessu leyti, Norske mejerier
salgsentral með neikvæða arðsemi fjármagns
upp á 22,5%. Kemur fram í blaðinu að aðeins
tíu fyrirtæki meðal 500 stærstu töpuðu meira fé
en Flugleiðir, og eru það dapurlegar upplýs-
ingar.
ISAL er í 454. sæti að þessu sinni, en var áður
í 443. sæti. Er ISAL þar á milli tveggja danskra
fyrirtækja, Fisker & Nilesen og IMERCO.
Á þessu ári má svo reikna með að sjötta ísl-
enzka fyrirtækið bætist í hóp hinna 500. Er það
Járnblendifélagið, sem væntanlega verður
komið upp í dágóða veltu.
Volvo stærst
Volvo er nú stærsta fyrirtækið á Norðurlöndum
og fór fram fyrir sænska SÍS (Kooperetiva för-
bundet, KF), sem efst hefur trónað tvö árin á
undan. Meðal tíu stærstu fyrirtækjanna eru átta
sænsk, eitt danskt og eitt finnskt.
Ef litið er nánar á arðsemi kemur í Ijós að
finnska áfengisverslunin Alko fær mestan arð
af fjármagni sfnu, eða 37,1%. Af tíu arðsöm-
ustu fyrirtækjunum eru átta dönsk. Aðeins eitt
norskt fyrirtæki er meðal 25 arðsömustu fyrir-
tækjanna en ekkert íslenskt. Við frændurnir
eigum hins vegar fleiri fulltrúa á listanum yfir
þau 25 fyrirtæki, sem mestu töpuðu. Þar eiga
Norðmenn átta en við eitt. Af þessum 25 tap-
fyrirtækjum eru tíu ríkisrekin eða hálfopinber.
Hagnaður,
prósentef veltu
Arðsemi minnst hjá íslenskUm
Um fjórðungur vinnuaflsins á Norðurlöndum
starfar hjá fyrirtækjunum 500 og til samans
framleiddu þau fyrir 889,4 milljarða sænskra
króna í fyrra, sem er meira en 80% af vergri
þjóðarframleiðslu allrafimm landanna.
Arðsemi fjármagns dönsku fyrirtækjanna
virðist vera best en verst hjá þeim íslensku, eða
4,2%. Mitt á milli okkar og Dana eru svo Finnar,
Svíar og Norðmenn. Þess ber þó að gæta að
fullnaðar upplýsingar skorti frá SH og KEA,
þannig að tap Flugleiða skekkir nokkuð stöð-
una. Árin 1977 og 1978voru íslensku fyrirtækin
í þriðja sæti hvað snerti arðsemi. Sama má
segja um tekjur fyrir skatta (sem prósent af
veltu), að þar koma íslensku fyrirtækin síðust
með mínustölu.
ísland er stöðugur eftirbátur hvað snertir hagnað fyrir skatt. Tap Flugleiða og
skortur á upplýsingum frá SH og KEA gera þó niðurstöður Veckans affárer um
meðalhagnað íslensku fyrirtækjanna ekki raunhæfar.