Frjáls verslun - 01.01.1981, Blaðsíða 31

af þeim víða um land.
Er reiknað með að á fyrstu þrem
til fjórum árum eftir að svona skip
yrðu tekin í notkun, spöruðust að
meðaltali 200 til 300 milljónir á ári á
verðlagi 1977 í vegaviðhald. Er þá
reiknað með að á fjórða ári, eftir að
skipin eru komin í notkun hafi út-
gerðin náð til sín 40 þús. tonna
flutningi af þílunum. Athygli vekur
að ekki er leitað álits bílstjóra,
flugfélaga né hinna skipafélag-
anna við samningu ,,hugleiðinga“,
svo séð verði.
• Skipaútgerðin byggir á
hnignun bílaflutninga
Guðmundur Einarsson var fyrir
nokkru orðinn forstjóri Skipaút-
gerðarinnar er þriðja oþinbera
skýrslan um þessi mál kom útsíðla
árs 1977, skýrsla útgerðarinnar
um uppbyggingu strandferða-
þjónustunnar. Þar er mjög mælt
með skipum af sömu gerð og
leiguskipið Coaster Emmy, sem
Skipaútgerðin hefur notað um
hríð. Árið 1977 flutti útgerðin
47.500 tonn, en hallalaus rekstur
með tilkomu þriggja nýrra Coaster
skipa var talinn nást við 150 þús.
tonn, eða þrefalt meiri flutninga en
árið, sem áætlunin var gerð.
Var reiknað með að ná þessu
markmiði á nokkrum árum með því
að fá 50 þús. tonn frá bílunum í
stað 40 þús. tonna áður, 15 þús.
tonn af áburði, 35 þús. tonna
sementsflutninga Freyfaxa o.fl.
Enn sem fyrr átti áðurnefndur
forstjóri aðild að gerð opinberrar
skýrslu um málið og verður ekki
séð í henni að leitað hafi verið álits
annarra flutningaaðila fremur en í
,,hugleiðingum“ Framkvæmda-
stofnunar.
• Vildarkjör Skipaútgerðar-
innar laða til sín
Síðar er komið í Ijós að skip sem
Coaster Emmy, henta ekki alls-
kostar hér og hefur útgerðin látið
hanna ný, stærri, afkastameiri og
dýrari skip, sem væntanlega verða
smíðuð hér innanlands á næst- ^
unni. Flutningaþörfin, til að út- ^
Forstjdri Skipaútgerðar ríkisins:
Farmgjöld ekki of lág miðað við fyllstu hagræðingu
,,Það er ekki viðskiþtavinum okkar að kenna
hvað rekstur Skiþaútgerðarinnar er lélegur nú
og ekki er rétt að hleypa hallanum beint inn í
verðlagið þar sem fyrir liggja áætlanir um end-
urskipulagningu er miða að hallalausum rekstri
við lítillega hærri farmgjöld en nú“, sagði Guð-
mundur Einarsson, forstjóri Skipaútgerðarinn-
ar í viðtali við FV.
Rök Guðmundar fyrir eflingu útgerðarinnar
eru margvísleg: Bendir hann m.a. á gildi hennar
fyrir uppbyggingu landsbyggðarinnar. Hag-
kvæmni hennar í mynd lækkaðs vöruverðs til
neytenda. Minnkandi viðhald á vegum. Bætta
afkomu ríkissjóðs þegar fram í sækir. Mikilvægi
smíða skipanna þriggja fyrir íslenskan skipa-
smíðaiönað, sem ekki horfir fram á arðbær
verkefni alveg á næstunni. Þá bendir hann á að
þróun hinna skipafélaganna í skipakaupum sé
sú að kaupa fyrst og fremst hentug skip til
millilandasiglinga en ekki strandsiglinga og
treysta þá í auknum mæli á dreyfingu Skipaút-
gerðarinnar á hinar smærri hafnir.
Guðmundur er einmitt gagnrýndur fyrir að
vera leiksoppur hinna félaganna, sem sjái sér
hag í að láta ríkið greiða niður flutningana út á
land í stað þess að sigla þangað sjálf með vör-
una. Hann vísar hinsvegar til upphafsorða
sinna og ítrekar að með fyllstu hagræðingu séu
núgildandi verð um það bil alveg rétt.
Varðandi flutninga, sem útgerðin hyggst
hafa af bílunum við endurskipulagningar, segir
Guðmundur það ekki hafa eins alvarleg áhrif á
rekstur þeirra og bístjórar segja. Áætlar hann
að á næstu árum muni þeim ekki fækka nema
um svo sem 30, bæði í einkaeign og í eigu
stórra fyrirtækja. Muni bílum einkum fækka á
lengri leiðum til þeirra staða, sem skip ganga
líka til. Ýmsum svæðum verði ekki þjónað nema
með bílum eins og t.d. Suðurlandi og a.m.k.
einhverjir þeirra bíla, sem munu hætta á lengri
leiðunum, muni fá verkefni við dreyfingu vöru
frá skiþum útgerðarinnar innanhéraðs. Þjóð-
hagslega sé hagkvæmast að bílar og skip vinni
þannig saman.
Til samanburðar á hagkvæmni bíla- og
skipaflutninga nefnir Guðmundur dæmi um 74
þús. tonna flutninga. Eitt skip upp á 3 milljarða í
kaupverði gæti annað þeim með níu manna
áhöfn, liðlega 13 þúsund lítra eyðslu og 182
milljóna olíu kostnaði allt gkr. Til að anna sama
flutningi með þílum þurfi 49 bíla upþ á 3,2 mill-
jarða, 49 bílstjóra, 27 þúsund lítra eyðslu og
539 milljóna króna olíukostnað. :fv
31