Frjáls verslun - 01.01.1981, Blaðsíða 46
Einkaþoturnar
Það er ekki svo ýkja langt síðan Rolls Royce, með einkennis-
klæddan ökumann við stýrið, var eitt helsta stöðutákn við-
skiptajöfra og annarra þeirra sem hafa mikið fé milli handa.
En það er liðin tíð. Stöðutákn áttunda áratugarins er einka-
þota.
Þessar litlu þotur eru raunar miklu meira en stöðutákn, þær
geta verið geysilega hagkvæm fjárfesting. Meiriháttar við-
skipti byggjast nú æ meira á því að réttur maður geti verið á
réttum stað á réttum tíma. í mjög mörgum tilfellum er það
aðeins hægt með einkaþotum.
Ef við tökum Bandaríkin sem dæmi þá er ekki hægt að ná til
nema 385 flugvalla í landinu, með áætlunarflugvélum. Flug-
vellir eru hinsvegar þrettánþúsund samtals, svo það eru ansi
margir afgangs. Svipaða sögu er að segja í Evrópu. Á þessum
tímum fjölþjóðafyrirtækja er líka mikiö um það að forstjórar
eða framkvæmdastjórar þurfa að fara á milli landa og jafnvel
milli heimsálfa í viðskiptaerindum.
Tími þessara manna er geysilega dýrmætur og það er því
mikilvægt að þeir komist eins fljótt á milli og mögulegt er og
að ferðamátinn sé svo þægilegur að þeir séu sem minnst
þreyttir þegar komið er á ákvörðunarstað. (litlu einkaþotun-
um eru því öll hugsanleg þægindi, jafnvel svefnherbergi.
Þessar þotur eru mismunandi stórar og mismunandi dýrar,
enda gegna þær mismunandi hlutverkum. Sumum fyrirtækj-
um nægir lítil þota sem hefur 1500 til 2000 mílna flugþol með
4-5 farþega. Únnur þurfa stærri vélar sem geta fiogið heims-
álfa milli.
Og svo eru það auðvitað olíufurstarnir sem dugar ekki minna
en Boeing 747 breiðþota ef þeir ætla að skreppa bæjarleið.
Það eru til tölur sem (virðast) sýna hversu hagkvæmt það er
fyrir stórfyrirtæki að vera með eigin flugvélar.
Tímaritið Fortune birtir árlega lista yfir þúsund stærstu fyrir-
tæki í Bandaríkjunum. Af þeim eiga 522 eigin þotur. Og
nettótekjur fyrirtækjanna per starfsmann hjá þeim sem eiga
þotur, eru 37% hærri en hjá hinum.
Það eru framleiddar svo margar tegundir af einkaþotum, í
dag, að öll fyrirtæki sem á annað borð þurfa á slíkum farkosti
að halda, geta fundið eitthvað við sitt hæfi. Við skulum líta á
nokkrar vinsælustu og viðurkenndustu tegundirnar.
GATESLEARJET
Bill Lear var brautryðjandi í einkaþotuíramleiðslunni enda hafa selst
fleiri einkaþotur af þeirri gerð en nokkurri annarri, alls eru þær orðnar
um 950. Lear þoturnar eru líka þær fallegustu sem framleiddar eru.
Það eru nú til margar gerðir af þeim, til mismunandi verkefna. Sú
nýjasta og stærsta sem er nær, á myndinni er Learjet 50 Longhorn.
Hún getur flogið heimsálfa milli með tíu farþega og tveggja manna
áhöfn og kostar um fjórar milljónir dollara.
ROCKWELL SABRELINER 65
Hönnun þessarar þotu var grundvölluð á orrustuþotu, enda er hún
hraðfleyg mjög. Sabreliner 65 er nýjasta útgáfan og er hraðfleygari og
langdrægari en eldri gerðir. Hún geturflogið þvertyfir Bandaríkin með
tíu farþega og tveggja manna áhöfn. Verðið er um 3,6 milljónir dollara.
46