Alþýðublaðið - 11.09.1969, Blaðsíða 9

Alþýðublaðig 11. septembey 1969 9
höfðu verið sáralítið notaðir.
Sögðu ménn þeir, er fóru vest-
ur um haf og skoðuðu skipin,
að alit í þeim hefði litið út sem
nýtt og óslitið. Togbúnaður var
sterkur og honum vel fyrir
komið. Vistarverur skipverja
voru mjög góðar. En kunnáttu-
mönnum ' þeim, sem skoðuðu
skipin, leizt svo á, að aðalvélar
bátanna væru of litlar fyrir
okkar aðstæður. Þess vegna
réðu þeir frá. því að kaupa
skipin. í hinni sömu för skoð-
uðu menn þessir einnig þrjá
180 smálesta báta, einnig
byggða sem skuttogara.
Ég er þeirrar skoðunar, að
það hafi verið nokkuð fljótráð-
ið að vísa kanadísku skuttog-
urunum á bug. Hér var um að
ræða mjög góð og ódýr skip,
sem hefðu komizt í gagnið
strax næsta vetur. 500 lesta
togararnir kostuðu aðeins rúm-
lega 30 milljónir króna hinir
dýrustu þeirra. Ef þeir hefðu
verið keyptir til landsins, hefði
það að sjálfsögðu verið nokkuð
kostnaðarsamt. En nú er talið,
að kostnaðurinn við allar
nauðsynlegar breytingar á
þessum skipum hefði aldrei
orðið meiri en svo, að verð
þeirra hefði farið upp í 40
milljónir króna. Vélaskiptin
hefðu skapað vinnu hér í vél-
smiðjunum og unnt hefði verið
að koma skipunum á veiðar
hér næsta vetur og við hefðum
fengið mjög góð togskip fyrir
minna verð en fáanlegt er
nokkurs staðar . annars staðar.
Skip þessi hefðu hentað sér-
staklega vel til veiða fyrir
frystihúsin. Ég er þeirrar skoð-
unar, að taka eigi mál þetta
upp aftur og athuga það að
nýju. Ef umræddir skuttogar-
ar eru enn falir á að taka það
til gaumgæfilegrar athugunar,
hvort ekki er rétt að festa kaup
á þeim. Auk þess þarf að at-
huga víðar, t. d. i Vestur-Ev-
rópu, hvort ekki er unnt að fá
keypta notaða skuttogara, sem
unnt væri að fá hingað til
lands strax í haust til veiða
næsta vetur til þess að auka
hráefnisöflun frystihúsanna.
Æskilegast er að sjálfsögðu að
fá ný skip, annað hvort smíð-
uð erlendis eða þá smíðuð
heima hjá okkur, en ekki er
unnt að láta atvinnuvandamál
næsta vetrar liggja óleyst á
meðan beðið er eftir því í eitt
tii tvö ár, að nýir togarar eða
ný önnur fiskiskip fáist til
landsins.
Auk þessa, sem ég hefi nú
rætt um þarf einnig að gera
ráðstafanir til þess að fá nokk-
ur fiskiskip af hentugri stærð,
sem henta mundu vel við bol-
fiskveiðar til veiða fyrir frysti
húsin. Einnig kann að vera að
nauðsynlegt verði að veita eig-
endum síldveiðiskipa nokkra
fjárhagsfyrirgreiðslu til þess
að stuðla að því, að þau láti
skip sín veiða bolfisk fyrir
frystihúsin á þeim tíma er
mest á ríður að útvega frysti-
húsunum hráefni.
Um þessar mundir er hækk-
andi verð á ísfiski erlendis og
sú staðreynd hefur þegar þau
áhrif, að siglingar togaranna
til útlanda aukast og hráefnis-
öflun frystihúsanna dregst sam-
an. Auk þess er fyrirsjáanlegt,
að stærri bátarnir munu einn-
ig nú í haust í auknum mæli
sigla til erlendra hafna með
afla sinn. Fari svo sem horf-
ir í því efni mun atvinnuleysi
í landi, einkum á stór-Reykja-
víkursvæðinu, stóraukast. Hið
opinbera verður að gera ráð-
stafanir til þess að hindra slíka
óheillaþróun í tíma. Ef til vill
er nauðsynlegt að greiða unp-
bætur á fisk, sem landað er
heima til þess að draga úr sigl-
ingum fiskiskipa og stuðla að
auknum löndunum heima. —
Skiljanlegt er, að útgerðar-
menn vllji fá sem hæst verð
fyrir afla sinn. En ríkisvaldið
verður að hugsa um það fram-
ar ollu öðru að tryggja fulla
atvinnu.
i
BYGGINGAR-
IÐNAÐURINN
Ég kem þá að byggingariðn-
aðinum. Enda þótt mest muni
um aðgerðir til aukningar út-
gerðinni, er leysa á ’ atvinnu-
vandamálin, verður ekki fram
hjá því gengið, að byggingar-
iðnaðurinn hefur verið í lama
sessi undanfarið og átt stóran
þátt í því að skapa mikið at-
vinnuvandamál, einkum á
Stór-Reykjavíkursvæðinu. —
Byggingariðnaðurinn í Reykja-
vík hefur t. d. lítið náð sér á
strik í sumar. Framkvæmda-
nefnd byggingaráætlunar bauð
að vísu út byggingu 180 íbúða
í Breiðholti í sumar. Ber að
fagna því. En vissulega er
þetta útboð alltof seint á ferð-
inni. Þetta útboð hefði átt að
byrja framkvæmdir. við um-
ræddar 180 íbúðir strax í vor.
En nú er Ijóst, að ekki verður
byrjað á umræddum íbúðum
fyrr en seint í haust og er bá
undir hælinn lagt, hver=u mikla
vinnu þær framkvæmdir munu
skana í vetur. Það er vitað, að
fjárhagserfiðleikar hafa staðið
í vegi fyrir því, að umrætt út-
boð ætti sér stað. Mun raunar
ekki enn full frá því gengið, að
nægilegt fjármagn fáist til um-
ræddra framkvæmda við bygg-
ingu þessara 180 íbúða í
Breiðholti. En -í/æntanlega leys-
ist það mál. Ástæða er þó til
þess að vekja athygli á því, að
framkvæmdir á vegum Fram-
kvæmdanefndar bvggingará-
ætlunarinnar í Reykjavík eru
orðnar langt á eftir áætlun.
Þegar framkvæmdir þessar
voru ákveðnar árið 1964 var
samþykkt að í’eisa 1250 íbúðir
á 5 árum, þ. e. 250 íbúðir á
ári. Enn hafa ekki verið reistar
nema 360 íbúðir og nú eru 180
boðnar ,út til viðbótar eins og
fvrr segir. Þessi seinagangur á
framkvæmdum á vegum
Framkvæmdanefndar bygging-
aráætlunarinnar kæmi þó ekki
að sök, ef mikil gróska væri í
byggingarframkvæmdum á
vegum einkaaðila. En því er
ekki að heilsa, þvi miður. Árið
1967 var hafin bygging 2052
íbúða hér á landi. En á síðast-
liðnu ári var aðeins byrjað á
rúmlega 1000 íbúðum og á yfir
standandi ári er augljóst, að
byrjað verði á enn færri íbúð-
um. Árið 1966 voru fullgerðar
hér á landi 1693 íbúðir eða 8,6
íbúðir á hverja 1000 íbúa. Ár-
ið 1967 voru reistar hér á landi
1787 íbúðir eða 8,9 á hverja
1000 íbúa. Sérfræðingar telja
hins vegar, að hæfilegt sé að
reisa 9 íbúðir á ári á hverja
1000 íbúa. Nágrannaþjóðir
okkar setja að vísu markið
hærra. Þannig reisa Svíar 12
íbúðir á hverja 1000 íbúa á
ári og í Noregi og Danmörku
eru áætlanir um að byggja 10
íbúðir á hverja 1000 íbúa ár-
lega. En ef við höldum okkur
við 9 íbúðir á hverja 1000
íbúa á ári þá þýðir það miðað
við núverandi íbúatölu 1800
íbúðir í ár og á næstu 12 ár-
, um 24.000 íbúðir. Eru þessar
staðreyndir undirstrikaðar í
ágætri grein eftir Halldór
heitinn Halldórsson, arkitekt,
framkvæmdastjóra (Húsnæðis-
málastofnunar ríkisins, en hún.
Framhald á bls. 11.
Eiíi mikiívægasta verkefnið að kaupa ný (ogskip. fljófráðið að vísa kanadísku skuilogurunum á bug!
Aukast landanir í erlendum hölnum í veiur! Það hefði átt að byrja á Brelðholtsíbúðunum í vor. Um
500 manns myndu fá vinnu við að byggja olíuhreinsunarslöð