Alþýðublaðið - 08.05.1970, Side 5

Föstiudialgur 8. maí 1970 5
Alþýðu
blaðið
Úígefnndi: Nýja útgáfufélagið
Framkvœmdastjóri: Þórir Sœmundsson
Ritstjórar: Kristján Bersi Ólafsson
Sighvntur Björgvinsson (áb.)
Itrtstjóraarfulltrúi: Sigurjón Jóhannsson
Fréttastjóri: Vilhelm G. Krisiinsson
Auglýsingastjóri: Sigurjón Ari Sigurjónsson
Prcntsmiðja Albýðublaðsins
I
I
I
I
Skipstjórinn og vélstjórinn
f Nokkrar uimræður ihiaifa orðið um skipun Sigurðar
Ingiimundarsönar .verkfræðings isfem forstjóra Trygg- I
Ingastofnunar ríkisins. Haf a pólifískir andstæðingar I
Alþýðufiokksins, innan tryggingaráðs jafnt sem ut- "
an, 'blásið á glóðir óánægju í þesisu máli, enda hafa 1
þeir á slíðlari árum séð ofsjónum yfir þeirri forustiu, |
Sem Alþýðufiokkurinn hefur haft á sviði almanna- ■
trygginga.
! Við fyrstiu sýn virðist það óréttlátt, .að trygginiga- ■
' fræðinlgur s'tofnunarinnár, s'em hefur starfað þar 1
vel ,og ali iengi, skyldi ekki fá forstj órastarfið.
| En hvað er trygginlgafræði?
! Það er sú fræðigrein, að reikna út fæðingar og
' dauð'sföll, fjölda slysa eða ann'arra bótaskyidra at-
vifea, og 'gera á þeilm stærð'fræðilega grundve'li áætl-
aniir um iðgjöld trygiginga. Þetta er mjög vanda-
samt Starf, enldla eru trygginlgafræðingar í þjónústu
fél'aga eða hins opinbera, víða um heirn. Brezk al- H
fræðiorðá'bók segir, að tryggingafræðingar 'séu „vél-1
Stjórar tryggingaféleganna. ‘ ‘ ■
| Þéssi orð hitta naglann á höfuðið. Tryggingafræð-
in'gurinn er vél'stjóri skipsins, sfem sér um vélár þeSs
' og segir til um, hve mikið eldsneyti þær þurfa.
! Eh. skipstjórinn ’s'egir tl um, hvert skipið eigi að
! Sigla, og hvar eíigi að fá éldsneyti.
I Til að vera skipstjóri á tryggingaskipi okkar þarf
r maður að hafa víðtæka félagslega reynslu og þekk-
ingp á því völundarhú'si stjómmála, þár sem ákveð-
in em örlög tryggingakerfi'siná. Þöss Végna varð Har-
aldúr Guðmundss'on forstjóri Trygginigastofnunar
ríkisins — eða téist hann nú haifa verið óhæfur til
þess, af því að hann var efkki sjá’lfur tryggingafræð-
ingur? í þes&um efnulm hefur Sigurður Ingimundar-
Son fhina réttu þekkin'gu o'g heyhslu til að bera. ■
* Það eru fl'eiri störf á íslandi, þar sem ekki er kráf- 1
1 izt sérstakrar menntunar, ienda þótt viðkomandi em- ■
bættismenn hafi m'arga sérfræðinga í þjónústu sinni.
Svo er til dæmis um ráðherrastörf og bankastjóra-
störf, enhin síðári eru ékki.ólík forstjórastarfi Trygg-
ingastof nunar innar • Hér á landi starfá rnörg
voldu'g tryggingafélög á alhniennum grundvfelli. Ekki
eitt einaslta hefur va'lið tryglgingasérfræðiniga Seím
forstjóra, þótt þau hafi þá fllest 'í þjónustu sinni.
' Stjómendur þéssara félaga þekkja múninn á s'kiþ-
stjóra oig vélisltjóra og ruglá þeiim störfutm elkki sáman. ■
■ Að 'llokum er rétt að bfenda á, að Alþingi skýldi I
þet'ta einnig á sínum tfíma. í 3. gr. laganna um al- ■
mánnatrýggingar segir svo: „Háðherra skipar, að I
fengnum tiUögum tryggingaráðs, forstjóra Trygg- 3
inigastofnunar ríkisins, og, að fengnum tillögum for-
r stjóra og tryggingaráðs, skrifstofustjóra, trygginga-
fræðing, tryggingayfirlæfcni . .
! Af þete'su ,er Ijóst, hvernig Alþinigi húgsaði upp-
T byggingu stofnunarinnar. Skiþun Sigurðar Ingi-
mundársonar var fyllilega í anldá þessara laga og
þeiri’ár heilforigðu sfeynteemi, að tryggingatoerfið þarf
fyrst og fremst félagsliega forustu til að vaxa á kom,- ■
i ándi árum svo sem nauðsyn kallar, |
Ræða Sigurðar Guðmundssonar á Alþingi:
Mikilvæg framför í
húsnæðismálum
□ Ég sagði áðan, að leiðim-
air til lækkumair bygging'ar-
k'ost'niaðarin-s væru íram-
kvæmdialegs, fj árhagslegs og
tæknilegs eðlis. Sé fram-
kvæmdal'eiðin könnuð lítið eitt
kemiur í Ijós, að með'al mikil-
vægustu verkefna á því sviði
er myndun fárra en stóma fram
kvæmdaaðila í stað fjö'lda lít-
iila. Enginn vatfi er á því, að
stórir framkvæmdaaðilar hafa
miklu meiri mögulteika til að
framleiða ódýrt en jafngott hús
nœði heldur en litlir aðilar. —
Ýmbar .aðstæður jþurfa ,auð-
viitað að vena fyrilr hendi til
myndunar slíkra stóraðila, en
þær skulu ekki ræddar hér.
Miikilvægt atriði er líka það,
að bæjarfélögin gefi slíkum að-
ilum tækifæri til að starfa með
sem hagkvæmustum hætti á
þvi sem næst saima stað þegar
byggingasvæði eru skipulögð.
Þá er nægiltegur undirbúning-
ur framkvæmdaiaðila á öllum
sviðum einnig afar mikilsverð-
ur áður en byggingar eru hafn-
ar. Þá skiptir miklu máli, að
fyrir hendi sé jafnan samstætt
ög þjálfað staxtfslið, er geti
Stundað starf sitt samfleytt en
þurfi ekki að búa við atvinnu-
skort eða atvinnuleysi atf og
til. — Sé fjárhagsleiðin til
lækkunar byggingarkostnaðar
athuguð Htið eitt, kemur í ljós,
öð mikilsvert væri ef unnt
verður að koma til leiðar sam-
starfi eða sameiningu veðlána-
kerfaonna tveggja, að meira eða
miinna leyti. Vafalaust er, að þá
skapaðist betri fjárhagsgnmd-
völlur fyrir íbúðabyggingam'ar
í landinu. En mifclu máli skipt-
ir einnig, að lánisfjármagni
veðlánakerfaflina sé beinlínis
beitt tl þess að koma á fót eða
treysta í sessi jákvæða og heil-
brigðia framkvæmdaaðila, er
framleiði og selji íbúðir á hóf-
legu verði. Sú þróun er þegar
bafin að no'kkru af hálfu Bygg
inigasjóðs ríkisins, en hún þartf
að færasit í aukana og styrkj-
ast að mum. Sé að lokum hin
tæknilega leið til lækkunar
‘byggingarkoistn'aði köinnuð,
biasir við nauðsyn þess, að þeir
opinberu aðilar, er hafa lækk-
un> bygginigakostnlaðar á stefnu
skrá sinni, samhæfi krafta sína
að hinni tæknúegu laUsn þess
máis og fái aðstöðu til að koma
niðurstöðum sínum á fmmtfæri.
í da'g er sú viðleitni mar'gskipt
og í of litium tengslum inn-
byrðis. Hana þarf að samtengja
og jafnframt þarf að tryggja
þeiirri starfsemi verulegt fjár-
magn, enda mun það skila sér
miargMt aftur, eins og ég hafði
í upphafi eftir hr. Davison. En
á það verður að leggja áherzlu
og það má aldrei gieyma'st, að
jlæikkaður byggingarkostnaður
á og verður að koma hinum
almenna borgaira til góða, þeten,
er á að njóta húsnæðisins. —
Lendi ban.n í vösum fram-
kvæmdaaðiians, miffiiiða eða
fasteignasala, er alit unnið fyr-
ir gýg.
Sigurður Guðmundsson
Áður en ég lýk þessum þætti
máls míns vil ég leyfa mér að
fjalla í stuttu máli um nauð-
syn þess, að aukinn verði' hlut-
ur lífeyrissjóðakerfisins í veð-
lánum ti'l íbúðabyggiWga í land
inu. Þegar núgildandi lög um
Húsnæðismáliastofnunina voru
sett árið 1965 og henni voru
fengnir núverandi tekjustöfmlar
var gert ráð fyrir því, að með
þeim mætti veita íbúðalán til
750 íbúða á árí, en Hfeyrissjóða
kerfið veitti lán til annarra
750 íbúða. Var þá talið að nýj-
um íbúðum þyitfti að fjölga um
1-500 á ári. Þetta hefur þó far-
ið á annan veg, því að Bygg-
SEINNI HLUII
ingasjóður rí-kisins hetfur, eftir
sem áðu-r, í rautninmi veitt íbúða
lán tiil nánast allra þeirra íbúðá,
sem byggðair hafa verið í land-
inu, annars staðar en í sveit-
um, á þessum árum, og því hef-
ur hann venjulegast vei'tt lán
till 10—1200 ibúða á ári. Þetta
hefur hamn get-að vegna þess,
að tekjustofniar hans hafa dug-
að miklu betur en ráð var fyr-
ir gert og þetta varð hann að
gera vegna þess, að því varð
eigi komið í framkvæmd, að
1‘ííeyrissj óðakerfið fjáimagnaði
með lánum sínum smíði um
það bil helmings nýrra íbúða í
la-ndinu eins og fyrirhugað var
þó. Vafalaust hefur af þessum
orsökum ,og fleirum satfnazt
sam-an tal'svert fé hjá lífeyris-
sjóðunum seinni árin.enda hafa
þeir yfirl'eitt heldur ekki hækk
að íbúða-láin sín á þessum ár-
um á sama tírna og Byggin'ga-
.ejóður ríkisins betfur 'áiiiliega
stórhækkað sín íbúðalán, né
heldur hafa þeir vei'tt ráðstöf-
umarfé sínu skipulega til fjár-
mögnunar annars iðnaðai' eða
atvmnugreina í l'an'dinu. Því
verður einnig við að bæta, að
ekkert liggur fyrir um það, að
hve mikiu leyti lán lífeyris-
sjóðakerfisins á þessum tíma
o'g fyrr hefur runmið beinl til
nýrra íbúða, og að hve rnilklu
leiti ti’l eldiú íbúða — fyrir
utam það fé, sem sjóðimir
kumrna að bafa lán-að til amm-
arra framk\ræmda. Því verður
að treysta, að það fé úr lítféyrið
sjóðunum, er veitt hefur verið
til byggingar nýrra íbúða, hafi
beinlíni-s verið notað við smíði
'þeirra. Það fjármagn hefur þó
áreiðantega verið miiklum mun
minna á ári hverju en það
Ifj ármagn, ler Byggingasj óður
ríkisins héfur veitt tffl nýrra
íbúða. Sjálfsagt hefur líka tais-
verður hluti þess fjármagns, er
lífeyrissjóðirnar haifa veitt með
veði í eldri íbúðum, verið not-
aður til kaupa eða viðgerða á
þeim, enda mikil mauðsym á
-að fasteignalán séu veitt í því
skyni. En vatfal'aust haifia líka
verið mikil brögð að þvj, að
tekin hafa verið veð í eldri
íbúðum fyrir lífeyrissj óðslán-
um og lámtakendur síðan notað
þau til anmarra þarfa. Út aÆ
fyrir sig er kannsld ekkerfc
heldur við því að segja, menini
hafa verið frjálsir að því. En
vafalaust fær það ekki staðizt,
er fullyrt var af eimum hátt-
virtum alþingismanni í nteðri!
deild við 1. umræðu málsiha,
að ráðstöfunarfé lítfeyrssjóð-
lann'a renni að 9/10- til hús-
bygginga. Sannleikumn er sá,
að Byggingasjóður ríkisins hef-
ur undamtfarim ár, borið hita og
þunga dagsimis atf lánrveitiln'gum.
titl allra almennra íbúðabygg-
inga í landimu að sveitununi
undanteknum, jafnt til þeirra
sem eru í lífeyrissjóðunum og
hinna, sem utan þeirra hafa
verið. Starf lífeyrissjóðanna á
þessu sviði hefur engan vegilnri
verið sambærilegt við lánveit-
i/ngar Byggingasjóðs rikibins,
enda voru þeir til annars |tofn
aðir. Því neitar samt enginn,
að lífeyrissjóðirnar hafa auk
veðlána til nýbyggimga, veitt
Fram'h. á bls. 11.