Alþýðublaðið - 11.04.1970, Blaðsíða 9

Laugárd'agUr 11. apríl Í970 9
Náttúrugripasafninu.
veiðar á Nýfundnalandsbön'k-
um, o'g þeir fóru heiman að frá
sér með vi'stir, en ekki kjöt,
og það fyrsita sem skipin gerðu,
var að faira til þessarar eyjar
og drepa þar hæfilegt magn af
geirfugli til þess' það entist út
vertíðina. Þannig var hon>U'm
gjöreytt. Þetta hefur líklega
verið á 16 eða 17. öld.
. — Hvar voru síðustu geir-
fuglaimir hér. við land drepn-
ir?
— Þeir voru drepnir við!
Eidey og sendir til Danmerk-
ur. Það var áriö 1844. Það eru
'tiil nákivæ'mar beiirr! j jiilr um
þessa ferð út í Eldey. Það voru
nefnilega tvei'r Eniglend.ingair,
sem fóru til Íslands um miðja
nítjándu öld oig voru hér í sex
vikur, tíQ þess að rannsak'a allt
sem hægt var um endalok geir-
fuglsins. Þetta voru mjög þekfct
ir menn, Newton prófessor við
dýiiafræðiháskóla'nn. í Cam-
bridge og annar maður með
hohum, og þei'r tóku skýrslur
af öllum þei-m mönnum, sem
fairið höfiðu í þessa Eldeyjar-
ferð og þá voru enn lilfandi.
Og á því byggist, '3)5 við höf-
um svoma nákvæmar hei'mildi'r
um þetta, aranars hefðum við
það ekki. Þetta kom út í Bret-
landi 1859 eða eitthvað um það
leyti. —
Fuglaskoðunar-
ferðir
□ Nú hafa fyrstu vorfuglaim-
ir látið í sér heyra og vitjaö
varpstöðva sirania á þessu norð-
læga landi, þar sem sumarið
er eitnatt seint á ferðinni og
stendur stutt. Á 'næstu vikum
munu þeir flykkjast hingað'
hundruðum og þúsunidum sam-
an og hver og eiran leita sinraa
æskuheimkynna, í móum og
mýrum, holtum og skógarruinn-
um, eyjum og björgum. Og
brátt hefst varptími'nn. og hreið
urgerðin, hvað tekur við af
öðru; egg og uragar láta ekki
lengi á sér standa.
Ótrúl'ega mangir hafa gamara
af að fylgjast með fuglunum,
öllu þessu iðandi lífi úti í
náttúrunni, gera sér greiin fyr-
iir lifpiaðarháttum þeinra, útlhti
og séreinkennum, skoða þá og
taka af þeim myndir.
Á síðu'stu árum hafa verið
tekn'ar upp svokallað'ar fugla-
skoðunarferðir. Efnt hefur ver-
ið til ferða á ákveðna staði, þar
sem vitað er að mikið er af
fuigli eða þar sem búast má við
að hitta fyrir sjaldgæfar teg-
undir. Það eru eirakum tvö fé-
lög, sem beitt hafa sér fyrilr
sM'kum ferðum, Ekiglaverndar-
félag íslands og Ferðafélag ís-
lands.
Fug'la'verndarfélag íslarads
hefur ekki ennþá s'ent frá sér
sumaráætkmina og er þess
vegna ekki vitað hvað er þar
á döfirani í þessum efnum. Aft-
ur á móti er ferðaáætlun Ferða
félagsins fyrir sumiarið l'öragu
komih út, en í henmi eru fyrir-
hugaðar tvær fuglaskoðunar-
ferðir og látið iað því liiggja, að
þær geti jafnvel orðilð fl'eiri.
Fyrri fugliaskoðuraarferð
Ferðaifélaigsins er á Garðskaga,
Hafnaberg og í Griradavík. í
hana á að fara 3. maí. Mikið
fuglalíf er á öllum þessum stöð-
um, sérstaikega þó í Hafna-
bergi, þar sem flesta ís'lenzk'a
bjairigfugla er að fimna. í þess-
ari1 ferð er lika möguleiki á
áð fá að sjá þórshama, ef vel
tekst til, sem er mjög sjald-
gæfur fugl og m'argir hafa ekki
séð.
Síðari ferðira er á iLiátra-
bjarg 5.—7. júraí og verður flog
ið báðar leiðiir ti'l að spara
tíma. Látrabjarg er ei'tt fugl-
■aiuðugasta bjarg á íslandi og
þó víðair sé leiitiað. Þar er þétt-
setiln hver sylla og fuglamergð-
in. gífurleg, enda er bjargið
bæði hátt og l'anígt. Við getum
ekki ská'kað öðrurn þjóðum eða
löndum hvað mannfjölda snert
ir, en staður eihs og Látr'abj'arg
er ekki á hverju strái. Þetta
er mi'Ujómaborg, sem engimni
verður fyrir vonbrilgðum að
hei'msækja og skoða.
Leiðsögumeran með sérþefck-
ingu á fuglum og fuglalífi verða
með í báðum ferðunum, en
æsMHegt er ,að þátttafcendur
hiafi sj'ónauka og vel mun þeg-
iið, a'ð þeir leggi á borð með
sér gott veður. —
Krummasaga
□ í Vatnsdial fyrir norðan er
mælt að nokkrir bæiir hafi flar-
izt af skriðum sem falllið hafa
úr svokölluðu Vatnsda'l'sfjalli.
Meða'l þessara bæja er einn
nefndur sem hét Gullberastað-
iir. Bóndadótti'rin hafðí haft þá
venju að gefa bæj'arhrafninum
ætíð þegar hún borðaði. Eirau
sinni þegar hún €ftir venju
sitani rétti honum út um glugg-
ann það er hún ætlaði að gefa
honum þá vildi krummi ekki
t'afea við. Stúlkuna furðáði á
þessu og fór út með það. —
Kimmmi' kom ímikið jnálægt
henni, en vildi þó ekki þiggja
snæðih'gin'n, lét samt eiralægt
líklega svo hún elti hann út í
túnið nokkuð frá bæraum. En
þegar þau voru komitn þaragað
þá heyrði hún miklar dunur
uppi í fjallinu og allt í eihu
féll skriðan báðumegin við
þau, en við þann blett er þau
stóðu á 'kom hún ekki. Bærimn
fór af, svo krummi Haun'aði)
henni þaranig matinn. En orsök
in hvers vegna skriðan féll
ekki yfir blettiran sem þau voru
á er sagt að hafi' verið sú að'
þegar Guðmuradur biskup ein-
hverju sirani hefði verið á ferð
þá befði hann tjaldað á þess-
um blett og áður hann færi
burt hefði hann vígt tjaldstað-
inn eins og h.ann víðar hefði'
verið vanur að gjör a.
Þess er enn'fremur getið að
svo sem eftir þrjú ár þá var
smah á ferð og reið yfir skrið-
una þar sem bærinn hafði stað
ið og skrapp hestur hans í. —
Smalinn fer að hugsa um þett’a
og ímyndar sér það geti veriö
að hann hafi riðið yfir bæinn
og hafi hús brotnað i'nn. Hann
gen'gur því að holun'ni og finn-
ur æði mikla ólykt koma upp
úr henni. Hyggur hiann þá
hvers kyns vera muni og hleð-
ur þar vörðubrot dálítið. Þeg-
ar hann kom heini til sín sagði
haran frá þessu. Var þá farið
og stæfekuð holan svo irara varð
komizt. Var þetta búrið olg kon
an í því tórandi'. Átti hún að
hafa verið þar þegar skriðara
féll, en það brotraaði ekki því
það var nýbyggt, en hún gat
liifað, því þetta var um haust
þegar búið var að draga að
'alHatr vistir. —
(Þjóðsögur Jóns Árnasonar)
Lóan og þrösfurinn
komin
□ Eins og komið hefur fram
í fréttum hér í blaðinu, eru
lóan og þrösturinn komin.' Af
þrestinum fréttist austur á Kví-
skerjum siðastliðinn miðviku-
dag, en af lóunni út á Seltjarn-
arnefJf lá íimitttudagjjnn.! Um
aðra fugla vitum við ekki, þeg-
ar þetta er skrifað. —
HEIÐLÖARKVÆÐI
Sn:em!m)a lóian l'itla ,í
lofti bffiáu „dírrindí“
undir sólu syngur:
„Lofið gæzku gjafai-ans,
grænar eru sveitir íands,
fagur himinlhringur.
Ég á bú í berjamó,
börnin smá, í kyrrð og ró,
heima í hreiðri bíðá.
Mata ég þau af móðurtryggð,
mjaðkinn tíni þrátt um byggð
eða flugu fríða.“
Lóan beim úr lofti flaug,
ljómaði sói ulm himiribau'g,
blómi grær á grundu,
til að annast unga ism'á. —
AiOla étið hafði þá
hrafn fyrir hálfri stundu!
Jónas Hallgrímsson
Vepjuungi. Myndin er tekin af Jóni Baldri Sigurðs-
syni 15. júlí 1963.
Vepjuhreiður í Kelduhverfi. Myndin er tekin af
Jóni Baldri Sigurðssyni 12. júní 1963.