Alþýðublaðið - 12.05.1970, Blaðsíða 5

Þriðjud'agur 12. maí 1970 5
Alþvðu
blaðið
Útgefandi: Nýja útgáfufélagið
Frnmkvœmdasijóri: Þórir Sa’mundsson
Eitstjórar: Kristján Bersi Ólafsson
Sighvctur Björgvinsson (áb.)
RftstjóraarfulUrni: Sigurjón Jóhannsson
Fréttastjóri: Vilhelm G. Krisiinsson
Auglýsingastjóri: Sigurjón Ari Sigurjónsson
Prentsmiðja Alhvðublaðsins
ERLEND MÁLEFNI
iBlikur á lofti
ForystS' Framsóknar | j HOHgkOng
//
f Frams'ókn'airfldkkiurinn h'efur nú verið í stjórnar-
andstöðu í rúm'an einn áratug. Á þeim txma hefur
íflokkurinn fátt unnið sér til frægðar en margt til
ófrægðar. Undar stjórn núverandi leiðtoga hefur
Framsóknarflokkurinn þannig æ ofan í æ orðið að
hreinu viðundri í ísJtenzkum stjórnmálum. Hvað eft-1
ir annað hefur komið í ljós, að flbkburinn hefur enga B
samræfldla skoðun á þjóðmálum aðra en hélzt þá að _
vera á móti ríki'sstjórninni. Það er hið eina, sem unnt 1
íheífur verið að hyggja á um steffnu Framsóknar, en |
imíáMnialegá afstöðu hefur flökkuriinn lekki átt í eigu
Binni um márgra ára skeið. .
I
I
r Dærnin um siíkt atferli Framísóknarflókksins enx I
r svo mýmörg, að þau yerða ekki öll upp talin nema í I
löngiu máli. Hin's vegar >er engin ástæðá til þess að *
tíundia þau dæmin, því mörg þeirra eru enn fersk í
huga almennimgs. ,
f Möhnum er visSulega í fersku minni, að Framsókn- I
T iarf!fokkurinn Var á móti stórv'irkjunarframkvæmd- B
txinum við Búrfelll. Hann var líka andvígur uppbygg- ■
iwgu stóriðju á íslandi með samningunum um ál- I
Vedksmiðjuna í Stfaumsvík. Og síðast en ékki sízt ■
þorði flokkurinn ekki að hafa nteina isboðun á aðild I
íslánds alð EFTA, — þorði hvorki að segja já né ntei! I
f Framsóknarfltekkurinn hefur því tekið neikvæða
1 áfstöðu til la'llra þeirra mála, s'em mest munu Skipta
sköpuon ulm velferð þjóðarinnár í framtíðinni. Hann
h'efur tekið þá afstöðu, fyr'st og fremst út frá þeirri
einu igrundvallarSkoðun, sem fllokkurinn á í eigu
sinni, — þeirri, að vera æ oig ævinltega á móti ölUu,
sem stjórmarfllokfcarTiir hafa verið fylgjandi.
í Fl'dkkiur, sem, tekur afstöðu á slíkum grundvelli,
T er ekki hæfur ,ti-l þess að taká foryistu á nökkru sviði,
' — hVorki í landsmálum né hériaiðsmálum. Enginn
kjósandi treystir hómxm til slíkra hltxita -og því hefur
íslenzkur alm-ennimgur kosninigar eftir kosningar vís-
að Fram-Sóknarfldklknum á bug og sent hann aftur
út í eyðimörkima..
f Framlsókimarmenn orða iþéssar st-aðreyndir þannig,
r á'ð ísllenzkir kjósendur h-afi fallið á prófi því, sem
fyrir þá er lálgt um kosnin-gar. SH'k röksemdafærsla
er vissuiltega diæmiigerð fyrir Framisóknarflokkinn.
Htenum get-ur ekki (skilizt, að þáð eru eikki kjósendur,
iSem á próífi hafa fallið heldur Framsófcnarflokfcurinn
sjálfur. Hann hiefur fallið í hverju prófinu á fætur
öðru, ,sem fyrir hann h'efur verið lagt. Hann hefur
hríðfallið í áliti alimlennings á ÍSlandi ár frá ári og
emginn íslfendingu-r treystir Framisóknarfiokknum til 1
OTeinná jákvæðra forystustarfa. Hins vegar má allt- B
öf treysta fldkknum til þess að vera á móii, vera ■
dlraghítur á allar framfarir. Fyrir slíku trausti hef- B
ur Framsóknarflökkurinn margfaldléga unnið!
□ Eftir mjög öran efnahags-
vöxt síðustu tvö árin eru menn
núna í Hongkong farnir aS ugga
um Sinn hag. Ýmsar blikur eru
á lofti og eiga þær sér marg-
vísiegan uppruna.
Ný ver.kfallaaída hefur skap-
að erfiít andrúmsdoft á vinnu-
stöðum borgarinnar. Óánægja al
mennings eykst -með aukinni
verðbólgu. Kröfurnar um kaup-
hækka-nir s-kapa útflutningsat-
vinnuvegum borgríkisins ákveð-
in vandamál. Og sum vestræn
rí’ki, þeirra á meðal Bandaríkin,
hafa höíað að takmarka inn-
flutning á vörum frá Hongkong,
en það yrði til þess að auka enn
á vandamálin.
Meginorsök þessara vanda-
mála allra er sú, hve sofandi
yfirvöld í Hongkong hafa verið
gagnvart félagslegum vandamál
um, og eins hitt að kínversku
iðjuhöldarnir í borginni hafa
fyrst og fremst hugsað um það
eitt að ná í skjótfenginn gróða.
Síðustu árin hefur útflutning-
urinn auikizt um nálægt 25% á
ári. Hagnaðurinn hefur runn-
ið til iðjuhöldanna, sem aldrei
hafa átt jafngóða ævi og núna.
Vissir launamenn hafa einnig
fengið launa-hækkanir, aðallega
faglærðir verkamenn. En ófag-
lærða vinnuaflið hefur ekki
fengið neitt af gullflóðinu, og
bilið mil-li fátækra og ríkra hef-
ur aukizt.
Samtímis iþessu h'efur verð-
bólgan farið vaxandi, fyrst og
fremst í iþví formi að húsaleiga
og matvæli hafa hælckað. Rfkis
stjórnin hafur tregðazt við í það
lengsia að stöðva húsalei-gu-
hækkanirnar. „Hagkerfi Hong-
kong-ríkis byggir á frjálsri verð
lagsmyndun“ sagði ráðherra í
stjórninni nýlega, „og það stríð-
ir gegn öllum lífsreglum okkar
að grípa til efnahagslegra þving
unaraðferða“. Viku síðar var ó-
ánægjan yfir hækkaðri húsa-
leigu þó orðin svo megn, að
ríkisstjórni-n neyddist tiil að
binda ihúsaleiguverðið. E:n þá
var það orðið í það síðasta, skað
inn var þegar skeður.
Hee-kkað verðlag á matvörum
hefur ýt-t undir kröfurnar um
verðlagsákvæði á því sviði. En
þar -hefur þó ekkert verið gert
ennþá.
Þegar verkamenn sáu að sum
ir aðrir hópar fengu launahækk-
anir" voru settar fram kröfur
u-m hærra kaup á bverjum vinnu
staðnum á fætur öðru-m. Verka-
lýðsfelögin er vanmegnug og
sundruð í Hongkong og það er
ástæða þess að engir heildar-
samningar um kaup og kjör
tíðkasi þar, hsldur er samið um
kaup á hverjum vinnustað fyrir
sig.
S.ums staðar hefur venkaíólk
fengið hækkað kaup við það að
flytjast frá lægst launuðu iðn-
greinunum (vefnaðar- og raf-
tækjaðiðnaðinum) til betur
borgaðra starfa (ein.kum í >v»r-
kolluvenksmiðjum). En það fóUc
sem starfar áfram í láglaurva-
greinunum hefur auðvitað reynt
að fá kaupið hæk-kað líka. Víð-
tækasta vinnudeilan stendur nú
yfir hjá Fairehild Electronics,
sem er bandarískt fyrir-tæ-ki, er
tvö þúsund manns starfa hjá. En
smærri vinnudeilur hafa áít sér
s'cað víða í borgríkinu, einkum
hjá litilum og meðalstórum vefn
aðarvöruverksmiðjum.
Aðstaða -smærri fyrirtækja
fer versnandi. Mörg þeirra hafa
fengið á sig verulesa hækkað-
an húsaleigukostnað. Og þau
hafa ekki e-kki komizt hjá því
að greiða hærri laun til þess
að halda starfsfólkinu. En sam-
tímis þurfa þau að halda verð-
laginu á framleiðslunni niðri til
að halda viðskiptavinunum.
Þessum fyrirtækjum væri
vor.kunn ef Iþau hefðu ekiki kom
ið svo illa fram undanfarin ár.
Gert er ráð fyrir að meðal-hagn
aður fyrirtækja í þessum flo-kki
hafi verið 30% af íramlögðu
fjármagni. Þessi -hagnaður hef^
ur runnið ti-1 eigendanna einna.
Og þeir virðast ,enn ekkert hafa
lært. Nú má stöðugt sjá fileiri
merki iþess að verksmiðj-urnar
séu byrjaðar að draga úr gæð-
um vörunnar til að halda hagn-
aðinum uppi.
En Honglcong er háð því að
gæði fram-leiðslunnar séu mi-kil.
Haegt er nð fá ódýrari vöfui-
bæði á Formósu og í Suður-
Kóreu, þar sem launin eru -enn
lægri en í Hongkong. Samt bein
ast innkaupin meira ti'l Hoíj-g-
kong vegna -þess að gæði fram-
leiðslunnar eru þar jafnari og
betri. Sé dregið úr þessum gseð
um 'kann það að verða Hong-
kong dýrt tiltæki.
En alltof margir af verk-
smiðjueigendunum í Hon.gle.vng
líta á ver-u sína í Hongkong ein
urrgis sem bráðabirgðadvöl. Þeir
vita ekki h-venær Kína télcur
við stjórn í nýlendunni, og -því
vilja þeir ekki síunda annah at
vinnurekstur en þann, sem skil-
ar fljótteknustum hagnaði. 4
Enn hefur 1-ííið verið gerij að
því að endurnýja vetiksmiðjur
í Hongkong, jafnvel þóíí tveir
til 'þrír sérfræðingar á viku Jýsi
þv-í yfir að framtíð borgrí'ki: l s
sé undir iþví -komin að þangaði
fly-tjist fleiri og fullkomnari vél
ar. En vélar kosta fjármegn.
Og afleiðingin verður sú að.stór
fyrirtækin beita hagræðingu, en
þau smærri ikjósa heldur litla
vélanotkun og sem ilæ.gs-t laun.
Afleiðingin er sú, að ástandið er
orðið mjög ótryggt. Verkföllin,
sem nú standa yfir, -eru aðeins
byrjunin. Að vanda styður rakis
stjórnin vinnuveitendur í kjara
deilunum. Fyrr eða síðar verð-
ur 'þolinmæði ailmennings á
enda, og -þá kunna að brjótast
þar út nýjar óeirðir. Þær óeirð-
ir verða ekki eins og ólætio
1967, iþví að stjórn-málaástand-
ið var þá allt annað. En ástand
ið í dag minnir um margt é á-
standið 1966, þegar félagslega
óánægjan kom af stað uppþot-
um í borgríkinu.
I
(Arbei derblat det
Hans Granluist).
■ «
MELAVOLLUR
REYKJAVIKURMÓTIÐ
í kvöld kl. 20.00 leika
VALUR—VÍKINGUR
— Mótanefnd
Auglýsið í Alþýðublaðinu