AvangnâmioK - 01.10.1956, Blaðsíða 10
226
AVANGNÅMIOK’
nr. 1
Atlanterhavip avangnåtungå tingerdlautåi-
nalingnit umiartorfigineKartaratdlarmat.
Grønlandip sermerssua akerauvoK
sigssuerdluartariaKartoK.
itsaK radarit silasiorneritdlo sianigineKångikat-
dlarmata, Atlantip avangnåtungåne umiartornerme a-
norerssuarmut pujorssuarmutdlo tapersiutdlugo sikor-
ssuit iluliarssuitdlo Grønlandip tunuanit kitånitdlo
kujåmut sarfåussat umiarssuarmiut akerarissaKait,
pingårtumik iluliarssuit tingerdlautåinalingnik umiar-
torugtulernerup nalåne sarfarsiatårtut navérnerssuar-
nut umiarnernutdlumt oKalugpalåt maligdlugit patsi-
saugajugsimaKingmata.
junip 15-åne 1810-me Captain Inglefieldip sor-
ssumut „Dædalus“imut nålagaussup Jamaicamit i-
ngerdlaordlune umiarssuarnik avdlanik ardlalingnik
ilaKardlune iluliarssuit mardluk nåpisimavai avdlor-
niussap avangnarpasissutsip 41° 33’-ip kipasissutsiv-
dlo 51" 17’-ip nalåne aKaguanilo åma sule avdlar-
ssuaK, iluanårdlunile pujorssuaK uvsigkaluaKissoK a-
livkarmat ardlånutdlunit apornatik anigorsimavait.
1818-me admiral Sterlingip sorssumik „Bedford"-
imik taimatut åma Jamaicamit umiarssuit tigsiatår-
tuinait 115 sigssuerdlugit ingiaKatigisimavai. augu-
stip 8-åne ingiaKatigigssuit putsiliusimavai, pujor-
ssuardle unukut alivkarmat tauva tåssångåinaK ta-
kulersimavåt iluliarssuaK kvartmilitut takitigissoK. i-
luliarssflvngoK ilarssua imap Kåta portoKatiglnarå, ta-
matumalo Kåvatigut imaK tiggutuinarssussoK, iluliar-
ssuvdligoK isue (portunerssarssuaKarput) napajungar-
ssuaKarput pavungarssuaK ivnårssugssussunik. ingia-
Katigit taimane avdlorniussap avangnarpasissutsip
42°-ip kipasissutsivdlo 44°-ip nalånlput, nalautsor-
dlunilo sujugdlermitut pujorssuaK alivkarsimångika-
luarpat iluliarssuaK umiarssuit 30-t aporfigisimåsaga-
luarpåt, tåuna torKardluinardlugo ingerdlaoramik Ka-
nigtoralånguångordlugulo aitsåt takugamiko.
1817-ime aprilime tingerdlautåinagdlip „Royal
Soverein“ip danskit piata IndiårKanit Københavni-
mut angerdlardlune iluliarssuit mardluk nåpisima-
vai avangnarpasissutsip 40" l9’-ip kipasissutsivdlo
44" 46’-ip nalåne,. åmalo januarime februarimilunit
åipåguane tigsiatårtup „Ann“ip tuluit piata avang-
narpasissutsip 46" 54’-ip kipasissutsivdlo 44° 37’-ip
akornåne uvdlune 29-ne sikunit ungussausimasima-
vok, sikutdligoK tamåko 280 kvartmilisut angnertu-
ssuseKarput ilait mikissut ilaitdlo angisfit isigkatut
20-tut portussuseKartitertut tamåkualugoK ilagait ilu-
lissat 100 Kångersimagait.
1823 majip 6-åne umiarssuaK „The mountstone“
Plymouthimio tåssånga New Foundlandimukardlu-
ne iluliarssuarmut aporpoK umiuvdluinardlunilo. u-
miarssflp nålagå, kivfai ilaussuilo, katitdlutik inuit
10, umiatsånut ånangniutinut ånagput, kisiåne taKua-
Karnatik, uvdlutdlo Kulit migssiliordlugit Kångiusi-
malersut amiåkussut mardluk umiarssuarmit avdla-
mit ånåuneKarput — ilait avdlat tamarmik Kiuvdlu-
tik perdlerdlutigdlo toKusimåput.
umiarssuarmit tåssånga ånagtutuat amiåkuat kiv-
faK Francis Olford, igdlugtut niuiarsimagunartoK, ki-
ngunerilermat OKalugpalårsimavoK, OKalugpalåvalo ta-
måna tnaligdlugo umiarssuit ingerdlavdluarsimaga-
luarput majip 6-at tikitdlugo, pujortorssfltitdlugule
nal. akuneranut 8 militut sukatigalutik iluliarssup
itsernanut sujuarsimassumut aporsimåput. apornerat
såkortungårmat umiarssup sujua tamarme ilungmut
isersimavoK, putorssualo sunik tamanik kiveraluara-
miko sumik periarfeKångingmat avdlatut sapilerdlu-
tik umiatsåmut igssoråinarsimåput, umiarssuardlo i-
malertoKingmat imigagssamingnik taKuagssamingnig-
dlunit tigusisinausimångitdlat, atissamingnitdlumt av-
dlaussunik atissalersorsinausimanatik. umiarssuaK Ki-
mangniariaråne kivisimavoK, nunalo 300 militut u-
ngasigtigingmat nuniniarssarigaluarsimåput, umlar-
simassutdle ilait 8 kinguleriardlutik Kiuvdlutigdlo per-
dlerdlutigdlo toKorarmata mardluinait, ilaussut ilåt
atauseK kivfatdlo ilåt atauseK umiarssuarmit avdlamit
ånåuneKardlutik New Foundlandimut pissuneKarsi-
måput.
sikorpagssuit amerikamiut umiarssuåta tinger-
dlautåinagdlip „Ajax“ip Atlantip avangnåtungåne nå-
pisimassai pivdlugit umiarssup nålagå ima OKalug-
palårsimavoK:
1826-me martsip 12-åne nalunaeKutaK uvdlåkut
4-ngortoK avangnamut avdlorniussat 42° åma 44°-ip
akornåne pujordlune nuiassorssuvdlunilo natarKor-
nartartorssflgå nivtåitardlunilo iluliarssuit mardluk \-
map iluatigut ingmingnut ataneKarunartut akornånut
pisimavugut. nunamit ungaseKigavta imaK manigsi-
galuarmat pasitsångilagut ikardlugssamik ilimasungi-
navta. siko sanerarmigsaleravtigo aitsåt påsilerparput,
taimailivdlutalo sangusinardluta unigput. Karrungma-
tigut takulerparput sikorssuarnit ungussausimavdluta.
erKavtine tamane iput iluliarssuit 30 sivnersimagait
150 isigkatut portutigititertut. umiarssup sanerai si-
kumut tagiutdlutik nungutdlalermata agtoKutit iver-