Alþýðublaðið - 02.10.1970, Blaðsíða 6

6 Föstudagui' 2. október 1970
f
í
!
r
VÍSINDIN
VÍKKA
SJONDEILD-
Q Sú geislun sólar, sem íellur
á nokkra tugþúsud ferkílémetra
jarðar, gæti fullnægt allri orku-
þörf mannkynsins. En þessi orka
»emur affeins einum þúsund-
asta af þeirri sólarorku, sem
fellur til jarðar. Það er þó ekki
auífvelt verk að beizla þessa
erku, þótt orkugjafiun sé óþrjót
andi. i
Á margan bátt fást vísinda-
menn nútímans við þann vanda
að hagnýta sólarorkuna. Meðal
annars með því að byggja sólar-
afistöðvar. Lausn vandans í því
tiifelli er fólgin í því að breyta
sólarorkunni í bita- eða raíorku.
MikilJar nákvæmni er þörf í öll
um tækjabúnaði, sem safnar
mjög háurn hita. í sumum til-
fellum er hægt að nota ein-
falda orkusafnara og með því
móti er hægt að lækka stofn-
kostnað aflstöðvanna. Ódýrir
orkusafnarar með raffægðum
speglum eða fleyglaga ófægðum
gierspeglum safna nægum hita
íyrir ýmsar gerðir orkubreyta.
Frá hagnýtu sjónarmiði eru
jafnvel orkulitlar aflstöðvar
mjög áhugaverðar. I>ær geta
beizlað næga orku fyrir vatns-
dælur og komið þannig að góð-
um notum við rælrtun eyði-
mai'ka. Alsovézka orkustofnun-
in heíur hannað eins kílóvatts-

lÉIÍ

iii*

■■■ ,

V
íIISIii
:ÍÍÍASMgl|Í

• V' 5'^'V'>rVw''xl:
'
ljósorkustöðvar. En því miður
er kostnaður við framleiðslu
þeirra enn svo hár, að hann tak
markar útbreiðslu þeirra. A.t-
hygliisverðir eru varmaknúnir
raflar, sem Krzihizhanovskí
orkustofnunin hefúr fundið upp,
og sömuleiðis gasdæluvéiar frá
um til að torvelda hagnýtingu
hennar. Sóir.'tuðulljnn er 50%
hærri úti í geimnum en á jörð-
inni. Orlta sólarinnar mun því
sk'pa sérstakan s'ess í geimrann
sóknum fvamtíðarinnar.
□ Þessi sólarorkuspegill er
notaður á rannsóknarstofum
vísindaakadeniíunnar i Úzbeki-
stan. —
Eðlis- og tæknifræ.ðistofnun
Vísindaa'kademíunnar í Úzb.e-
kistan.
Annar þáttur í sóltæknifræði
eru sólarofnar, sem ná yfir 3000
stiga hita. I alíkum ofnum er
hægt að vinna málma, sem ox-
ast ekki eða ryðga við mjög há-
an hita og sömuleiðis efni tií
að leiða rafinagn og til. raf-
magnseinangrunar. Slíkir ofnar
opna þar að auki möguleíka til
að rannsaka eðlis- og efnafræði
fega eiginleika torbræddra og
hitaþolandi efna og þær breyt-
ingar, sem þau talca við háan
hifa og öíluga geislun.
Hagnýting' sólarörkunhar er
einnig mjög mikilvæg fyrir ge.im
rannsókmr. AMa orkugjat'a, aðra
en sódaroríkuna verður að flytja
frá jörð og út í geiminn. Að-
eins sólaronkan er- ails slaðac.
Auk þess eru engin ský, regn,
snjórj'vindúr eðárýk úti í'géimrf
Einteennandi fyrir sólargeisl-
un t.il jarðar eru lotuskipti, dæg
ur- og árstíðarsveiflyr, og bréyti
ieiki vegna veðurfars og hnaii-
stöðu. AHt þétta gferir hagnýt-
ingu sólarorkunnar mik'iu flókn-
ari. Bezia lausn þessa vanda
vær.i sólarorkugeymar.
Sú sólarorka, sem fellur á
einn ferkílómetra jarðar yfir
sex m.ánaða sumartíma jafngild
ir 100.000 tonnum af venjulegu
eldaneyti. Nútíma áðferði'r .við
að hita ó.gi kæla hús krefjast
mikils eldsneyíis bæði í fösíu
ástandi, ffljótandi og iofikenndu,
en bingðir jarðarinnar af þe.ss-
um efnum eru takmarkaðar.
Þar af leiðandi er það mjög
m.íJkilvægt fyrir komandi kyn-
s’óðir. að það takist að koma
upp sólarorkugeym.um. sem
gevmt gaetu orkuforðá til veírar
ir.s. En þörfin fyrir þá er jafn-
□ Abdurakhim Mutalov stjórn-
ar rannsóknum á sólarorku. —
n Þi
sem
mörgi
ur b
mag-n
brýn ,
kælin
í för
að á
Sólí
þökin
að hi
lnlsini
að 50
inn vi
sólhit;
greidc
árum.
EðJ
Vísinc
kistan
kerfi
kerfi
sem h
slfkra
að nc
stíl, e
Sovét
•Sól;
m eð g
salt v
is- 0|