Frjáls verslun - 01.12.1989, Blaðsíða 66

AFKOMAN
ASTAND OG HORFUR
Það er gamall og góður siður að setjast
niður um áramót, Hta yfir farinn veg, meta
stöðu sína og gera áætlanir fyrir næsta ár.
Undanfarin ár hefur Frjáls verslun leitað
aðstoðar nokkurra mætra manna og beðið
þá um að meta stöðu eigin fyrirtækja og
þjóðarbúsins í heild og spá fram í tímann.
Lagðar voru þrjár spumingar fyrir við-
mælendur blaðsins. Þeir voru spurðir um
afkomuna árið 1989 og hvað einkenndi
reksturinn hjá þeim öðru fremur. I annan
stað voru þeir spurðir um horfumar árið
1990, bæði hjá eigin fyrirtæki og almennt í
þjóðfélaginu. Að síðustu vom þeir spurðir
um hvenær langþráð uppsveifla hæfist hér
á landi og hvað þyrfti að gerast til þess að
hún yrði að veruleika.
Blaðið þakkar góð viðbrögð þeirra sem
til var leitað og fara svör þeirra hér á eftir.
GUÐJÓN B. ÓLAFSSON, FORSTJÓRI
SAMBANDSINS:
„REKSTRARAFKOMAN
MUN BETRI í ÁR EN í
FYRRA!“
Að undanfömu hefur verið unnið að
miklum rekstrarbreytingum hjá Samband-
inu. Að sögn Guðjóns B. Ólafssonar for-
stjóra verður rekstrarafkoma Sambands-
ins mun betri á árinu 1989 en hún var árið
1988. „Sala jókst mun meira en sem svar-
aði verðbólgu og kostnaður lækkaði hlut-
fallslega." Engu að síður segir Guðjón að
talsverður halli verði á rekstri Sambands-
ins árið 1989, „meðal annars vegna mikils
gengistaps og fiármagnskostnaðar."
Að sögn Guðjóns einkenndist árið fyrst
og fremst af þeim miklu umbrotum sem nú
eiga sér stað í íslensku efnahagslífi, „en
þau hafa meðal annars leitt til samruna
fyrirtækja, mikils fjölda gjaldþrota og vax-
andi atvinnuleysis. Orsakir þessa em
margvíslegar og eiga sér skýringar bæði
innan og utan fyrirtækjanna. Meðal annars
TEXTI: ÞORSTEINN G. GUNNARSSON
66
má nefiia óarðbærar fiárfestingar fyrri
ára, gengisstefnu ríkistjómarinnar og
verðbólgu."
Um horfumar árið 1990 segir Guðjón að
þjóðin eigi mikla möguleika á því að bæta
afkomu fyrirtækja og einstaklinga, „ef það
tekst að ráða niðurlögum verðbólgu og
skapa stöðugleika í stjóm efnahagsmála.
Hjá Sambandinu verður áfram unnið að
hagræðingu og markvissum vinnubrögð-
um og því vonumst við eftir batnandi af-
komu á árinu 1990.“
Guðjón telur að langþráð uppsveifla á
Islandi hefjist árið 1991. „Frumskilyrði
uppsveiflunnar er að verðbólgu verði hald-
ið í skefjum og að hér ríki stöðugleiki.
Rekstrarskilyrði hér á landi verða að vera
sambærileg við okkar helstu viðskipta- og
samkeppnislönd. Samkeppnin á heims-
markaðinum er síharðnandi á öllum svið-
um. Þekking og traust stjóm efnahags-
mála em mikilvægustu undirstöður þess
að hér verði hægt að byggja upp verð-
mætasköpun á heimsmælikvarða."
JAKOB MÖLLER, STARFSMANNASTJÓRI
ÍSAL:
„HAGNAÐURINN VEL Á
ANNAN MILUARÐ!“
Að sögn Jakobs Möller, starfsmanna-
stjóra ÍSAL, gekk rekstur fyrirtækisins
mjög vel árið 1989. „Við vorum með gott
hráefni og reksturinn var í góðu jafnvægi
allt árið. Skráð afkastageta fyrirtækisins
er 88 þúsund tonn á ári og hafði fram til
ársins 1989 mest orðið 84.500 tonn. En
árið 1989 var afkastagetan 88.500 tn.
Þessi afköst fengust meðal annars vegna
styttri tíma við kerjaskiptingar, auk þess
sem sjaldnar þurfti að skipta um ker en
áður vegna betra hráefnis. Nýting kerj-
anna á árinu var 99.5%
Verð á áli hefur einnig verið hátt. Það
var reyndar mjög hátt fyrri hluta ársins, en
þá fengust rúmlega 2000 dollarar fyrir
tonnið. Síðan lækkaði verðið heldur og nú
fást um 1700 dollarar fyrir hvert tonn af áli,
en það þykir mjög gott. Nú búum við einn-
ig að góðum langtímasamningum um ál-
verð þar sem verð á súráli helst í hendur
við verð á álverðinu og sem sendur kaup-
um við súrál á verði sem er undir heims-
markaðsverði."
Þetta, auk góðrar vinnu starfsfólksins,
er aðalástæðan fyrir góðri afkomu ÍSAL,
að sögn Jakobs Möllers, eða hagnaði sem
var vel á annan milljarð króna eftir að fyrir-
tækið var búið að greiða um 400 milljónir
króna í skatta, eins og fram kom í ÍSAL
tíðindum sem komu út núna fyrir jólin.
Jakob segist gera ráð fyrir því að álverð
verði svipað árið 1990 og það var síðari
hluta ársins 1989 og vitnar þar í spár mark-
aðsfræðinga. „Það er ljóst að nú er eftir-
spumin eftir áli meiri en framboðið og það
er ljóst að framboðið getur ekki aukist á
árinu 1990.“
Alit virðist því benda til þess að afkoma
ÍSAL verði góð á áririu 1990 en Jakob segir
þó að ekki megi búast við jafn góðri af-
komu og á árinu 1989.
Þrátt fyrir góða afkomu ÍSAL segist
Jakob gera ráð fyrir því að árið 1990 verði
mjög erfitt fyrir þjóðarbúið, „og ég sé fram
á atvinnuleysi eitthvað fram eftir árinu.
Þjóðin er vön því að lifa á happdrættisvinn-
ingum en slíkt dugir ekki til lengdar. Þjóð-
in getur ekki endalaust búist við góðum
aflaárum. Það verður að huga að nýjum
tækifæmm, svo sem stóriðju og auknum
virkjanaframkvæmdum! ‘ ‘
AÐALSTEINN JÓNSSON,
ÚTGERÐARMAÐUR 0G
FRAM KVÆM DASTJ ÓRIÁ ESKIFIRÐI:
„MIKILL STYRKUR í
KVÓTAKERFINU“
Aðalsteinn Jónsson segir að afkoman
hjá Hraðfrystihúsi Eskifjarðar hafi verið
mjög slæm á árinu, „og það á við um allan