Frjáls verslun - 01.12.1989, Blaðsíða 37

Áætlanavanda þjóðfélagsins má að ýmsu leyti rekja til stórfelldra mistaka
stjórnvalda við opinberar áætlanir.
inberar áætlanir gera ráð fyrir 2.3%
atvinnuleysi.
Meginreglan í þessum niðurstöð-
um stjómenda fyrirtækjanna var sú
að þeir voru svartsýnni en kemur
fram í þjóðhagsáætlun. Vera kann að
þetta sé vísbending um að þeir vilji
hafa vaðið fyrir neðan sig og forðast
að brenna sig enn einu sinni á of mikilli
bjartsýni varðandi framvindu efna-
hagsmála.
Bjartsýni virðist óhófleg ár eftir ár
hjá forsvarsmönnum rílíisfjármála og
menn misreikna sig einfaldlega þegar
reynt er að spá í spilin. Útgjöld eru
vanáætluð, tekjur ofáætlaðar og varla
er búið að gera heitstrengarnar um
aðhald í rekstri og framkvæmdum,
þegar kosningavíxlarnir fara að falla
og grípa verður til „efnahagsráðstaf-
ana“.
ILLA BRUGÐIST VIÐ
Breytingar á hinum svokölluðu ytri
aðstæðum eru afar örar í íslenskum
þjóðarbúskap, eins og allir, vita og
viðbrögð manna við áföllunum eru
handahófskennd og ómarkviss í allt of
mörgum tilvikum. Gildir þá sama um
einkarekstur og opinberan rekstur.
Hér er ekki um nein ný sannindi að
ræða. Slíkar ræður hafa oft verið
fluttar í margvíslegu samhengi og svo
virðist sem sá ræðuflutningur geti
haldið áfram enn um sinn. En hvers
vegna hafa stjómendur þá ekki
brugðist við í tíma og aðlagað sína
rekstraráætlun breyttum ytri skilyrð-
um þegar þau koma upp?
A ráðstefnu um íjármál sveitarfé-
laga fyrir stuttu kom vel fram að
sveitastjórnarmenn eiga við þennan
vanda að stríða eins og aðrir stjórn-
endur. í fjárhagsáætlun fyrir tiltekið
ár er reiknað með 6-8% hækkun
launaliða en strax um mitt ár getur
legið fyrir að hækkunin verði 15-20%.
Þá gerist það sem virðist hrjá margan
stjórnandann: Menn neita að horfast í
augu við uppkominn vanda, skera
ekki niður önnur útgjöld til að mæta
þessum og afleiðingin verður skulda-
söfnun eða veruleg skerðing á þeim
rekstrarafgangi sem að var stefnt.
Hjá nær öllum sveitarfélögum í land-
inu gildir fyrri reglan því boginn er alla
jafna hátt spenntur og ekkert svigrúm
til að mæta slíku áfalli. Það skal tekið
fram að þetta dæmi um breytingar á
launaliðum er aðeins valið af handa-
hófi því af nógu er að taka; gatnagerð-
argjöld reynast mun minni tekjupóst-
ur en að var stefnt, einstakir rekstr-
arliðir fara verulega fram úr áætlun,
tiltekin nýframkvæmd varð dýrari en
áætlun sagði o.s.frv.
Alkunna er að eigið fé í íslenskum
fýrirtækjum er af skomum skammti.
Fyrir því em ýmsar ástæður sem
ekki er ætlunin að rekja hér. Van-
áætluð útgjöld verða því afdrifarík því
svigrúmið til að mæta áfallinu er ekki
Grimsby
20 feta gámur . . . . 932£
40 feta gámur . . . . 1283£
á pll. per tonn . . . . 81 £
á pll. per cbm . . . . 39£
Rotterdam
20 feta gámur . . . . 3465 D.FL.
40 feta gámur . . . . 4620 D.FL.
á pll. per tonn . . . . 291 D.FL.
á pll. per cbm . . . . 140D.FL.
Hamborg
20 feta gámur . . . . 3370 DM
40 feta gámur . . . . 4480 DM
á pll. per fonn . . . . 310DM
á pll. per cbm . . . . 180 DM
Esbjerg
20 feta gámur . . . . 11.340 D.kr.
40 feta gámur . . . . 15.120 D.kr.
á pll. per tonn . . . . 983 D.kr.
á pll. per cbm . . . . 473 D.kr.
Sama flutningsgjald
óháð vörutegund.
SKIPAFÉLAGIÐ OK hf
óseyrarbraut 14b, 220 Hafnarfjörður,
simi 91 -651622
Sjöunda starfsár
37