Fregnir - 01.05.1990, Blaðsíða 7

-7-
í háskólum er verlð að velta þvi fyrir sér hvort eigl að setja kennslu í
upplýsingaöflun á námskrá og þá myndu kennarar í hverrl greln bera
ábyrgðina. Samkomulag er í burðarliðnum á milli konunglega safnsins og
mann- og hugvísindadeilda Kaupmannahafnarháskóla um hvemig þeir ætli
að skipta með sér ábyrgð á slíkri kennslu. Gamalreyndur bókavörður frá
Oðlnsvéum vék að því hve alltaf væri erfltt að vekja áhuga nemenda á
nytsemi notendafræðslu. Hann taldi söfnin eiga að gera nemendum sínum
gylliboð en láta þá _um það sjálfa hvort þeir tækju þeim eða ekki.
Hagfræðistúdent frá Árósum lýsti aftur á mótl frábærlega vel heppnaðri
kennslu sem bókaverðir á Statsbiblioteket höfðu séð um og hann mælti
elndregið með að værl skylda og lyki helst með prófi. Gallinn er sá að það
vantar peninga í háskólanum, kennarar tíma ekki að sjá af kennslustundum
úr námskelðum sinum og bókaverðir em hikandl að hafa frumkvæðið þvi
kennslan skapar álag á þá og fáir vita í raun og veru hvort hún gerir
gæfumuninn fyrir stúdentana.
Þá var rætt um þátt embættis elns og Statens bibliotekstjeneste (áður
Rigsbibllotekarembedet) og með hvaða móti það gæti stutt söfnin. Það var
almannarómur að þróunln yrði í sðfnunum sjáilfum en kæml ekki ofan frá.
Hins vegar gæti embættið stutt námsefnisgerð og átt vissan þátt í
stefnumðrkun. Fulltrúl embættisins lagði reyndar fram skoðanir sínar á
hvernig ætti að haga fræðslunni í háskólum/sérskólum. Snemma á námsferíl
hvers og eins ætti að vera stutt kynning sem eingöngu mlðaðl að því að
hvetja nemendur, svo þeir yrðu óhræddir og viljuglr að nýta sér safnlð. Síðar
kæmu tvenns konar námskeið i 2-3 tima hvort:
1) Almenn kynning á hjálpargðgnum og góðar leiðbeiningar um notkun
skráa.
2) Heimildaöflun.
Sá þáttur falli inn í önnur námskeið t.d. um skýrslugerð. Þeir sem halda
lengra i náml ættu einnig kost á ýtarlegri fræðslu, þ.m.t. leit í erlendum
tðlvuskrám. Hann taldi tæknina ekki vera það nauðsynlegasta heldur þyrftu
allir að hafa grundvallarskilning á hvemig maður ættl að ganga tll verks í
helmlldaöflun sinnl. Tölvukerfl auðvelda að sjálfsögðu það verk.
Fulltrúar bókasafnsnotenda staðfestu að þeim dytti sjaldnast bókasafri fyrst
i hug þegar þeir stæðu ráðþrota gagnvart daglegum verkefnum.
Upplýsingaöflun þeirra er fyrst og fremst félagsleg, þ.e. komin undir
tengslum við aðra fræðimenn en ekki hugtakabundln, þ.e. að þeir leiti
sklpulega að helmildum um þröngt efni. Málvísindamaður frá Árósum lýsti
vel framtíðarsýn sinni á hvemig fræðimaður gæti með hjálp tðlvuneta leitað
í smiðju hjá félögum sinum sem tengdir væm sama neti auk þess sem hann
gætl skoðað skrár safna innanlands og utan frá sinu eigln skrifborðl. Hann
taldl að bókasöfn ættu að útvikka skrár sínar með edls konar viðbótum frá því
sem nú er t.d. heimildaleitum annarra, prófilum, listum yflr sérfræðinga,
bókaskrám um sérefni, listum um grundvallarrit á tilteknum sviðum,
tðlvupósti o.s.frv. Svo ættu þau að hafa ráðgefandi bókavörð fyrir afmarkaða
samstarfshópa sérfræðinga. Bókaverðir yrðu að taka mið af hvernig
venjulegir fræðimenn ynnu og hugsuðu. Er t.d. hægt að ætlast tll þess að
tölvukerfl flnni rit eftir Jafn óljósum aðgreinandi þáttum eins og lit, .nýleg
bók' Jbókin sem ég notaði í fyiTa' o.s.frv.? Hvort sem það er raunhæft eða
ekki er engu að síður næsta skrefið að gera tólvuskrár safnanna sem
auðveldastar viðfangs fyrir notendur. Gagnrýnin á margbreytilegar
lnngöngulelðir í öll þau ógrynni af kerfum sem til eru er sanngjöm og
beinist ekki sérstaklega að bókasðfnum. Það er sóun á tíma og hæfileikum
þeirra sem vilja nýta tæknina til hins ítrasta að setja sig inn í fjölda
leltaraðferða.