Alþýðublaðið - 22.09.1969, Blaðsíða 7

Alþýðublaðið 22. september 1969 7
30 vilja í leiklistar-
| skóla Þjóöleikhússins
| - en í mesta lagi 10 fá Inngöngu
b - aldrei meiri aðsókn en nú
þýðu-
skólinn á Eið
um 50 ára
Allt frá því á söguöld hafa
Eiðar á Fljótsdalshéraði verið
höfðingjasetur og höfuðból. Þar
sátu merkir menn og mætar
konur og þar var löngum prest-
setur. Er fram liðu stundir varð
staðurinn auðugur af löndum
og lausum aurum og var þá
nefndur Eiðastóll. Var það
þriðji stóllinn í landinu, en áð-
ur voru fyrir Skálholts- og
Hólastólar.
Árið 1083 ákváðu Múlasýsl-
ur að stofna búnaðarskóla fyr-
ir Austurland. Var honum val-
inn staður á Eiðum, þar sem
hann starfaði við ágætan orðs-
tír til ársins 1918. Var þá um
skeið sviptingasamt í skóla og
menningarmálum fjórðungsins,
og var ákveðið að bjóða ríkinu
Eiðaeignir að gjöf, með því
skilyrði, að þar yrði rekinn
alþýðuskóli fyrir Austurland.
Samþykkti Alþingi íslendinga
þessa málaleitan árið 1917.
Þann 20. okt. árið 1919 var
Alþýðuskólinn á Eiðum settur
í fyrsta sinn. Gerði það nýskip-
aður skólastjóri, sr. Ásmundur
Guðmundsson, síðar biskup.
Eru því senn 50 ár liðin frá
upphafi starfs alþýðuskólans. í
fyrstu skólasetningarræðu sr.
Ásmundar segir m. a. „Ný, sjálf-
stæð skólastefna á að verða til
hér á landi. Að vísu munum
við taka sams konar skóla með
öðrum þjóðum til hliðsjónar,
en við munum ekki leitast við
að stæla þá. Hér á landi á ekki
allt hið sama við og þar, vegna
ólíkra staðhátta og þjóðarein-
kenna. Við verðum að þreifa
fyrir okkur hægt og hægt,
kanna jarðveginn sem bezt, og
NYTT
NYTT
Gélf teppi
Ný gerð. — Ný tæ'kni. — Meiri u’H. Verð á
ferm. mælt af róllu’/ini er kr. 545 og kr. 630.
Fallegir litir. — Önnuimst lagningu með stutt
<um fyrirvara. — Hafið samband v.ð cLkur i
verzluninni, eða í sítoa 22206.
ÚLTÍMA, Kjörgurði.
byggja traust á þjóðlegum <
grunni, svo að hér rísi íslenzk- S
ur skóli, hold af okkar holdi 1
og bein af okkar beinum, ná-
tengdur lífi og sögu okkar ís-
lendinga.“ Sr. Ásmundur lagði
áherzlu á það. að skólinn skyldi |
starfa í anda þjóðrækni og i
kristilegs siðgæðis, og eftirmenn I
hans leituðust við að fylgjuj
sömu stefnu.
Er sr. Ásmundur hvarf frá I
skólanum árið 1928, tók við af I
honum sr. Jakob Kristinsson,
síðar fræðslumálastjóri, og var
hann skólastjóri um 10 ára 9
skeið m. a. á tímum kreppu K
og margvíslegra erfiðleika. Síð- ga
an tekur við Þórarinn Þórar- 9
insson, en hann hefur starfað S
lengst allra manna við skólann
á Eiðum, eða 35 ár samfleytt, I
þar af 27 ár sem skólastjóri. 1
Þórarinn lét af stjórn árið |
1985 og tók þá við Þorkell St.
Ellertsson, sem nú stýrir skól- S
anum.
Alþýðuskólinn á Eiðum var _
í upphafi sniðinn nokkuð eft- B
ir erlendum lýðháskólum og var u
há tvegeja ára skóli. Síðan hafa ■
þar verið gerðar ýmsar breyt-
ingar á til samræmis við hið 9
íslen7ka skólakerfi, og er nú ^
starfræktur þar fiögurra ára
gagnfræðaskóii með um 120 ■
nemendum. Á undanförnum ár H
um hafa staðið yfir miklar ■
byggingaframkvæmdir á Eið- H
um og verða ný og glæsileg M
húsakynni skólans formlega fl
tekin í notkun á þessu hausti.
Við skólasetningu þann 5. |
okt. næstk. klukkan 15.00 I
verður 50 ára afmæli Albýðu- ■
skólans á Eiðum minnzt með
hátíðlegri athöfn í nýjum sam- a
komusal skólans. Þangað eru É
velkomnir allir gamlir og nýir
nemendur, kennaraf og annað ■
starfsfólk. svo og vinir og vel- fl
unnarar skólans. Er þess vænzt 9
að fjölmenni verði og gefst bá n
væntanleea tækifæri til að ■
hitta pömul skólasystkin og fl
starfsfélaea og eiga með þeim
góða stund.
Reykjavík. — SSB.
□ Það hóft'i tíðindum sæta
þegar Leikfélag Reykjavíkur
laeði skvndilega niður leik-
listarskóla sinn á beim for-
sendum, að markaður fyrir
íslenzka leikara væri nri full-
meVaður. Unfrir leiklistar.
nemar hafa þó ©kki missí
kiarkinn, og eru fleiri um-
sækiendur að búa sig undir
inntökunróf í Leiklistarskóla
Þióðleikhússins en nokkru
sinni ifyrr eða 30 talsins; Þar
í>f imunu í mesta laei 10 fá
inngöngu og lef til vill færri,
svo að samkeppnin verður ó-
venju liörð.
FULLMETTAÐUR
„Ég er á mió'ti því að segja,
að marlkaður'nn fyrir leilk-
ara sé ful]im'ettaður“, seigir
Klemenz Jónsson, leikari pg
le'kstjóri, lei'k'listarlkennari
og fclaðaful’r.trúi Þjóðl'eilklhúsis-
ins. „Mshkaðurinn er aldrei
fullmettaður fyr'r góða lista-
me-nn. Þe'car u,m raiu'nveru-
lega hæfileiika er ag ræða,
eru tp-'kifærin alltaf fyrir
hendi. í Englandi er 50% at
vinnuileysi meðal leilkara, en
saimt koma stöðuigt fraim nýir
og nýir ménn sem leggja út
í baráttuna. Harðari se m,-
kepp'n' leiðir af sér, að aHlir
sýna betur hvað í þeimi býr,
og þannig etgnumst við hæf-
ari leiikara, og sama á við um
aðrar listgreinar. Það má eíkki
myndsst kyrrstaða; v ð verð-
um að fá unga fóilkið til að
reyna á kraftana“.
REYNUM ÞÁ AÐ
HLIÐRA TIL
Hann kA'sður aðsókn að leik-
li'starskólanuim aukast jafnt
og þátt þrátt fvrir harðnandi
samlkepnni. ,,Vig tökum helzt
ékiki fleiri en 10 í skólann
hvierju sinni og oft færri, en
ef við finnuim, að einhver um
sælkiiandi býr yfir ótvíræðum
bæfiileilkumi. reynum við að
hliðra tll, hversu fuittt sem
orðið er í FlkólaTium, þannig
að hann fái sín tækifæri“ —■
islenzk skip fá
löndunarleyfi
í Danmörku
□ Islenzk skip hafa fengið
heimild til að landa síld í dönsk
um höfnum. Fá dönsk skip og
sama rétt hérlendis. í fréttatil-
kynningu frá utanríkisráðu-
neytinu segir um þetta;
Gerður hefur verið samning-
ur við utanríkisráðuneyti Dan-
merkur um að íslenzkum skip-
um sé heimilt að landa síld í
dönskum höfnum. Er samning-
ur þessi gerður vegna óska
Landssambands íslenzkra út-
vegsmanna, en nokkur íslenzk
skip eru nú að veiðum í Norð-
ursjó. Átti sjávarútvegsmála-
ráðherra, Eggert G. Þorsteins-
son, viðræður í Kaupmánna-
höfn við fiskimálaráðherra Dan
merkur um málið og var samn-
ingurinn síðan gerður 13. þ.
m. fyrir milligöngu sendiráö3
fslands í Kaupmannahöfn.
Er íslenzkum skipum heimilt
að landa síld í Esbjerg, Hirts-
hals, Haustholm og Skagen
fram til 1. janúar 1970. Ekkert
hámark er sett á magn það,
sem landa má, en landanir skulu
eiga sér stað í samræmi við þar
iendar reglur og fá dönsk skip
sama rétt á að landa síld í ís-
lenzkum höfnum. Með lögum.
nr. 30 frá 2. maí 1969 var sjáv-
arútvegsmálaráðuneytinu heim-
ilað að leyfa landanir erlendra
skipa í íslenzkum höfnum með
vissum skilyrðum.
Samningur þessi tekur ekki
til Grænlands eða Færeyja.