Frjáls verslun - 01.11.1981, Blaðsíða 16

„Við erum vanir að berjast í aðstæðum, þar sem menn í grannlöndunum myndu
þegar í stað ieggja niður vinnu.“
Ármann Örn: — Þar er ólíku
saman aö jafna. I fyrsta lagi höfum
við enga sjóöi en það eiga hins
vegar allir höfuðatvinnuvegir
þjóðarinnar. Okkar grein er ekki
viðurkennd sem svokallaður sam-
keppnisatvinnuvegur.
Fyrirtækin eiga yfirleitt heldur
lítið af eigin fé. Ofan á þetta bætist,
að aðföng til iðnaðarins eru tolluð
á þann veg, að um algjört eins-
dæmi er að ræða, að ég hygg. Það
veldur lélegri framleiðni fyrirtækj-
anna en ella væri, að aðflutnings-
gjöld af tækjum til mannvirkja-
gerðar eru nú 100%. Við höfum
verið að ræða þetta ástand fyrir
skilningsríkum eyrum en þó dauf-
um, þegar til kastanna hefur kom-
ið. Við höfum tjáð fjárveitinga-
valdinu, sem í raun er fjárkröfu-
vald, aö við eigum afskaplega erfitt
með að sætta okkur við þetta.
Þessu til viðbótar kemur svo
einangrunin, sem kemur í veg fyrir
að við getum flutt út starfsemi
okkar, þó ekki væri nema til næstu
nágrannalanda. Ármannsfell bauð
nýverið í hótelbyggingu úti í Fær-
eyjum og var með þriðja lægsta
boð. Úrslitum réði að við urðum að
reikna með að nota talsvert af
þegar tolluðum tækjum, sem mjög
erfitt reynist að fá aftolluð aftur.
Það kom á daginn að við vorum í
óhæfri samkeppnisaðstöðu varð-
andi verk, sem við réðum afskap-
lega vel við tæknilega séð, verk
upp á rúma þrjá milljarða g.kr. Hér
er aðeins um að ræða eitt einstakt
dæmi, sem ég þekki, en það eru
mörg önnur.
F.V.: — Eru mannvirki hér á ís-
landi almennt dýrari af þessum
sökum en sambærilegar fram-
kvæmdir erlendis?
Ármann örn: — Þó að tekinn
sé 100% tollur af tækjum þyrfti
mannvirkjagerð hér ekki að vera
þjóðhagslega dýrari. En hún verð-
ur það í raun því að þetta hefur
áhrif á endurnýjun tækjanna og
viðhaldskostna.öinn. Meðalaldur
tækja í byggingariðnaðinum er
6—8 ár. Svo gömul tæki«r yfirleitt
búið að afskrifa og henda hjá
starfsbræðrum okkar erlendis, því
að viðhaldskostnaðurinn er þá
kominn fram úr því, sem eðlilegt
getur talizt.
F.V.: — Eru það yfirleitt notuð
tæki, sem iðnaðurinn kaupir til
sinna þarfa?
Ármann Örn: — Það er því
miður alltof algengt. Þegar tækin
eru talin ónýt erlendis kaupum við
þau gjarnan vegna fjármagns-
skorts og hárra aöflutningsgjalda.
Við höfum þess vegna freistazt til
að kaupa tækin, þegar aðrir eru
búnir að henda þeim. Á þessu eru
sem betur fer heiðarlegar undan-
tekningar.
F.V.: — Hvernig gengur inn-
lendum byggingaraðilum að til-
einka sér tækninýjungar, sem
fæðast úti í heimi? Eru menn hér
nokkurn veginn í takt við tímann
að því leyti?
Ármann Örn — Þetta er ekki
nema tíu ára þróun eða svo, sem
við erum að tala um. Það eru ekki
liðin nema rétt tíu ár síðan ríkið,
sem er verulegur framkvæmda-
aðili á Islandi, fór að bjóða út
framkvæmdir sínar á hinum frjálsa
verktakamarkaði. Þegar það er
tekið með í reikninginn ásamt því
að vegna skatta og fjármögnunar-
ákvæða svo og lóðaúthlutunar-
stefnu sveitarfélaga hafa íbúðar-
húsabyggingar verið heimilisiðn-
aður, finnst mér stórkostlegt að sjá
hvað uppbyggingin hefur verið
mikil og hröð. Þá megum við
heldur ekki gleyma því að vega-
gerð og hafnagerð er enn svo að
segja algjörlega á vegum opin-
berra aðila.
Stundum höfum við gert þau mis-
tök að taka erlenda tækni upp
hráa og einnig farið að framleiða
hluti hér heima, sem við höfum
enga möguleika til að þróa. Þetta
eru byrjunarvandkvæði, sem við
komumst yfir.
F.V.: — Eruð þið sáttir við
framkvæmd laga um opinberar
framkvæmdir og útboð verkefna
eða eru einhverjir verkefnaþættir,
sem reglan um útboð nær ekki til?
Armann Örn: — Þessi lög eru
ekki fullkomin fremur en önnur
mannanna verk. í þeim er bráða-
birgðaákvæði sem gerir ráð fyrir
að hægt sé að leita undanþágu.
16