Alþýðublaðið - 19.05.1970, Blaðsíða 5

u
I
I
I
Sókn Alþýóuflokksins |
Aljlýd
Uaðið
Útgefandi: Nýja útgáfufélagið
Framkvæmdastjóri: Þórir Sæmundssoa
Bitstjórar: Kristján Bersi Óláfsson
Sighvntur Björgvinsson (áb.)
RhstjÓrnarfulltrúi: Sigurjón Jóhannsson
Fréttastjóri: Vilhelm G. Kristinsson
Auglýsingastjóri: Sigurjón Ari Sigurjónsson
Prcntsmiðja Alb.vðublaðsins
I
I atta ár 'hefur Al'þýðuflo'kkurinn verið í s'töðugri I
isókn. Honuím hefur 'bsetzt fylgi jafnt og þétt, bæði ■
í 'Sveitarstjómakosningum og þingfeosininigum.
í borgarstjórnarkosningunum í ReykjaVík 1966 jók
flökk'urinn mjög fylgi siltt og fékk tvo bongarfulltrú'a
kjörna. í þingkosningunum-árið eftir vann Alþýðu-
flokkurinn einn sinn stærsta kosnimgasigur, bætti við
sig 20% atkvæð'a og náði því marki, að verða næst
■sltærsti stjórnmálafllbkkurinn í Reykjavík. Svipaða
'sögu 'er jáfnframt 'að segja úr öðrum kjörd'æmum.
Alþýðuflokkurinn hefur víðast hvar Verið í sókn á
þeSsum árum og 'h'efur notið stuðnings sífelit fleiri og
fleiri kjóSenda.
Öðrum sítjómlmálafliokkum er það fylMléga ljóst, að
Alþýðuflókkurmn er í sókn méð þjóðinni. Þeir vita,
að flok'kurinn er á hraðri l'eið mteð iað verða sitór og
öflu-gur flökkur íslenzkra jafnaðarmanna er öðl’a'st
mlun svipaðán sess rneðal íslenzku þjóðarinnar og
foræðirlaflokkar h'aus hafa lengi skipað með nágranna-
þjóðum.
ÞéSs vegna samieinast nú alMr anldlstæðingar Al-
þýðuflokksins og jafnaðarstefnunniar um það að
beina árásum sínum fyrst og fremist að Alþýðuflokkn-
um. Að honum skial sótt og fram'sókn han's stöðvuð.
Dæmi um slíkar aðfarir ©r kosningaáróður Sjálf-
stæðisfllokksinls í Reykjavík. Málgögn hans skrifa
hverja nlíðgreinina éfítir aðra um Alþýðúfiokkinn og
AÍþýðuflokklsmenn oig hika ekki við 'að ráðast aftan
að riíkisstjórninni og þar með ráðherrum Sjálfstæð-
isflokksins til þiefís eins að rleynia að koma höggi á
Allþýð"uflokkinn, — ráðh'errá hanS og þingmenn.
Annáð áþekkt dæmi er málflutningur Hannibalista.
Hvert einasta blað, sem. Samtök frjálslyndra hafa
gefið út fyrir þessar ko'sningar hefur nær eingöngu
verið heligað árásúm á Alþýðúflokkinn og ættu
Hánnibalistar þó að igeta haft ýmislegt þarfara að
gera svo miklir íhalds og bommúnilstaandstæðingar
sem þeir þykjast vera, En að Alþýðúflokknum vilja
þeir sækja. Með áratugasam'starfi við bommúnista
megnúðu þeir ekki að leggja saimtök íslenzkra jafn-
aðarmanná að velli. Nú Skal því réyna nýjar að-
ferðir.
En Alþýðuflökk'slmlenn eru staðráðnir í því að láta
Samstilltar árásir andstæðinganna á Alþýðuflökkinn I
ekki stöðva sókn hanls, — isókn jafnáðarstefnunnar. ■
Alþýðuflokkurinn héfur aldr'ei farið varhluta af slík-
um árásum. A'ldrei hlefur jafn mikið kapp verið lagt
á að leg'gja fslenzkan stjórnmálaflokk að velli á liðn-
uim árum siem hann. En sl'ík áförmrándstæðinganna
hafa dkki tekizt. Þeir hafa sjálfir faflllið í þá gröf,
s'em þeir grófu Alþýðuflokknum og upp úr þeirri
gröif reyna nú Hannibálistar að skríða til þess að geta
enn 'eirju sinni l'ag't and'stæðingum Alþýðuflokksins
olg jafnaðarsitefnunnar Sitt lið, til þess enn einu sinni
að drepa á dreiíf samtakamætti lýðræðissinnaðm
yinstri manna á íslandi.
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
GTGÍ I'Brrr .(íí •mgnbufý i<i
Þriðjudagur 19. maí 1970 5
ERLEND MÁLEFNI
Walther Reuther
□ Um næstsíðustu helgi fórst bandaríski vetfkalýðs-
leiðtoginn Walther Reuther í flugslysi, og hefur hans
verið minnzt í hlöðuan víða um heim. iGrein sú, sem
hér fer á eftir, nokkuð stytt, birtist í blaði norskra
jafnaðarmanna, Arheidefrhladet, og er höfundur
hennar Haakon Lie;
Oftar en einu sinni sveif
hann i lífshættu. Þegar hann
1937 stóð fyrir því að móta
samtök verkamanna við Ford-
verksmiðjumar lá við hann
yrði drepinn i átökunum, sem
kölluð hafa verið „bardaginn
á brúnni“. Vorið 1938 réðust
glæpamenn inn á heimili hans
og ætluðu að ræna honum. Síð-
ar var hann skotinn í brjóstið,
einnig á heimili sínu. Og nú
var það flugslys sem batt enda
á atburffaríka ævi hans.
Enginn af verkalýðsleiðtog-
um Bandaríkjann'a virtiist
standa nær Norðurlandabúum
en Walther Reuther. Strax í
byrjun fjórða áratugsins kom-
urrist við í kynni við Wailther
og bræður hans tvo, Roy og
Vietor. Það gerðist í Broök-
wood utan við New York. Þang
að leituðu urígir jafnaðarmenn,
líka frá Norðurlöndum. Meðal
þeirra sem þangað fóru var
Natvig-Ped ersen, síðar þing-
forseti í Noregi.
Faðirinn var þýzkur jafnað-
armaður og frá honum hlutu
syniirnir í arf jarðbundinn skiln
ing blandinn framtíðarsýn um
sósíaiíska Ameríku. Hjá þeim
varð baráttan fyrir bættum
latunum og vinnuaðstöðu ekki
'aðalatriðið, eins og hjá flestum
öðrum verkalýðsleiðltogum. —
Þeir vildu skapa réttlátara
þjóðfélag — maninúðlegra sam-
félag. Þing Sambands bifreiða-
iðnaðarmanna minnti um
margt á flokksþimg norrænu
jafnaðarmannaflökkanna .—.
þar voru tekin til meðferðar
félagsleg, efnahagsleg og menn
iingarleg vandamál. Og mikið
var fjallað um aiiþjóðamál.
Aðrir eðlisþættir Reuther-
bræðranna ollu því að norræn-
ir jafnaðarmenn fundu til
skyldleilka við þá. Fyrst og
fremst voru það einfaldir lifn-
aðarhættir þeirra. Þegar mað-
ur kom heim til Walthers Reu-
thers var manni borin súrmjólk
og óseytt brauð, hvort tveggja
framrétt á hvítu furuborði. —
Hann fyrirleit alla tilgerð, allt
sem minnti á uppskafnimgshátt.
Og þessi viðhorf mótuðu sam-
band b i fr ei ða iðma ð a r mamna eft
ir að Walther Reuther tók að
fullu við stjórnartaumum þess
1947.
Þá hafði hann starfað í verka
lýðshreyfin'gunni í 20 ár. Hann
byrjaði í Ford-verksmiðjunum,
þar sem hann starfaði sem
verkfærasmiður. Eln ferli hians,
eins og fleiri verkalýðsleiðtoga,
lauk með því að honum var
sparkað.
Snemma árs 1933 lögðu þeir
bræður Walter og Vilctor af
stað í ferðalag. Þeir komu til
Þýzkalamds daginn áður en
þinghúsið bramn, og kynmtust
nazismanum af eigin raun. í
18 mánuði unnu þeir í bifreiða
verksmiðju í Gorkí og kynnt-
ust þar einræði'sstjórn Stalíns.
Þeir fóru til Japans, þar sem
hernaðarhyggjan stóð þá í
blóma. Þeir fóru til Indlamds
og ui-ðu þar varir við bai'áttu
Gandhis gegn Bretum. Walther
sagði oft siðar brosandi: „Ég
hef aldrei lært jafn mikið á
jafn skönnmum tíma.“
En ferill hans hófst fyrir
alvöru 1936. Franklin D. Roose
velt var þá forseti. Wagner-
lögin hafa verið sett. John L.
Lewis skipulagði námumanna-
sambamdið —- og síðatn sam-
band stáliðnaðarmanna. Röðin’
var komin að bifreiðaiðnöðar-
mönnum. Setuverkföll fóru
eins og eldur í sinu um laindið.
Og nafn Reuthers varð um leið
frægt um öll Bandaríkin.
Síðari heimsstyrjöldin hófst.
John L. Levis snerist til and-
stöðu við Roosevelt. Það brast
í sósíalistaflokknum, sem tal-
aði um „stríð heimsvallda;sinnia“.
Walther Reuter efaðist aldrei
um hvað stríðið stóð um. Á
þorláksmessu 1940 — tæpu
ári áður en Banidaríkin drógust
inn í ófriðinn — lagði hann
fram þá tillögu, sem síðar var
kölluð Reuther-áætlunim. Hann
sagði að sigur gegn Hitler gæti)
hvergi unnizt nema í banda-
ríSkum verksmiðjum. Ef bíia-
iðnaðurinn fengist til þess að
nota verfcsmiðjur sínar til flug-
véliasmíða gætu þær á 6 mán-
aða tíma komið fraimleiðslúnni
upp í 500 orustuvélar á dag.
Tíminn er dýrmætur, hver min:
úta er dý-rmæt, sagði Wialthei’
Reuther. Sprengjunum rig-nir
yfir London. Við getu-m ekiki
beðið eftii' því að nýjar verk-
smiðjur séu reistar. Við verð-
um þegar í stað að nöta vél:a-
kraft og vinnuafl bifireiðaverk-
smiðjanna til að smíða þær
flugvélar, sem Bretai- þurfa á
að halda til að geta lifað af
— og til að si'gra. Ein það voru
ekki aðeins stjórnendur verk-
smiðja Fords og General Mot-
ors sem höfnuðu tillögunni. —
Komnrímistar vora enn ein-
dregnari í andstöðu sinmi. Og
þeirri andstöðu fylgdi bai’átta
um forystuna in-nan Sambands
biifreiðaiðnaðarmanma---- bar-
átta sem lauk ekki. fyrr en
1947.
Þá hafði Wa-lther Reuther
ári áður, þ.e. 1946, sljórítað
langvarandi verkfalli gsgn
Gene-ral Motors. Það verkfall
er sögulega merkt, vegna þess
að þá la-gði verkalýðshreyfimg-
in í fyrsta skip-ti á það höfuð-
áherzlu, að hækkað kaup yrði
að takast eingöngu aí hag-naði
fyrirtækis-in-s — ekki ’í hækk-
uðu verðl-agi. Ef laú'náhækk-
lainimar gerðu verðhækkanir
nauðsynl'egar var sambandið til'
búið til þess að falla frá k-aup-
kröfunum. Neytendur áftú ékki
að þurfa að borga bíúsaím,:.og
verka-lýðshreyfingin tetlaði. sér
ekki að magna vea'ðbólguha.
Hvorki General Motöfs né
heildarsa-mtök verka-lýðsins
samþykktu þessa hugsun. Vcrlc
fall-inu lauk með mikillli kaup-
haekkum — og miklum verð-
hækku-num í kjölfarið. -
f desember 1952 var Wáither
Reuther kjörimn formaður,
verkalýðssambandsins GIO. Eií
h-ann hætti þó ekki að sjbarfa
fyrir Samband bi'frei-ðaiðnað-ar
ma-nna, en hjá því veitt.i Victor
bi-óði-r liáms upplýsingastarfse-ml
in-ni forstöðu, en Roy sá um
pólitíska starfið. Þetta var
þrenning, sem kvaðj-að. Þeir
drógu að sér unga hagfræði-nga,
sem gerðu sambandið| að brauf-
ryðjanda á sviði vork^lýðsmá-la.
Þeir atvinmurekendm’ urðu að
vera traustir á s\|elii, sem
fengu það hlutskipti að mæt-a
trúnaðarmöninum " Vjifreiðaiðn-
aðarmanna við samni-n-gaborð-
ið. Framsýnir Ba-ndaríkj amenn!
gerðu sér vonir um þá, að nýr
d-agur væri að renna upp í
bamd arísku verkalýðshreyf iríg-
umni undii' stjórn Wálther9
Reuthers.
Framh. á bls. 11. >