Frjáls verslun - 01.11.1981, Blaðsíða 17

„Maðurinn á byggingarkrana eða stórri jarðýtu, tækjum sem kosta milljónir og
krefjast nákvæmrar stjórnunar, getur hvergi fengið menntun við sitt hæfi í ís-
lenzka menntakerfinu."
Stofnanir eins og Vegagerð,
Hafnamálastofnun, Póstur og sími
og Flugmálastjórn, starfa á þess-
um undanþágum. Þessu atriði
hefur enn ekki verið breytt og ég
tel að það sé einungis tímaspurs-
mál, hvenær það verður og að
þessar stofnanir lagi sig að breytt-
um aöstæðum.
I’ Finnlandi hefur verið gerð mjög
umfangsmikil könnun á opinber-
um framkvæmdum. Þar er starf-
semin blönduð, þannig aö frjáls
verktakafyrirtæki eru með rúmlega
helming framkvæmda en sveitar-
félög og riki með tæplega helming.
Framkvæmdir síðartöldu aðilanna
eru að jafnaöi 22% dýrari.
F.V.: — Hver er útkoma sam-
svarandi dæmis hér á landi?
Ármann örn— Það liggur ekk-
ert fyrir um þetta hér. Við höfum
heyrt ákveðnar yfirlýsingar ein-
stakra forstöðumanna opinberra
fyrirtækja. Þannig hefur hitaveitu-
stjórinn í Reykjavík sagt, að
kostnaður við hitaveitufram-
kvæmdir á vegum verktaka að
undangengnu útboði sé að
meðaltali um þriðjungi lægri en
ef hitaveitan ynni verkið sjálf.
Við hafnargerð í Þorlákshöfn voru
framkvæmdir boðnar út og samið
við verktakafyrirtæki. Það var gerð
úttekt á verkinu að kröfu Alþjóða-
þankans en hún hefur aldrei feng-
izt staðfest. Við höfum ekki fengið
að sjá hana. Eins er með tölur
Vegagerðarinnar. Við höfum hald-
ið því fram undanfarin ár að við
gætum unnið verkin ódýrar en
hún. Hins vegar er óhægt um vik
að sanna þetta. I fyrsta lagi vegna
þess að við höfum fengið fá tæki-
færi til þess og í öðru lagi liggja
tölur þeirra ekkert á lausu. Þeim
væri í lófa lagið að afsanna stað-
hæfingar okkar, ef þeir teldu efni
til þess. Það hafa þeir ekki gert.
Þar af leiðandi hljótum við að álíta
að við höfum rétt fyrir okkur.
F.V.: — Hve mikill hluti al-
mennra framkvæmda hér er á
vegum verktakafyrirtækja og hve
mikill á vegum hins opinbera?
Ármann Örn: — Ef allur verk-
takamarkaðurinn er tekinn sem
slíkur, minnir mig að viö höfum
komizt að því, að á árinu 1980 hafi
hlutdeild frjálsu verktakanna rétt
losað þriðjung.
F.V.:— Er möguleiki fyrir verk-
takatyrirtækin, sem flest leggja
áherzlu á byggingastarfsemi, að
vinna jafnhliða við vegagerð eða
flugvallagerð t.d. Þarf ekki sér-
hæfing á þessum sviðum að koma
til?
Ármann Örn: — Allt eru þetta
skyldar framkvæmdir. Segja má að
þróunin sé sú, bæði hér og annars
staöar, að fyrirtækin skiptist í
tvennt, í húsbyggingafyrirtæki og
jarðvinnufyrirtæki. Þegar fyrirtæk-
in hafa náð ákveðinni stærð geta
þau og sjá sér hag í að annast
þetta hvort tveggja. Síðan er
vissulega ákveðin sérhæfing í iðn-
aðinum eins og t.d. í pípulögnum, í
okkar tilviki við hitaveitulagnir. Að
öðru leyti á verktakaiðnaðurinn
eölislega saman sem ein heild af
því að framkvæmdirnar tengjast
innbyrðis og í stórum dráttum er
stjórnunarskipulag hið sama, og
tækin hliðstæð, sem notuð eru.
F.V.: — Ef þú gætir haft afger-
andi áhrif á breytt fyrirkomulag
opinberra framkvæmda nú, hvað
yrði efst á óskalistanum?
Ármann Örn: — Verktakasam-
bandið leggur mikla áherzlu á að
stofnanir eins og Vegagerðin og
Vita- og hafnamálaskrifstofa verði
eftirlitsstofnanir en framkvæmdir,
sem á þeirra vegum eru, verði á
hendi verktakaiðnaðarins.
Fyrirtækið, sem ég starfa fyrir,
leggur mikla áherzlu á að hið
opinbera láti af endalausum
hlutaútboðum, sem gerir verkin
miklu dýrari og skapar verktaka-
fyrirtækjum eins og við höfum
reynt að byggja upp, mun erfiðari
starfsgrundvöll. Almenn stefna
17