Frjáls verslun - 01.07.2000, Blaðsíða 44

* •
Ólafur Ragnarsson, stjórnarformaður Eddu, og Halldór Guðmundsson,
formaðurframkvœmdastjórnarEddu. „Tilþess að styrkja stöðu íslenskra
bókmennta erlendis enn frekar en hœgt er með samningum um útgáfu-
rétt hyggjumst við í náinni framtíð skoða hugsanleg kauþ á útgáfufyrir-
tækjum í útlöndum eða aðrar leiðir til að verða aðilar að rekstri þeirra
með hlutafjárkaupum eða rekstrarsamstarfi," segir Ólafur.
gjaldþrota, önnur hættu starfsemi en vissulega tókst ýmsum litl-
um forlögum að halda sjó. Þetta tók sinn toll og þar kom einkum
þrennttil, að mati Magnúsar Hreggviðssonar, stjórnarformanns
Fróða/Iðunnar: Aukinn kostnaður við stöðugt vandaðri útgáfu,
aukinn sölu- og auglýsingakostnaður og tilkoma 14 prósenta
virðisaukaskatts sem tekinn var upp í júlíbyrjun 1993. Virðis-
aukaskatturinn lenti sem viðbótarkostnaður á útgáfuna og hafði
varanleg og vond áhrif.
í 150 stöðugildum auk sjálfstæðra verktaka. Stefnt er að því að
auka veltuna í tvo milljarða á næstu árum.
Stóru fýrirtækin þijú stefna að skráningu á Verðbréfaþing Is-
lands. Ekki liggur íyrir markaðslegt mat á Máli og menningu og
Vöku-Helgaíelli og ómögulegt er að segja til um hvert mark-
aðsvirði hins sameinaða fyrirtækis verður þegar samruninn er
um garð genginn. Allar tölur sem lagðar voru til grundvallar
sameiningu eru trúnaðarmál en Olafúr gefur þó upp að hlutaféð
nemi 120 milljónum króna og skiptist það í jafna helminga milli
móðuriyrirtækjanna.
Fróði/Iðunn er almenningshlutafélag og eru hluthafar áttatíu
talsins. Hlutafé er 290 milljónir að nafnverði. JFV FORLAG er 100
prósent í eigu Genealogia Islandorum hf. Stærstu hluthafar þar eru
Burðarás, Sjóvá-Almennar, Baugur, UVS ogTryggvi Pétursson.
Sjálfstæð útyáfa Hjá Eddu er sameiningarvinnan komin á
skrið. Söludeildir hafa þegar verið sameinaðar en helstn sölu-
menn Máls og menningar höfðu farið til JPV FORLAGS og
nokkrir sölumenn Vöku-Helgafells höfðu fært sig til Iðunnar við
sameininguna þar. Samstarf bókaklúbbanna er hafið og fyrir-
tækið flytur í sameiginlegt húsnæði áður en langt um líður.
Gagnvart neytendum verður ekki um stóra breytingu að ræða í
ásýnd fyrirtækjanna. Svipmót þeirra breytist ekki og halda for-
lagsnöfnin áfram að birtast á þorra útgáfuefnis. Hið nýja fyrir-
tæki heldur áfram að gefa út bækur undir nöfnum Máls og
menningar og Vöku-Helgafells og verður fyrirkomulagið svipað
og þegar Forlagið var rekið sjálfstætt undir Máli og menningu.
Að auki gefur fyrirtækið út efni í nafni Forlagsins, Heimskringlu,
Lögbergs, Almenna bókafélagsins og Iceland Review og segir
Ólafur að búast megi við að forlögum innan Eddu fjölgi fremur
en fækki á næstu árum.
„Bókaútgáfan fer fram eftir viðskiptalega skynsamlegum
leiðum. Útgáfustjórnir taka sjálfstæðar ákvarðanir um útgáfu
en stjórn og stjórnendur fýrirtækisins ákveða rammann,"
segir Halldór. Forlögin verða því í beinni samkeppni sín á
milli undir hatti Eddu.
Spennandi nýmæli er réttindastofa fyrir rithöfunda, sem stofn-
uð verður og kynnt á bókamessu í haust Réttindastofan mun hafa
tvo starfsmenn til að byija með og munu þeir annast sölu á útgáfu-
og miðlunarrétti verka eftir höfunda forlaganna. Einnig munu þeir
seija útgáfúréttindi á ýmsu öðru efhi í eigu fyrirtækjanna tveggja,
innan lands og utan. Sem dæmi má nefna myndir úr stóru mynda-
safni Iceland Review en í því eru um 500 þúsund ljósmyndir Páls
Stefánssonar sem Vaka-Helgafell keypti á síðasta ári.
Tveyyja milljarða welta? Erfitt er að nálgast tölulegar upplýs-
ingar um bókaútgáfuna í landinu í dag en talið er að hún velti ein-
um og hálfúm til tveimur milljörðum króna á ári. Eftir því sem
næst verður komist nemur hrein bókaútgáfa Máls og
menningar og Vöku-Helgafells 700-800 milljónum króna
meðan útgáfa Iðunnar og Fróða nemur 250 milljónum.
Velta annarra útgefenda, sem í fyrra voru um 75 talsins,
slagar hátt í einn milljarð króna. Heildarvelta Eddu er
áætiuð um 1.700 milljónir króna á þessu ári. Velta
Vöku-Helgafells er áætluð 500-700 milljónir, nær
eingöngu í útgáfustarfsemi. Hjá Máli og menn-
ingu nemur velta bókaútgáfúnnar tæpum 500
milljónum og bókaverslana um 500 milljónum
króna. Starfsmenn við stofnun Eddu eru um 300 talsins
I yerbreyttri mynd Útgefendur greinir á um hvað framtíðin beri
í skauti sér hvað nýmiðlun og bókaútgáfu varðar. Magnús
Hreggviðsson telur til dæmis að bókin haldi velli, einhver sam-
dráttur verði í blaðaútgáfu en Netið veiti fyrst og fremst ljósvaka-
miðlunum harða samkeppni. Eina von
sjónvarpsins sé að greinast í mismunandi
stöðvar eftir efnisflokkum, tíl dæmis íþrótta-
stöð, bílastöð, tískustöð o.s.fr v. Hann bendir
á að frítími fólks muni stóraukast og telur að
sú aukning verði í margmiðlun sem komi sem
hrein viðbót inn á markaðinn. „Við verð-
um að laga okkar framleiðslu að nýjum
lífsvenjum fólks. Meginmáli skiptír í
fýrsta lagi að vanda enn frekar tíl verka
en áður, í öðru lagi að auka næmni fýrir
44