AvangnâmioK - 01.10.1956, Blaðsíða 17

nr. 2
233
AVANGNÅMIOK’
lugfiup saniane pangnertormiorpagssuit katerssusi-
måput oKalugfingmutdlo isålerérsimavdlutik, Kanga-
le Kaugdlualiltinguarsse, kisiåne atissait avdlanartut
amerdlanertigut angutit arnatdlo merKussåligssuar-
mik KaKortumik atorput nasait angisut ingikitsuku-
jiit, arnartaitdlo nasarssuarmik atåtigut pilararssuar-
mik åma amautitaKardlutik, amautitaKångitsut KaKU-
tigorneruvdlutik, kingmitigdlo tikingajagdlugit åmut
amiliartortumik Kårajugtumik papiussarssuaKardlutik.
aussarssfingmåme ånoråminernik KardleKarput tungu-
jortugajungnerussunik, kamé ugssungnik atungag-
dlit atungagtorujugssuit Kulaisigut ungersimassut. a-
lersait åma merKflssålik KaKortoK nuisanere agdlau-
tigssiartitigarujugssuit sérKutik tikeriardlugit åmut
kamigtaisa Kulåtungait tikitdlugit Kuvdlugtitigkat.
tupinarmiflnerat erKarsautigisagåine inuit tasa-
manimiut ipitsuput inersimassunik ipermik erssitsu-
mik atissalingnik takussagssaKarfiunane. kisiåne o-
Kalugfingmut iserdlutalo akornånut ingikavta tipi-
mik sungiusimångisavtinik såkortumik naissaKarpu-
gut, tåssa inuit nangmingneK tivkat. naerKårdlugo
nardlångunangajagdluinarpoK. tipe sunarpiaussoK o-
KautigineK saperparput, imaKa atissaisa mencussålig-
ssuit nangmingneK tipigisimavåt, tåssausimanerpor-
dlunit inugsungne.
tugsialitdlarmata erinaK ilisarnarpatdlåKingmat
tugsiaKatiginiardlugit tunulivnik tugsiutinik atorniar-
dlunga sågkaluaravkit tunulima tugsiutine Kuperdlu-
arsimaKingmagit pileriaKigivka inuinarne imaillnar-
dlugit atuagagssåungitsut, tugsiardluaKigiputdle.
(nangitagssaK.)
KanoK-itumik nålagkersugauneK
pivdlugo peKatigtliortarneK.
(nangitaK.)
ukiune 1953-mit 1957-mut, grundlove nutåK na-
jorKutaralugo Kinersinerme inatsissartugssanut, par-
tinit åssigingitsunit måko Kinigauvdlutik imalo a-
merdlåssuseKardlutik, inatsissartunut ilaussortaKaler-
put:
Socialdemokratit 75-inik (Savalingmiormio atauseK
ilångutdlugo).
Venstret 43-nik (Savalingmiormio atauseK ilångut-
dlugo),
Det konservative folkepartit 30-nik,
Det radikale venstrit 14-nik,
Danmarkime kommunistit partive 8-nik,
Danmarkip retsforbundé 6-nik,
kisalo kalåtdlit nunåne Kinigkat mardluk, åma Sle-
svigske partimit atauseK,
tåssa katitdlutik inatsissartunut ilaussortat 179-
uput (tåukunungalo kiseKatåuput ilaussoKatauvdlu-
tigdlo kungip-tugdlisa 15-ussut ilait 13-it).
taimåitumik ukiune tåukunane sisamångulersu-
ne nålagkersuissoKarfigissavut socialdemokratit 75-
Inarnik ilaussortaKaramik, inatsissartut agfait KaKisi-
månginamikit mindretals regering-iuput (tåssa inatsi-
ssartut agfait inoraluardlugit nålagkersuissoKarfiuput,
isumaKatigissatik det radikale venstrit (14-inik ilau-
ssortagdlit) tapertaralugit, 89-inik amerdlåssuseKaler-
dlutik. taimåitordle tåukuinaugunik inatsisigssamik
sumigdlunit aulajangisinåungitdlat, taimåitumigdlo
partinit avdlanit isumaKateKartariaKartardlutik (inatsi-
ssartut agfåinit amerdlanerussut isumaKatåungigpata
inatsisigssaK sunalunit atortugssångortineKarsfnåu-
ngingmat).
tauva Danmarkime partit tamåko åssigingitsut
sujunertaitdlo emartulåtsiardlåka:
1. Socialdemokråtit, (åmåtaoK taineKartartut su-
lissartut partivinik), ingmikut partitut autdlarnerKår-
put 1860 1870-vdlo akornåne (taimane tyskiussup
Karl Marxip isumai sarKumiussugailo nunane åssi-
glngitsune sarKumiussorugtulermata isumaKatigine-
Kariartuinalerdlutigdlo. danskit socialdemokraté amer-
dliartornerulerput, sulissartut peKatigigkutårniarugtu-
lernere iluagtitdlugit. danskit inatsissartuine ilaussor-
taKalerKårput 1884-ime. taimanikutdlo inatsissartunut
ilaussortariligkatik igdlersortiglnarnagit (nakoKutigl-
narnagit) tamatigutdle sujunertamingne agsut pinia-
rujugtorssflsimagaluardlutik taimåitoK 1930-p mig-
ssarpiånit inungnut sulissartuinåungitsunut atåssute-
Karniarnerulerput (ilagssarsiorniarnerulerdlutik), tai-
manikornitdlo periautsimikut tamatigut ingassagtajå-
riniarpatdlårungnaerdlutik (revolutionær). Kinersiner-
me 1924-me inatsissartunut ilaussortaKarnerssauler-
put, tåssalo imåipoK åma KinersisinaussortaKarner-
ssaulerdlutik angnermik sulissartut, nunåinarmilo ig-
dluinautigdlit amerdlålugtut akornåne, kisiånime åma
aulajangersumik atorfigdlit amerdlålugtut akornåne
isumaKatigineKartalerdlutigdlo ilaussortaKartalerdlutik.
kungeKarneK ajoringilåt. sujunertarpiåtdle tåssaune-
ruvoK nålagauvfiup ikiuineragut inuinait Kagfagsar-
neKarnigssåt, pingårtitdlugo angnermik sulissartut i-