Frjáls verslun - 01.07.2000, Blaðsíða 39

VINNUMARKAÐUR
Að geta haldið starfsfólki
Fyrirtæki sem ætlar sér að ná sam-
keppnisyfirburðum verður að geta laðað
að sér starfsfólk og haldið því.
Kynslóðin undir þrítugu
Þá hefur einnig verið vísað til sérstöðu
þeirrar kynslóðar sem nú kemur út á
vinnumarkaðinn en hún er talin kröfu-
harðari á eðli starfsins, kjör, starfsað-
stæður, hvatningu og starfsþróun.
Áhrif sfarfsánægju, tryggðar og streitu ítarlegar rannsókn-
ir hafa leitt í ljós að það er fjölmargir þættir ráða því að fólk
segi upp og hugleiðingum þess um starfslok. Tengsl starfs-
ánægju og starfsmannaveltu eru áberandi þættir í þeim
rannsóknum sem gerðar hafa verið og eru tengslin skýr
milli starfsánægju og starfsloka. Þeir sem eru ánægðari í
starfi hætta síður og hafa síður hug á að segja upp störfum
en þeir sem eru óánægðari. Þar með hefur uppruni starfsá-
nægju einnig verið viðfangsefni margra rannsókna. Ýmsir
þættir tengdir stjórnun, skipulagi og innihaldi starfsins hafa
mikil áhrif á starfsánægju. Þá tengjast gæði samskipta á
vinnustað og ánægja með laun og vinnuumhverfi einnig
starfsánægju.
Finna má fjiilda rannsókna um áhrif tryggðar og streitu á
þá ákvörðun að skipta um starf og má þar finna skýr tengsl
við starfslok. Tryggð starfsmanna við fyrirtækið hefur feng-
ið vaxandi athygli í rannsóknum á starfsmannaveltu.
flldur tengdur hreytanleika á vinnumarkaði Ýmis einkenni
fólks hafa skýr tengsl við starfsmannveltu. Einna skýrast er
þó sambandið við aldur og er hreyfanleiki yngra fólks á
vinnumarkaði mun meiri en eldra fólks. Þar geta margar
ástæður legið að baki, svo sem að ungt fólk gegni annars
konar störfum eða búi við verri starfsaðstæður en eldra fólk,
sé að leita að reynslu fremur en starfi til lengri tíma, hafi
minni íjölskylduábyrgð og sé þannig frjálsara hvað það varð-
ar að skipta um starf, svo eitthvað sé nefnt. Þá hefur einnig
verið vísað til sérstöðu þeirrar kynslóðar sem nú kemur út á
vinnumarkaðinn, en hún er talin kröfuharðari á eðli starfs-
ins, kjör, starfsaðstæður, hvatningu og starfsþróun.
Starfsaldur er einnig sterkt tengdur starfsmannaveltu,
og eru almennt mestar líkur á að missa þá starfsmenn sem
skemmst hafa starfað hjá fyrirtækinu. Þetta stafar að hluta
til af því að starfið uppfýllir ekki væntingar starfsmannsins.
Launakjör Rannsóknir á áhrifum launa eru mjög ítarleg-
ar. Laun eru mikilvægur þáttur í starfsmannaveltu. Því
hærri sem þau eru því minni líkur eru á að starfsmaður
hætti störfum vegna þeirra. Séu fleiri þættir kannaðir sam-
hliða launum eru þau þó sjaldnast einhlýt skýring á starfs-
skiptum.
flðstæöur á vinnumarkaði skilyrði hreyfanleika Aðstæður á
vinnumarkaði skapa forsenduna fyrir starfsskiptum og
hreyfanleika. Starfi vinnumarkaðurinn sem skyldi leitar fólk
í lausar stöður hjá fyrirtækjum sem bjóða betri störf og betri
starfsaðstæður og kjör en önnur fyrirtæki.
Starfslok hjá íslenskum fyrirtækjum Hægt að fá mat á
starfsmannaveltu fýrirtækja með því að skoða tölur um hug-
Kostar 2 milljónir að missa starfsmann og ráða nýjan
Áætlað er að samanlagður beinn og óbeinn kostnaður við að missa starfsmann
og ráða nýjan í hans stað nemi að meðaltali árslaunum starfsmannsins. Miðað
við meðallaun, samkvæmt launakönnun VR, má því búast við að þessi kostnaður
nemi tæpum tveimur milljónum króna að meðaltali á hvern starfsmann.
39