Frjáls verslun - 01.01.1985, Blaðsíða 30

útboö ríkisframkvæmda aukist
mjög. Vegageröin og Vita- og
hafnamálastofnunin eru meðal
þeirra stofnana er aukiö hafa út-
boö sin mjög, virkjunarfram-
kvæmdir hafa lengi veriö boðnar
út og svo er einnig um margs
konar byggingaframkvæmdir á
vegum hins opinbera. Þannig hef-
ur t.d. umfang Vegageröarinnar
dregist mjög saman hvaö varöar
alla vegalagningu, hún hefur
minnkaö tækjakost sinn og faliö
sjálfstæöum verktökum hinar
ýmsu framkvæmdir stórar og
smáar. Hvaö virkjunarfram-
kvæmdir áhrærir hafa möguleikar
islenskra verktaka sifellt veriö aö
aukast. i fyrstunni voru verkin þar
svo stór og flókin aö íslenskir
verktakar áttu þar ekki möguleika
nema sem undirverktakar hjá er-
lendum aöilum i vissum verkþátt-
um. Þetta hefur breyst nokkuö
m.a. vegna þess aö nú er farið aö
brjóta þessi verkefni niöur i
smærri einingar og aö sjálfsögöu
hefur þekking og geta islenskra
verktaka smám saman aukist.
Enda er þaö fátitt aö erlendir aöil-
ar geti nú keppt viö innlenda.
Þessar eru ástæöur þess aö
islenskir verktakar hafa vaxiö og
dafnaö og þeim hefur fjölgaö
mjög á siöustu árum. Gildir þar
einu hvort átt er viö jarðvinnufyrir-
tæki, byggingaaöila eöa þá sem
annast aöra mannvirkjagerö. Ekki
er þó á allt kosið i þessum efnum.
Til skamms tima hefur þaö i raun
veriö svo aö nánast hver sem er
getur boöiö i verk. Lltboö er aug-
lýst og nálgist menn útboösgögn
og reikni sinar áætlanir geta þeir
skilaö inn tilboöi. Skiptir þá ekki
máli hvort um er aö ræöa gamal-
gróiö verktakafyrirtæki sem
byggir á reynslu góöra starfs-
manna og miklum tækjakosti eöa
nýjum aöila sem reiknar áætlun
sina út frá samningum viö fjölda
einstaklinga sem mynda verk-
takahópinn. Þannig hafa stund-
um verið samþykkt lág tilboð og
hagstæö, en verkiö siðan strand-
aö i miöju kafi vegna reynsluleys-
is og óraunsæis, verktakinn nýi
taþaö fjármunum og verkkauþi
orðið fyrir áföllum vegna samn-
ingsrofs og þarf aö Ijúka verkinu
eftir nýjum samningum. Þessi
lýsing er kannski hins vegar aö
heyra til liðinni tiö þar sem æ oftar
tiökast svokallaö forval. Þá hefur
verkkaupi samband viö ákveöna
aðila sem hann treystirtil aö gera
tilboð i verk og lokuð útboö eru
þannig oftast notuð.
Kostir útboöa
Fulltrúar verktakanna segja
kosti útboðanna ótvirætt hafa
komið i Ijós siöustu misserin. Oft
liggja tilboösupphæöir nokkuö
undir kostnaðaráætlunum og
stundum verulega. Ráöamenn
hafi þvi i siauknum mæli hallast
aö þessari aöferö viö fram-
kvæmdir. Þó segja verktakar aö
enn örli á þvi byggöasjónarmiöi,
aö heimamenn, t.d. vörubilstjórar
og tækjamenn, eigi aö fá sem
flest verkefni í heimabyggð sinni.
Þess vegna sé þaö réttara aö
bjóöa ýmsa jarðvinnu og vega-
lagningu ekki alltaf út á almenn-
um markaöi. Þaö geti verið þjóö-
30