Alþýðublaðið - 10.01.1922, Qupperneq 1

Alþýðublaðið
Geflð út atf Alþýðufloklmwm
1922
Þriðjudagian ro janúar
j tölublað
Ifoltakrossinn jíl. 0.
Verkamannafélagið Dagsbrún
heitíur jolat'ésskemtun fyrir börn féíagsmanna á aidrinum frá 4—14
ára, í Goodtempiarahúsinu, fimtutíaginn 12. þ. m. kl. 6 e. m.
Húsið opnað ki. 5V2 — Ath. Féiagar vitji aðgöngumiða miðviku-
tíaginn n. þ. m. frá kl. 1—7 i G.t húsið. — Nef ndÍD*
I.
1 Morgunblaðinu sl. iaugardag
var, aicJrei þessu vant, skynsamieg
grein, enda var hún að mestu að
eins frásögn um hina heimsfrægu
bók eftir euska hagfræðinginn J. M,
Keynes, sem reif mest niður ftið-
arsamningana í Versölum Er þar
réttiiega skýrt frá því, að íjármála
fræðingar um allan heim áliti
gengisbreytingarnar og millilanda
skuldirnar einhverja mestu fyrir
stöðu endurreisnar heimsbúskapar
ins, að festu þurfi að koma á
gengí þjóðanna og gera upp
þjóðabúin. Morgunblaðið skýrir
rétt frá þessu, enda er hér um
eriend dæmi að ræða, en ekki
isienzk, en auðvitað hefir ritstjórn
biaðsins ekki vit á þvi, að heira-
færa þessar kennicgar upp á ís
land.
Eftir að eg skrifaði grein mína
<im íjárhagskreppuna í Aiþbl. fyrir
jóiin, hefi eg fengið frá Eoglandí
og ledð þessa heimsfrægu bók
Keynes (The econoœic Conse
quenses of the leace) og þar hefi
eg séð, að hann skrifar um gengið
og gengisbreytingarnar mjög svip
að grein minni um fjárhagskrepp
una, en auðvitað ítarlegar og með
öðrum dæmum. Hann leggur eins
og eg sérstaka áherziu á, hvernig
geogisáhættan komi í veg fyrir
að lánstraust atvinnufyrirtækja
komi að notum i millilandavið
skiftum, og hvernig ekki einucgis
ríkisskuidir, heidur einnig sknldir
fjölmargra fyrirtækja haldi niðri
iramleiðslunni. Ef ritstjórn Morg-
unblaðsias hefði iesið þessá bók,
en ekki farið eftir útiendum rit*
dótnum, er ekki ósennilegt, annað*
aðhvort að hóigreinin um hana
hefði aldrei birzt, eða hitt, að
fjármálafroðusnakk Mortens nokk
urs Ottesens þar í biaðinu hefði
ekki fersgið Ieyfi til að birtast at-
étugasemdalaust.
Morgunbl. hífir nú samt setn
áður fengið umræddan hr. M. O.
til að gera ádeilu á grein mina,
þar sem hann rangfærir hvað eftir
annað það sem eg segi, kemur
með órökstudda sleggjudóma og
endar með úrræðaieýsi undirmáls
mannsins.
Áður en bent er á sumar að
alvitieysuroar f greinum haus, er
rétt að skýra frá hvað hieypir
honum fram á ritvöilinn. Það eru
2 ástæður, önnur sú, að hann
hefir gengið eitt ár í verziunar-
skóia í Danmörku og þar hefir
verið troðið inn i hann hæfilega
miklum vaðii um .frjíisa sam
kepni" og .framtakssemi einstakl-
ingsins" tii þess að gera hann
ruglaðan í ríminu, svo að hann
álítur sig færan í flestan sjó.
Hin ástæðan er sú, að hr. M O.
er umboðsþjónn dansks vfxiara og
llfir þess vegna á braski með fs
ienzkau gjaldeyri (auk einhverrar
smávægilegrar kartöflusölu), en
þess vegna heimta hagsmunir hans
að barist sé á móti hömluoi á
gjaldeyrisbraski útiendinga. Þá sjá
menn hvar fiskur Iiggur undir
steini.
II.
Hr. M. O gefur f skyn, *ð
ýmsir álfti að festa á gengi sé
óhagstæð smáþjóðum, en segir
ekki álit sitt um það, þó að ann
ars sé hann óspar á áliti sínu.
Um þetta atriði ætia eg ekki að
deila, heldur halda fast við að
gengisbreytingarnar séu eitthvert
mesta verziucarmeinið nú, og iofa
hr. M. O. annars áð deila um
þetta at iði við ofannefnda grein
um Keynes ( Mgbi.
Hr. M. O. neitar því hvergi,
að skráning fslenskrar krónu ein
muudi engin fjárhagsvandræði
leysa, né stöðva gengisbreyting-
arnar, né leysa viðskiitaforráðin úr
höndum útlcndioga, né að það
sem mestu varði i viðskiftamálum
nú sé að halda gengi íslenzkrar
krónu sem stöðugustu og sjá um
að nægilegur gjaldeyrir verði fyrir
hendi til brýnasta inniutnings.
Hið eina sem hann hefir fram að
færa er, að menn kaupi og sclji
gjaldeyri ait árið og „hanu" sjái
þvf snga ástæðu til þess að hrseð
ast frekar gjaldeyrisskort frá febrú-
ar til hausts, heidur en aðra árs
tfma. Á hið mikla lácstraust Iands*
manna, sem verður ónotað vegna
reikuis gengis, drepur hann varla.
Það mun nokkum vegin standa á
sama hvað „haan“ hyggur um nægi-
legt gjaldeyrisframboð, þvf að
hver og einn kaupsýslumaður veit
að nú er svo að segja ófáanlegur
eriendur gjaideyrir.. Lftilsháttar
framboð hr. M. O héfir enga
þýðingu, þar sem um er að ræða
allan vöruinnflutning til næsta
hausts. Edendir kaupmenn gera
nú ekki að gamni sfnu, svo að
nokkru semi, að „spekúlera* með
eri gjaldeytirinn mörgum mártuð-
um áður en þeir geta fengið fyrir
hann útflutningsvörur. Og það lft-
ið, sem þeir seija, er auðvitað
með okurverði vegna aðstöðu
þeirra og þannig fleytist ágóðinu
af atvinnuvegum þjóðarinnar tii
þeirta Hitt er þó frekar, að út-
Íecdu kaupmennirnir flytji hingað
inn vörur, en þá hverfur verziun--
in aftur til útlendinga, sérstaklega
Dana. Þessi ástæða M. O. gega
i