Frjáls verslun - 01.12.1989, Blaðsíða 24

AUGLYSINGAR
UMROT AISLENSKA
AUGLÝSINGAMARKAÐINUM
Greinarhöfundur
Sighvatur Blöndahl
hefur verið
framkvæmdastjóri
Markaðssviðs Stöðvar 2
frá árinu 1986 til 1989.
Gífurlegar breytingar hafa orðið á
auglýsingamarkaðinum hér á landi á
undanfömum ámm. Þá alveg sér-
staklega á síðustu þremur árum
þegar til sögunnar komu nýir ljós-
vakamiðlar, þ.e. Stöð 2 og nýjar út-
varpsstöðvar. Það er ekki nóg með
að miðlum hafi fjölgað heldur hefur
auglýsendum og auglýsingastofum
gengið misvel að fóta sig á þessu
mikla svelli og ná því besta út úr
markaðinum. Þótt ekki liggi fyrir end-
anlegar tölur um stærð markaðarins í
krónum talið á þessu ári er talið að
hann muni vera í námunda við 2,5
milljarða króna og hafi því aðeins vax-
ið tæplega 9% á milli ára, en hann var
að verðmæti 2,3 milljarðar króna á
árinu 1988. Aukningin er talsvert
minna en nemur verðlagshækkunum
milli ára, sem voru á bilinu 22-23%.
Því er ljóst, að talsverður raunsa-
mdráttur hefur orðið á árinu, sem
kemur sjálfsagt fæstum á óvart miðað
við það ástand, sem varir í atvinnu- og
viðskiptalífi landsmanna.
Ef litið er á markaðinn má segja að
hann skiptist að meginstofni í eftirfar-
andi einingar: Morgunblaðið, DV,
önnur dagblöð og landsmálablöð,
tímarit, útvarpsstöðvar og sjónvarps-
stöðvar. Þegar þessar einingar eru
skoðaðar kemur í ljós, að nokkur
samdráttur hefur orðið hjá Morgun-
blaðinu, DV og öðrum dagblöðum og
landsmálablöðum. Sömu sögu er að
segja af tímaritum og útvarpsstöðv-
um. Hins vegar heldur Ríkissjónvarp-
ið nokkum veginn sínu, en Stöð 2 er
hins vegar með allnokkra aukningu
milli ára. Reyndar verður að taka
fram að nokkur tímarit hafa haldið sín-
um auglýsingum og jafnvel aukið við
sig milli ára. Auk framangreindra ein-
inga eru síðan fréttabréf ýmiss konar,
veggspjöld og auglýsingaspjöld á
veggjum húsa og utan á t.d. strætis-
vögnum.
BREYTINGAR HJÁ MORGUNBLAÐINU
Morgunblaðið hefur um áratuga-
skeið borið höfuð og herðar yfir aðra
fjölmiðla hvað varðar auglýsinga-
magn. Hefur hlutur blaðsins verið á
bilinnu 30-40% af heildinni. Það hefur
svo gerst á síðustu tveimur ámm að
hlutur Morgunblaðsins hefur rýmað
samfara nokkrum samdrætti í auglýs-
ingamagni auk tilfærslna milli miðla.
Aldrei hefur þó kveðið jafn ramt að
þessu eins og á árinu 1989, þegar
samdráttur á auglýsingamagni Morg-
unblaðsins varð liðlega 20%. Sam-
drátturinn í tekjum er hins vegar eitt-
hvað minni vegna hækkana á verð-
skrá, en tölur liggja reyndar ekki fyrir
ennþá. Fram til ársins 1986 má segja
að Morgunblaðið, DV og Ríkisútvar-
pið hafi setið ein að markaðinum.
Aðrir voru varla marktækir. Það var
síðan í ágúst árið 1986 að útvarps-
stöðin Bylgjan hóf útsendingar og síð-
an tveimur mánuðum síðar fór Stöð 2
í loftið. Vorið 1987 bættist svo Stjam-
an í hóp nýrra miðla. Þessar breyting-
ar ollu talsverðu fjaðrafoki á markað-
inum. Segja má að þessi umskipti hafi
haft þau áhrif fyrstu mánuðina eftir
breytingarnar að auglýsendur flykkt-
ust til Morgunblaðsins. Þeir vissu
hreinlega ekki í hvorn fótinn þeir áttu
að stíga. Þeir mátu stöðuna þannig að
áhorfendur og hlustendur dreifðust
það mikið að ekki væri nein trygging
fyrir því að auglýsingar þeirra næðu
takmarki sínu.
24