Frjáls verslun - 01.09.1988, Blaðsíða 18
100 STÆRSTU
1987:
ÁR
MIKILLA
TÆKI-
FÆRA
FRJÁLS VERSLUN BIRTIR ÁRLEGAN LISTA YFIR
100 STJERSTU FYRIRTÆKIÁ ÍSLANDI
ÁRIÐ 1987 var blómaár í flestum
greinum atvinnulífs á íslandi. Um
þetta bera listar Frjálsrar verslunar
um 100 stærstu fyrirtækin á íslandi
glöggt vitni. Þessa árs verður áreið-
anlega minnst sem árs mikillar þenslu
á vinnumarkaði, árs launaskriðs, sem
víða fór langt fram úr því sem áður
þekktist, árs mikilla fiskveiða og hag-
stæðara verðs en nokkru sinni fyrr á
mörgum afurðum okkar.
HRESSILEGAR LAUNAHÆKKANIR HJÁ
KAUPFÉLÖGUM
En það má lesa fleira á listunum, -
mörg fyrirtæki hafa greinilega gætt
aðhalds í starfsmannamálum og
launagreiðslum. Þetta sést á hækkun
meðallauna milli áranna 1986 og 1987,
sem víða er mun minni en almennar
verðlagshækkanir. Þetta og fleira má
lesa út úr listunum, sem hér fara á
eftir. Athyglisvert er að kaupfélögin
m wm mmm
hafa hækkað laun starfsfólks öllu dug-
legar en t.d. margar þær smásölu-
verslanir í einkarekstri, sem upplýs-
ingar eru birtar um.
En lítum aðeins á þróun atvinnulífs
á íslandi á þessu herrans ári 1987,
eins og lesa má hana af þeim tölum
sem hér á eftir eru framreiddar.
LÝSIHF. AFTUR í UPPSVEIFLU, - 0G
EINAR J. SKÚLAS0N HF. í HÓPI HINNA
STÓRU Á TÖLVUSVIÐINU
í fyrsta lagi skulum við skoða veltu
og aukningu hennar milli ára. Það
fyrirtæki sem mest hefur aukið veltu
sína er Lýsi hf. í Reykjavík, aukning
um 315%. Fyrirtæki sem Ienti í tírna-
bundinni lægð við breytingar á mark-
aðsaðstæðum, en virðist nú vera að
ná sér á strik á ný með aukinni áherslu
á alþjóðlegum heilsumarkaði með
þorskalýsið góða sem sitt aðaltromp.
í öðru sæti er „spúttnikkinn“ í
í við verðbólguna. Landsbanki íslands
færist úr 5. sæti 1986 í 3. sæti 1987 á
listanum, bankinn var með aðra
mestu veltuaukningu íslenskra fyrir-
tækja 1987, 55% Af tuttugu stærstu
fyrirtækjunum er veltuaukning mest
hjá Búnaðarbanka Islands, 62%, sem
færist úr 16. í 13. sæti listans.
Hagkaup hf. heldur áfram sigur-
göngu sinni og er nú orðið 12. stærsta
fyrirtæki íslands og færðist upp um 2
sæti. Veltuaukning fyrirtækisis var
hin þriðja mesta af 20 stærstu fyrir-
tækjum landsins, 49%.
Ef skoðað er neðar á listanum má
sjá að Iðnaðarbankinn hleypur fram
um 15 sæti og er nú í 21. sæti. Þar
strax á eftir er Hekla hf. í 22. sæti og
færist upp um 7 sæti og hefur aukið
veltuna um 59%.
Ef við lítum á þau fyrirtæki meðal
100 stærstu fyrirtækjanna, semmest
hafa rokið upp á við, má nefna Húsa-
smiðjuna hf. sem er nú í 30. sæti en
var í 52. sæti í fyrra. Verslunarbank-
tölvuheiminum, EinarJ. Skúlasonhf.,
sem „þegjandi og hljóðalaust“ er
kominn upp að hlið þeirra stóru á
tölvumarkaðinum á aðeins örfáum ár-
um.
VELFERÐ Á BRAUÐFÓTUM, - RISARNIR í
SJÁVARÚTVEGIHÉLDU FÆST1R SÍNUM
HLUT
Þrátt fyrir mikla almenna hagsæld
á árinu 1987 þá er þegar hægt að sjá
„falskan tón“ með því að skoða list-
ana. Stóru sjávarútvegsfyrirtækin
gera fæst meira en að halda í við verð-
bólguna hvað veltu varðar, sum ná því
ekki einu suini. Kaupfélag Austur-
Skaftfellinga, mikið útgerðarfyrir-
tæki, stendur að vísu nokkuð upp úr
með 40% veltuaukningu, 14% um-
fram verðbólgu. Þeir Homfirðingar
komast upp fýnr Granda hf., sem var
stærsta íslenska sjávarútvegsfyrir-
tækið 1986. Grandi hf. heldur hins-
vegar nákvæmlega í við verðbólguna.
Sfldarvinnslan á Neskaupstað, Út-
gerðarfélag Akureyringa hf. og Einar
Guðfinnsson hf. á Bolungarvík, stór-
veldin í íslenskum sjávarútvegi eru öll
með minni veltuaukningu en sem
verðbólgunni nemur. Þetta segir sína
sögu um brauðfætur undir íslensku
efnahagslífi og íslenskri velferð.
Benda má á að aukning verðbólgu
milli áranna úr rúmum 14% í ríflega
20% veldur strax auknum vaxta- og
verðbótatekjum hjá bönkum og spari-
sjóðum, eins og sjá má á aðallista og
lista um hlutfallslega aukna veltu hér
annars staðar í blaðinu, - sjá efnisyfir-
lit.
MARGAR 0G MIKLAR VENDINGAR
MEÐAL100 STÆRSTU FYRIRTÆKJANNA
Samband íslenskra samvinnufélaga
trónar í efsta sæti eins og ávallt áður.
Veltuaukning þessa stærsta fyrir-
tækis landsins er þó fjarri því að halda
Árið 1987 var ár mikilla
fiskveiða.
inn er nú í 34. sæti en var í 55. sæti.
Bflaborg hefur sömuleiðis hækkað
mikið á listanum, var í 63. sæti en er
nú í 45. sæti listans. Tveim sætum
fyrir aftan er KRON, sem hefur
hækkað um hvorki meira né minna en
26 sæti, úr 73. sæti í það 47.
SKAFMIÐAR SKÖPUÐU UMTALSVERÐA
VELTUAUKNINGU
Á síðasta ári kom fram enn ein
„þjóðaríþróttin", að skafa af happ-
drættismiðum. Happaþrenna Há-
skólahappdrættisins hefur greinilega
notið gífurlegra vinsælda, því velta
Happdrættis HÍ hefur aukist um 86%
milli ára og fyrirtækið er komið í 49.
sæti og hækkað um 25 sæti frá árinu á
undan.
Þess má líka geta að af 100 stærstu
fyrirtækjunum er það Alþýðubankinn
hf. sem eykur veltu sína hlutfallslega
mest, eða um 121% og er kominn í 73.
18
19