Alþýðublaðið - 12.05.1970, Blaðsíða 12

12 Þriðjudagur 12. maí 1970
Vettvangur SUJ:
'□ í dag er síðan iokkar íhelguð Iþví láð 30 ár eru lið-
in frá hernámijíslands. í því tilefni birtum við þann
kafla 'stefnuskrálr /ungra jafnaðarmanna er fjallar
um varnarmál íslands. Meginkjami hans er, að banda
ríska herliðið ,hverfijúr landi og sú yfirlýsing að okk-
ur beri að berjast gegn öllum hemaðar og stríðs-
rekstri. — Ennfremur birtum við ‘ræðu þá, er Geir
Arnar Gunnlaugsson, veirkfræðingur, flutti á úti-
fundi í tilefni hemámsins s.l. sunnudag. Geir hefur
um árabil verið í )forystusveit ungra jafnaðarmanna,
setið í stjúm SUJ og var fulltrúi sambandsins í stjórn
FNSU (Sambands ungra jafnaðarmanna á Norður-
löndum) ler hann dvaldi við tiám ií Kaupmannahöfn.
Ræða hans dr í takt við skoðanir meginþorra ungra
jafnaðarmanna — þær skoðanir Sem þeir telja að Al-
þýðuflokkúrinn eigi að berjast fyrir. — Ö.G.
ílr slefnuskrá SUJ:
Afnám hernaðar-
bandalaga
- burt me5 herinn
annað herrtaðarb anöal'agið í
Ræða Geirs A. Gunnarssonar á útifundinum í fyrrakvöld:
FÓLKID VILL FRID
gagnkvæmur skilnimgur milli
Er þjóðin öðlaðist sjálfstæði
sitt var lýst yfir ævarandi hlut-
leysi landsins í átökum stór-
þjóða.
Forsenda þessarar yfirlýsing-
ar var að sjálfsögðu, að aðrar
þjóðir myndu virða hlutleysi og
öryggi landsins væri þar með
tryggt.
í síðustu heixnsstyrjöld og
árunum þar á eftir hefur því
miður komið í ljós -að lítið hald
er í slíkri yfirlýsingu, ef stór-
veldi heimsiws telja hag sinum
betur borgið með því að virða
ekki hlutleysi smáþjóða. Hlut-
leysi verður þó ávalllt að telj-
ast hin eðlilegasba afstaða ís-
lands til valdiabaráttu stór-
veldanna ef aðstæður leyfa.
Að lokinni síðustu heims-
styrjöld töldu íslendin'ga'r ör-
yggi sitt eigi lengur tryggt með
hlutleysinu einu saman og skip-
uðu sér í sveit vestrænma þjóða
með inngöngu í Atiantshafs-
bandialagið. Verður að álíta að
sú ráðstöfun hafi verið rétt á
sínum tíma.
Atlantsbaífsbandalaginu var
aíldrei ætlað að vera við lýði
um aldur og ævi heldur aðeins
nieyðarúrræði til varnar Vest-
urlöndum unz tryiggur friður
■ríkti.
Ástandið í Evrópu er nú
þannig að stj órnmálalegt og
herniaðarlegt j'afnvægi hefur
skapazt milii austurs og vesturs.
Ungir j afnaðarmenn telja því,
að niú standi hemaðarbandalög
in tvö, Atlantshiafs- og Varsjár
bandaiagið, að vissu leyti í vegi
fyrir varanlegum friði í Evr-
ópu og beri því að stefna að af-
námi þeirra, en í Staðilnn komi
sameiginiegt öryggiskerfi Evr-
ópu aliriar. Slíkt evrópsfct ör-
yggiskerfi yrði þó aðeins áfangi
að takmarkinu, sem er alheims
ög öryggisgæzla Sameinuðu
þjóðanna. Ungir jafnaðarmenn
telja hins vegar óæskilegt að
Evrópu riðlizt í sundur, slíkt
yrði aðeins til þess að núver-
andi jafnvægi milli aitsturs og
vesturs raskist með ófyrirsjá-
ainlegum afleiðingum. I>ví tejj'a
ungir jafnaðarmenn að íslend-
ingar eigi að halda áfnam þátt-
töku í Ati'antshafsbandaiaginu
þair til önnur skipan er komin
á með samnángum milli vest-
urs og austurs.
Um leið og íslendingar gerð-
ust aðilar að Atlanfshafsbanda
laginu lýstu þeir því yfiir, að
hér yrði eigi erlendur her á
friðartímum. Yfirlýsimg þessi
var tekin gild af öðrum þjóð-
um bandalagsins og er því dvöl
bandiaríska herliðsims hér á
landi óháð þátttöku fslands í
Atiantsbafsbandaliaginu. Dvöl
bandiaríska herliðsins var á sín-
um tíma eigi ætluð til lang-
frama og er hún þegar orðin í-
skyggilega löng. Stefma ber því
þegar að brottfor þess þar eð
telja verður að þátttialka íslands
í Atlantshafsbandailaginu tryggi
öryggi landsins nægilega en í
sáttmála Atlantshafsbandategs-
ins er kveðið svo á að árás á
eitt aðildarríkið skoðist sem á-
rás á þau öll, og því eiigi hætta
á að ríki utan bandaiagsins her
taki landið nema viðkomandi
ríki ætli að koroa af stað heims
styrjöld.
Ungir jafnaðairmenn álykba
því;
1. Stefna beri að afnánai hern-
■aðarband al'agan na í Evrópu
og í staðinn komi sameiginieg
öryggiskerfi Evrópu sem skref
í átt að alheimsöryggisgæzliu
Sam'einuðu þjóðanwa.
2. íslendingar verði aðilar að
Atlantshafsbandala'ginu þar
til annað öryggiskerfi Evrópu
tafci við af því.
3. Bandairíska herMðið hverfi
úr landi.
Gott fundarfótk!
□ Erlend herseta. á íslandi
er nú orðið 30 ára gamalt fyr-
ilrbæri og virðist sem valda-
menn telji, að svo skuli vera
um aMur og ævi. Reynt er að
telja fólki trú um, að ef bandæ
rísku dátamir verði á brott frá
íslandi, þá líði ekki lan'gur
tími þangað til Rússar hertafei
landið. Gott dæmi um þennan
áróður gat að líta í Morgun-
blaðinu í gær, hafa ráðamenn
blaðsins eflaust talið nauðsyn-
legt að skelfa landslýð með
Rússagrýlunni, þar eð þeir
vissu, að í dag á 30 ára afmæli
hemáms íslands, yrði þess kraf
izt, að vamarsáttmálanum við
Bandaríkin verði sagt upp.
Hernámi Breta 1940 var harð
lega mótmælt af ríkisstjóm ís-
lands og í .sáttmálamum, sem
gerður var 1941 við Bandarík-
in, var skýnt tekið fram, að
bandarískt herlið skyldi á brott
strax og ófriðnum lyki. Við
gerð AtlantsbafssáttmálamB
1949 var það einnig tekið skýrt
fram, að ekki kæmi til mála,
að esrlendur her ög henstöðvar
yrðu á íslandi á friðartímum,
og íslendingar sjálfir ættu að
meita, hvenær ástand í alþjóða-
málum væri slíkt, að sérstafcar
ráðstafanir þyrfti til að tryggja
öryggi og frelsi landsins. I>að
var því skýr stefna íslen'zkra
ráðamanna, að hér Skyldi ek'ki
vera erltent herlið nema í sér-
stökum neyðartiillfeUuirh: En a
þessatei St.etfnu.hieftir..orðið breyt
ing. 1951 var látið u'ndan ósk-
um Bandarí'kjamannia um her-
Stöð hér á landi' og svo látið
heita, að þeir væru hér til þess
að vernda frelsi og fullveldi
lands okfcar, en þá geysaði styrj
öld í Kóreu og kaldöstríðið
milli stórveldanna var i algleym
ingi. Við gerð varnarsáttmál-
ans við Bandarí'kin kom fram
fyrri stefna, að hér á llandi
Skyldi ekki vera herlið á frið-
artímum. En eins og fyrr segir,
virðist svo sem- vaidamenn nú
telji dvöl herliðsins hér á landi
eðlilegan hluit, sem ekki beri
að hrófl'a við. . Vissulega má
ætíð deil'a um það, hvort firið-
vænlegt er í heiminum eður ei,
en staðreynd er þó, að í dag er
storveldanna stórum meiri en
áður og baidastríðið er mjög
í rénum.
Um afleiðingar hersetunnar
mætti flytja langt mál, en
skýrast koma þær fra-m í því,
hve utanrikissteflna ökkar er
orðin háð verndara otokar. Sú
var tíð, að ísland studdi sjál'f-
stæðisbaráttu umdirokaðra
þjóða, og var það okkur til
mikils sóma og va'kti virðimgu
annarra þjóða. En á þessa hefur
orðið breyting. íslenzka ríkis-
stj'ómin hefur ekki tekið af-
Geir A. Gunnlaugsson
áafTu gegn immrás Bandaríkj-
ájjiga í Cambodíu. íslenzka
£ístjórnin hefur ékki mót-
t— eða fordæmt framferði
laríkjanna í Víetniam, það
haíEa þó flest lýðfrjáls ríki Ev-
r^li gert. íslenzka ríkisstjóm-
irorívefur ekki barizt með hin-
u i^'Norðurlöndunum gegn fas-
istiftstjórninni í Grikklandi, en
hiúr'-helzt við völd fyrir stuðn-
img Bandaríkj'anna. Þessi dæmi
og fleiri er neÆnia mætti sýna
hversu niauðsynlegt það er, að
hersetunni ljúki og ísland taki
aftur upp sjálfstæða utanríkis*
stefnu. Verði svo eigi er þess
ekki langt að bíða, að ísland
verði ekki lenigur talið meðal
fullvalda ríkja.
Við getum ekki lengur veitt
utanríkisstefnu Bandaríkjanna
þann siðferðislega stuðning,
sem við gerum méð þvi að leyfa
herstöð þeirra hér á landi. Því
þó svo sé látið hei'ta, að her-
stöðin sé hér til að vernda
okkur, þá er hún fyrsf og fremst
hér í po'litískum til'gangi og til
að tryggja varnir Bandaríkj-
anna. Það er því krafa okkar,
iað varnarsáttmálanum frá 1951
verði þegar sagt upp og banda-
rískt herlið verði á brott frá
íslandi hið fyrsta.
En við erum hér e'kki aðeina
til að mótmæla herstöð á ís-
landi, við erum hér lítoa til að
mótmæla hersetu hvar sem er
í heiminum, sama hver á í hlut.
Við mótmælum stríði Banda-
ríkjanna í Indófcína og krefj-
umst þess að bandarískt herlið
verði þegar í stað á brott það-
an og að fólkið í Indókína fái
að ráða málum sínum sjálft. —
Við lýsum stuðningi okkar við
þau öfl í Bandaríkjunum, sem
berjast fyrir breyttri stefnu
Bandaríkjanna í málefnum
Indókina. Við mótmælum stuðn
iingi Bandaríkjanna við fasista
stjómina í Gritoklandi. Við mót
mælum hemiámi Rússa í Tékkó
slóvakíu. Við mótmælum þeirri
stríðsstefnu, sem rí'kir í heim-
inum og því, að stríð sé lausn
á deilum ríkja í milli. Fólkið
í heiminwm vill frið og við
krefjumst friðar. —

BILASKOÐUN & STILLING
Skúlagötu 32
MÚTORSTILLINGAR
HJÚLASriLLINGAR LJÚSASTILLINGAR Sjmj
Látið stilla I tima. 4 Fljót og örugg þjónus,a. | 13-101 )