Alþýðublaðið - 05.10.1970, Blaðsíða 7

Mániidiágtíi’ október tðtO 7

un byrjað á öfugum enda
i því að búa fyrst ti'l þætt-
og leggja þá síðan undir
i fólks sem hefur hvorki um •
beðiið né skilur til fulinustu
tæikninnar í skólakerfinu.
Ég h’efði viljað sjá Kenn-
ikó'lann og Háskólann ríða á
ið og segja: ,Þetta verðum
að fá, og þetta .verðum við
gera'. Kennaraiafnin þurfa
læra n útí ma'tóe n n .s I u t æk ni
S ölhim' kennslutækjum og
ðslumiðlum sem vísindaleg
marsson
um skóla-
að vera og
hafa það
ert í.
„Ef við ætlum að taka upp
rauftveml'egt skólasjónvarp, þá
verðum við að hafa nána sam-
vinnu milli skólanna og þeirra
sem fengnir eru til að matreiða
efnið fyrir þ'etta tæki. Þæltirnir
þunfa að vera í samræmi við
námsskrá skólanna, og kennar-
arnir verða að hafa kunnáttu
til að notfæra sér liðveizlu sjón
varpsins. Nlem'endurnir eiga að
horfa á sjónvarpsiþættina í skóla
tímum og kennararnir að fylgj-
ast mieð yiðbrögðum þeifra,
ganga úr skugga um hvað er já-
kvætt og hvað neikvætt, hyað
er til gagns og hvað þýðingar-
laust, hver'ju þarf að bx-eyta,
o. s. frv. Kennarinn þarf að hafa
hjá sér handbók sem er útbúin
af vísindamönnum, og hann
verður að geta gefið skýrslti
jafnóðum um árangurinn, og
þær skýrslur þurfa að vera
byggðar á fræðii’egi-i þekkingu
sem fæst ekiki af sjálfu s'ér. Það
er al'lur þessd undirbúningur
sem skortir, og þ'etta verður ekki
unnið af neinu viti fyrr en byrj
að er frá grunni.
mtun útheimtir. Við þurfum
ra en bökiina eina í dag; við
5um að nota núbímatækni í
u uppeldisvísinda. Sjónvarp
:r ek'ki einangrað fyrirbæri,
lur hluti at' vissri kennslu-
nsp'eki sem er staðfest með
nda'legum rannsóknum. Ut-
ókaflærdómur er úrelt
na — í núitímakennslaifræði
iihierzlan lögð á að uppgötiva,
ijast yfir fróðlie.ik sem þú lær
ð afla þér með athugunum,,
sjáifstæðum vinnubrögðum,
ikki að leggja á minnið þurr
ormúlur sem þú.siíilur ekk-
„Hihgað til hefur Aliþingi að-
eins veitt smáaura til þessarar
nýju tilraunar eða álfka upphæð
og þarf tál að gera þokkalegan
hálftíma sk'emmtiþátt fyrir sjón
varp. Um fi-amhald slíkra
kennsluiþát'ta er engin áætlun til.
En mér þykir ótrúlegt, að Ai-
þingi rny.ndi standa í vegi fyrir
aukinni tæikni á sviði skóia-
mála ef fræðsluyfárvöld og skóla
meun almennt legðu áherzlu á
nauðsyn hennar og beittu sér íyr
ir skipulegum íramkvæmdum í
rétta átt“. — SSB
I bókmenntir ISamstarf Þor
bergs og séra Árna
Ævisaga Árna prófasts Þór-
arinssonar I og II. Fært hefur
í letur Þórbergur Þórffarson.
Önnur prentun endurskoffuff.
Mál og menning. Reykjavík
1969 og 1970.
ÆVISAGA Árna prófasts Þór-
arinssonar, sem Þórbergur
Þórðarson færði í letur í elli
hans, kom út hjá Helgafelli í
sex bindum árin 1945 — 1959.
Nú hefur Mál og menning
hlutazt til um nýja cvg endur-
skoðaða útgáfu hennar. Fer
vel á því, þar eð xit þetta
hefur lengi vei'ið uppselt.
Gaman er að rifja upp hin
gömlu kynni af ævisögu séra
Árna. Hún sætti ærnum tíð-
indum forðum daga. Sumir
dáðust að henni öðrum bókum
fremur, en ýmsir hneyksluíust
á þessari óvenjuTegu bersö’gli.
Sannleikurinn mun sá, að
samistarf Þórbergs og séra
Árna hafi tekizt ágætl'aga.
Snjöllustu kaflar ævisögunnar
hljót.a að teljast einstök 'frá-
sagn arsnill i. Staðrey nd atalið
er kannski umdeilanlegt, en
bókmennta'gildi ritsins haggast
lítt, þó að dómar um menn
og mál'efni og fleiri fullyrð-
iingar orki tvímælis. Ævisaigan
•er listræn og sver sig helzt
í ætt við ýkjukenndan skáld-
skap. Séra Ái'ni var einkenni-
legur maður og merkilegur,
og Þói'bergi tókst mætavel að
k-oima séi'kennum hans til skila.
Þar kenndi margs, en minn-
isetæðustu eiginleikar þessa
sérvitra snillings munu anda-
igift hans og trúgirni. Þetta
vii'ðast ef til vill andstæður,
en þær mynduðu eigi áð síður
samræmda heild í f ari séra
Arna Þórarinssonar. Þess vegna
var hann furðufugl af manini,
þjóðsaignapersón'a strax í lif-
anda lífi, sp'ekingur með
bárnshjarta.
Ævisaga Árna prófasts Þór-
an’inssomar er frábær heimild
um, hvaða- augum hann leit' á
v'eröldina og m’ennin'a. Hanm
var emgan veginn við eina
fjöl feiidur. Menningargildi
bókarinnaT verður naumást
vefengt. Maninamyndirnar rsyn-
alst þar eins og fjölbrieyt'lsgt-
og litríkt safn. Skopskyirið
sætir undi-um. Mælskan á
maumast sinn líka. Þó ætla ég
mest vert um sj álf smyndina
af séra Árna. Lesandinn hef-
ur haná löngum fyriir sjcnum.
Hún bregður stórum svip yfir
bókina.
Hitt er annað mál, að ævi-
sagan telst varla eins forvitni-
leg nú og forðum daga. Hún
ie*r langdregin og stundum
leiðinlega smámunasöm. Við
því er hins vegar ekkert að
segja. Henni verður ekki brieytt
úr þessu. Manni getur dottið’
i hug, að hér sé einhverju of-
aukið, en um slikt tjóar ekki
að sakast. Samstarfi Þórbergs
og séra Árna er lokið, og sann-
■airlega var það mikils virði,
þegar allt er metið. Mig grun-
ai', að fáar íslenzkar bækur
séu hreinskilnari og einlæg-
ari en ævisaga Árna prófasts
Þórarinssonar. Má vist telja á
fingrum annairrar handar þá
íslendinga, sem lýst hafi bet-
ur sjálfum sér í umhverfi
sínu, raunvea-ulegu og imynd-
uðu — furðum þessa heims
og annars.
Hér verður ekki um dæmt,
hversu þessi önnur prentun
ævisögunnar hafi v'erið endur-
skoðuð, en varla dylst, að
stundum brestux á nákvæmni
Þórbergs, og hef ég þó alls
ekki gert leit að villum og
missögnum. Tilvitnunin í
kvæði Einars Benediktssonai’
um Jón biskup’ Vídalín reyn-
ist fjarri lagi, hvað s.:m ljóð-
ið á að túlka. Hún er þann-
ig:
Hann sveið aldrei vængi
við vítishurð.
Hans vegur til sannleiks
var trúin.
Þetta mún eiga að vera nið-.
urlagið á sjötta erindi kvæð-
isins Meistari Jón, en þar
S'egir;
Hann lýsti sín háborð
í helgi og kyrrð,
þótt heimstötrum væri
hann búinn, —
en sveið ekki vængi
hjá vítis hirff.
Hans vegur til sannleiks
var trúin.
Mishermi er og, að Sigurður
Jónsson hafi verið frá Stórul-
M'örk undilr Eyjafjöllum. Hamn
kenndi sig við Syðstu-Mörk
eins og ganga má úr skugga
um með því að fletta upp í
endurminnimgum bans. Bæjar-
nafnið Syðsta-Mörk á ein-
hvern veginn ekki upp á pall-
borðið í íslenzkum bókmennt-
um. Það hefur brenglazt í
Syðri-Mörk í öllum útgáfum
af Þyrnum síðan Þorstein
Eá'língsson leið, og í ævi'sögu
séra Árn-a verður það að
Stóru-Mörk. Þau glöp eru þó
skárri að skömminni til. Stóra-
Mörk er alténd annar bær fi’á
Syðstu-Mörk, en Syðri-Mörk
mun engin til á gervöllu ís-
landi.
Smái'æði er, að nafn Brynj-
úlfs Jónssonar frá Minh'anúpi
er stafsett öðru vísi en hann
tíðkaði og vildi. Þórbergur
Þcrðarson ætti þó ekki lajð láta
slíkt henda sig. Honum myndi
rertna í s'kap, ef nafni hana
væri brenglað.
Helgi Sæmundsson.
TRQLQFUNARHRIMGAR
i £ljó» afgreiðsla
I Sendum gegn pósfki'oftt.
OUÐMl ÞORSTEINSSOft .
guílsmlcSur
GanfcástraétT 12..
VIPPU - BÍLSKÚRSHURÐIN
Lagerstærðir miðað við múrop:
Hæð: 210 sm x breidd: 240 sm
- 210 - x - 570 sm
Aðrar stærSIr, smíðaðar eftir beiðni.
GLUGGASMKÐJAN
S*áumú!a 12 - Sírr.i 38220