Alþýðublaðið - 19.02.1970, Blaðsíða 8

8 Fkntmtn^Qgur 19u febrúar 1970 Ti rnii^

að í móðurætt er ég 'komirtn af
Víkimgslækjaraett, mun vera
ejötti li'ður frá Bjarna Hail-
dórssyni sem var ættfaðir henn-
ar. Móðurættin er að öðru leytí,
úr Rangárvallasýslu og liiklega
austan ,úr Skaftafeltesýsilu. í
föðurætt er ég kominm af Frey-
stéinungum sem Björn Sigur-
bjömsson ban'kagj aMtaéri) á
Selfossi nefnir svo í riitgerð er
hann skrifaði í tímaritið
„Heima er bezt“; sú ætt er úr
Ámessýslu oíanverðri. Amma
mín, móðir föður míns, hét
Þorbjörg og var Freysteins-
dóttir; sá Freysteinn átti heiima
austur á Skeiðum, og hægt er
að rekja þá Freystéina lengra
aftur; sá elzti sem ég hef get-
að fundið er Freystérnn Guð-
mundsson í Auðsholti, fæddur
árið 1640.
— Þetta naín héfur fylgt
ættinni alian þann tima?
— Já, sj álfsagt hetfur naín-
ið verið í ættinni alilt frá forn-
öld. Annars er hægt að rekja
þessa ætt langt aftur. Ég hef
raikið hana eftír æviskrám Pális
Eggerts Ólasonar aftur á tólftu
öld. Merkaeti maðurinn í þeiirri
ætt mun vera Sveinn Péturs-
son spaki, sem var biskup í
Skálholti í tíu ár, dáiinn 1476,
mi'kill lærdómsmaðuir og taliinn
skáld. Su ágizkun er til að hann
s!é sá maður sem kaillaður var
Skáld-Svelnin og orti Heims-
ósóma.
— En það er ek'ki sianna'3?
— Nei, ekkert ammað em get-
gáta sem náttúrlega er ómögu-
legt að sanna.
— En hann hefur verið
skáldmæltur.
— Já, það eru t:l bed'mildir
um það. Hans ætt er hægt 'að
rekja aftur til Tei'ts Bessason-
ar sem kallaður var biskups-
ef-ni. Hann var kjördmn biskup
1212, en andaðist í Noregi 1214
og vaa- þá ekki búiinn að ta'ka
biskupsvígslu. Faðir hans er
mafngreindur og atfi, en leng'ra
bef ég ekki komizt; þá er líka
komi'ð aftur á tólftu öld.
— Það er nú ýmfelragt móðu
hulið þegar komið er svo lan'gt
aftur. En hverjir voru for-
eldrar þínir?
— Þau hétu Gunmar Jónsson
og Guðbjörg Guðbranidsdóttir,
og þegar ég fæddist voru þau
búandi á koti sem hét Voli og
er í Hraungerðiishreppi' í Flóa.
Það var mesrta rýrðahkot oig er
komið í eyði fyrir löngu, sjást
aðeins rústimar. Þalð stóð á
bakka Hróai'shol'ts'l'ækjar rétt
við svrnefnda Volabrú.
— Hvað þýðir þetta nafn,
Voli?
Voli er samstofnia Vælu-
í Vælugerði. Þetta toarfn er víð-
ar til á iandinu eða samsetn-
ingur iatf því og mun upphaf-
lega þýða brennt land, þar sem
brenndur hefur verið skógur
af landi til ræktunar. Það á
ekkert skylt við sögninia að
vola eða volaður. Sama orð er
til í norsku í sömu merkingu,
land sem upphaflega hefur ver-
ið skógi vaxið ’en svo brennt
vegna ræktunar.
— Ólstu upp á þessum bæ?
—■ Nei, þarma var ég ekki
nema ellefu fyrstu vikurnar, þá
var ég borinn í poka yfir læk-
inn og suður að Hróarsholti
sem er og hefur verið höfuð-
ból í þeirri sveit. Þar var ég
tekinn til fósturs og alinn upp
þar til ég fór í skóla, en átti
þar lögheimi'li þair tdl ég var
tuttugu og eins árs.
Gamli Kennaraskclinn við
og bar var hann og kennari
— Foreldrar þínir hafa ekki
verið þar?
-— Nei, ég var alinn upp á
sveit, en átti góða ævi — því
þetta var efnafólk, mát'ti heita
að ég væri iekinn í soniar stað.
Póstri minn var Guðmundur
Gu ðmun d sson, so mairso'nur
Tómasar prests í Villingiaholíi;
út af honum er kominn mi!k-
ill ættbálkur.
— Áttu fósturforeldrar þínir
börn?
— Þau áttu ekki börn saon-
ain, en fóstra mín, Guðrúri
Halldórsdóttír átti son áður en
húri giftist. Hainn hét Ágúst
Bjamason og tók síðar við búi
í HróairBholti og hana aí'kom-
FREYSTEINN GUNNARS-
SON, fyrrverandi skól'astjóri
Kenrnaraskólans, er lands-
kunnur maður fyrir áratuga
farsæla skólastjórn og hin
mer'kustu riitstörf. Samt hefuri
löngum verið hljótt um manni-
inn. Hann er ekki á hverjum
degi í blöðum og ekki heldurl
tíður gestur í samkvæmissöl'-
um höfuðborgarinnar.
Ástæðan er eintföld: Mað-
uririn sjálfur er einstaldega
hljóðlátur, uppgerðarlaus og
hnei'gður fyrir að hverfa sjálf-
ur í öllu sem hann gerir, en,
leyfa verkunum einum að
talia. Það er að vísu ekki á
aillra færi, en iþarmig er Frey-
steinn.
Af þessum sökum finnst
mér ein'sýnt að lesendum Al-
þýðublaðsins þyki að því miik-
ill fengur að fá að ]!ítia yfir
nokkur persónuleg viðtöl við
Freysteim. Og beiðni minni um
að mega ræða við hann tók
hann af simni óbrigðulu hijóð-
látu ljúfmennisku.
Þau hjón, Þorbjörg og Frey-
stednn, búa í skólastjóraíbúð-
in.nii í gamla Kennariaskólanum
við Baufásveg, þar sem þau
hafa nú átt heima í 40 ár. Þar
situr Freysteinn í simni gömlu
skrifstofu innan um ókjörim öilli
af bókum og eirisbaikiiaga fallega
völdum málverkum eftir margai
höfuðsnillinlga íslenzkrar mál-
aralistar. Þótt hann sé orðinn
77 ára er hann samur og áður,
gæti verið tíu árum yngrii sí-
starfandi, og svo undarlega
hijóður að það er eins og hann
hafi ekkert fyrir því að vera
til.
— Fyrst ;er bezt ég spyrji
um ætt og uppruna.
— Það er auðvitað ekki hægt
að rekja ættir, en þess má geta
Hafnarfjörður
lý skrifstofa býour your
betri tryggingaþjónustu.
Tryggingaskrifstofa okkar i Hafnarfirði, sem rekin er í
samvinnu við SAMVINNUBANiy\ ÍSLANDS, hefur annazt
öll almenn tryggingaviðskipti frá opnun hennar.
Hið nýja húsnæði skrifstofunnar að . STRANDGÖTU 11
veitir starfsfölkinu betri skilyrði .til að sinna trygginga-
þörfum einstaklinga og fyrirtækja.
Tryggið þar sem öruggast og hagkvæmast
er að tryggja.
STRANDGÖTU 11, Hafnarfirði, sími 5-12-60