Alþýðublaðið - 09.10.1970, Page 5

Föstudagur 9. október 1970 5
Alfbýöu
ÍJtgefandi: Nýja útgáfufélagiff,
Ritstjóri;
Sighvatur Björgvinsson (áb.).
Prentsmiffja Alþýffublaffsins.
Hiiaveita á Húsavík
Nú um mánaðamótin voru vígð bitaveitumann-
virki á Húsavík. Lokið ,er við að ieggja aðrennslisæð
og framkvæmdir við Ibgnir innanbæjar sen<n á enda.
Húsvíkingar hafa sýnt mikinn dugnað og fram-
kvæmdasemi við gerð hitaveitunnar. Þessar fram- ■
kvæmdir eru taldar kosta um 58 miUjónir króna og i
er það mikið fé fyrir ekki stærra bæjarfélag en ,Húsa-l
vik er. En þótt Húsvíkingar 'hafi þannig orðið að 1
verja mikiu fjárrgagni til hitaveituframkvæmdanna i
á skömmum tíma, mun sú ráðstöfun þó verða fljót"
að borga sig. í fyrsta lagi fylgir þvi mjög aukið öryggi I
fyrir bæjarbúa að hafa hveraveitu sem þessa til i
kyndingar fremur en að þurfa að treysta á olíuflutn- „
ínga til staðarins, en ýmsar ytri ástæður geta tor- I
Veldað slíka flutninga um lengri eða skemmri tíma. I
Þar að auki borga framkvæmdirnar sig fjárhagsl'egá, D
því hin nýja hitaveita gétur selt kyndingu á allt að i
10% lægra verði fyrst í stað en ef olía væri notuð. "
Jarðhitinn á íslándier ein af þéim auðlindum lands- 8
ins, sem ,enn hafa Íítt verið nýttar. Þessi jarðhiti er .i
víða til staðar og með skynsamlegri hagnýtingu hans *
geturþjóðin skapað sér mifclar tekjur. Með hitaveitu- 1
framkvæmdúm sínum hefur Húöavíkurkaupstaður 1
sýnt öðrum smærri bæjarfélögum úti á landi, aðjj
hagnýting jarðhita, ef fyrir er, er þeim ekki fjár- B
hagslega ofviða. Er ástæða til þéss að ætla að í fram- ■.
tiðinni muni mörg byggðarllög, sem á annað borð 1
eiga aðgang að jarðhitasvæðum, fylgja þessu for* 1
dæ'mi Húsvíkinga jafnframt því stem j&rðhitinn verði
hagnýttur i miklum mæli í sambandi við (þá upp- i
byggingu iðnaðar, sem mun eiga sér stað hér á landi f
á komanldi árum. m
Öryggi á Vestfjarðamiðum I
Mörg iog váleg sjcslys hafa orðið út af Vestfjörð- I
um undanfarna vetur. Flest af þessum slýsum hafa |
orðið á bátum Vestfirðinga, sem sækja sjó á mið ■
þessi yfir vetrarmánuðina Hafa byggðarlögin vestra H
oft orðið íyrir mi’klum mannlsköðum vegna sjósiys- i
anna og er ekki ltengra síðan en í vétur, að svo Varð.
Þessi alvarlegu sjóslys hafa eðliltega valdið Vest- 1
firðingum öllum þungum áhyggjum. Hafa þeir rætt “
mjög öryggismál vestfirzkusjómannanna á vetrarver- B
tíð og krafizt úrbóta.
Á þingi Alþýðusambands Vestf jarða, sem haldið _
var nýlega, var m. a mjög um þeissi mál rætt. Gerði 9
þingið það að tillögurn sínum að í fyrsta lagi yrði ís-1
lenzkt eftirlitsskip sent á miðin vestra vfir vetrar- R
mánuðina og í öðru lagi yrði samvinna tekin upþ um i
veðurfræðiþjónust'u við Brata, sem hafa haft eftir- ■
litsskip vestra ,s.l. vetur, er veitt hefur brezkum tog- 9
• aramönnum margvíslega öryggisþjónustu.
Tillögur vestfirzlvu verkalýðssamta'karma um aukn-
ar öryggisráðstafanir eru rnjög athyglisverðar. Tað 1
er ósfc allra, sem hlut eig#i að máli', að unnt verði að §
draga úr hinni geigvæn'ltegu sjóálýsahættu á Vest-»
íjarðamiðum og þyí er full ástæða, tíí þess að athuga I
hvort einmitt ráðstafanir, eins og hér um ræðir, gætu »
ekki komið áð mifcM gagn! shfco/ ,
I EKKI EINUNGIS UND
JIR FARGI DAUÐANS.
I
S
HELDUR OG LfFSINS
g] Einn af mikilhæfustu og
'snjctHustu rithöfundum Póllands,
Jersy Andrzejewski, sem nú hef
ur einn um sexlugt, og hefur
rreðal annars skrifað skáidsög-
una ..Aslca o-g eðalsteinar", sem
hin fræga, samnefnda eftir-
stríðskvik.mynd var gerð eftir á
s’nuffl tima, flutti nýliega ræðu
við opna gröf, þar sem han^j
réðist heiftarlega á ríkisst.ióm
Gomulika, aðalritara pólska
ikommúnistafiloikksins, fyrir að
fjötra máilfreisi í landinu á
hrottalegasta. hátt.
Hann gierði þ'essa árás sína við
útför skáldbróður síns, Pawiel
Jasieniea, í Varsjó í síðastliðn1-
um mánuði. Jasienica. sem
samdi sagnfræðilegar skáidsög-
ur, hafði að undaníörnu orðið
harkalega fyrir barðinu á þess-
um þvingunarráðstöfúnum Gom
ulka v'egna andstöðu sinnar við
þær — hahn hafði verið einn
af þe'm. sem undirritaði „bréf
þeirra þrjátíu og fjögurra" ár-
ið 1964 —- og-algertútgáifúiban'n
hafði verið sett á bækur eftir
hann frá því 1968.
Pólsk dagbTöð minnlust á
þ'ennan atbúrð við gröfina, en
aðeins í fáum orðum. Aftur á
móti hefur „The Sunday Timös“
borizt orð.ré’it afrit þessarar
mer:k:’egu ræðu, sem Andr-
■zéj'awVd ilutti f Powazki kivkju-
garðinum í grenod við Vars.já,
'og er hún birt í heiild hér á efí-
ir.
Með tilliti iil þess lævi
blandna andrúmslafts, sem nú
rfkir í pólskum stjórnmúlum,
b;er sú hreinskiilni, sem felst í
orðum Andrzejewskis, vitni sér-
stæðu hugrekki hans. Hann hef-
ur hvað eftir annað átt í úti-
stöðum við 'pci'.sk stjórnar.völd
vegna gagnrýni sinnar á lamandi
rr">nningarafskiptum þeirra;
hann mótmælti hinum hmtta-
legu aðfer'oum hir.s opinbera 1
áiökunum við þá stúdenta, sem
gerðu uppsteit í Varsjá 1968, og
fordæmdi opinberlega innrás
sovézka hersins í Tékikóslóvakíu
seinna það sama ár, sem pólsk-
ar hersvieitir tóku og þálit í.
Ef til vi.il er það vegna hins
mikla álits, se,m hann nýlur á
aliþjóðlegum vettvarvgi, að teikið
hefur verið tilltöluléga vægt á
þessari andspyrnu hans hingað
til. M'örg af skáldverkuim hans
hafa verið gefln út á Bret'landi
og víðs v!egar á Vesturlöndum,
um, ti'l dæmis ,.The Inquisitors"
og „Hie Comes Leaping over the
Mountains". Þó sáust mer-ki vau
þóknunar af hálfu hins opinbera
í nýrri, pólskri bókm'enmtasögu,
sem gefin var út í Varsjá á þessu
ári; -nafn hans er hvergi getið
á h.inum 680 blaðsíðum þeirrar
bókar. En þefita var ræðan. sem
hann flutti saknaðarbræðrum
sínum:
„í þennan gp.mla kirkjug'arð
og aðra kinkjugarða, suma víðs
fjarri, eru nú stöðugt flieiri og
fleiri lagðir ti'l hvílldar, sem voru
meðal cikikc.r til skamms tíma og
voru' stóít pölskra bókmenmta . ..
I dag ber söknuðurinn enn að
dyrum hjá pólskuim rithöfund-
urn. héi- í landi Koehanowski,
Mickiewicz og Zeromski, þar
sem þeir búa við andlegit hál.f-
sveHti á öræfum þagnarinnar.
Pawel Jasiienica, mikilsvintur rit
höfundur og hu.gratokur og hnein
skiptinn maður, hefur látiat á
meðan hann sfóð énn á háiáindi'
skapártdj hæfileika sinna.
Við ihö.fum lengi viitað þann
beizka sannleika. að pólskar graf
ir éru ekki einungis undir fargí
dauðan-s heildur og lífs.íms, Gröí-
ín, sem við stöndum hjá í dag„
ýeldur qltikur saknuði sévstak-
lega, þvi að-.líf félaga okkar var
ekki eingöngu mótað. af .hans
eigin gerð, heidur af, örlögum
pölsku þjóðarinnar, af skapandi
baráttu en einnig, því miðúr, af.
raniglæ.ti og- auðmýkingp.
Þegar hin vopnum háða bar-
átta .var sem hörðust í síðari
heimsstyrjöldinni, var JasiBnica
hermaður hér í Pól'landi, barð-
ist í hinum sagnfræga heima-
. hfer. Þegar .hefja varð lífið á
hýjan leik -tðk hann- bæði' þátft
í því sem rMiöfundur og'glögg-
skyggh og ábýrgur Bórgari. Síð-
usíu tutíugu o'g fim.m áriin . var
hann einn af mikilvæguSiiu og'
virtusíú ri t'hö'fúndúm' Pólilandsj
Meðan hann vakti iiðnar aldir
aftur til lífsins í bókum -smum,
var hann sjálfur, álltaf hé-r og
nú. Nafn hans 'ög háþföskáð sið'
gæði var ?Vöðug<l~ tiT reiðtl, lwe-
nær-sem um .var aðvi-æðá 'eitt-
hvfert mál sem honfði þjóðinnl
tiT heilla.
Sem höfundi. .fýihærra: sagn-
fræðiíegra verka var hónum
ljöst að hugsanafrelsið og' ufn-
bufðáriyndið eru eín'hvef.jáf
beztu erfðavlenjur pó.lsku þ.ióð-
arihnar, og'-að- 'memjing .déýr,
líf almen.nings úrkynjasi' óg ó-
metan'legum m'arihlegum verð-
mælum er varpað fýrir róða þcg
ar máilfiteteið er skert mé'ð hi’olia
leguim aðgérðum. upplýsaridi
rökræður eru úfilólkáSav og
Frh. á bls. llJ
VEUUM ÍSLENZKT-
ÍSLENZKAN IÐNAÐ
©
VELJUM fSLENZKT-
ÍSLENZKAN IÐNAÐ
©
VEUUM ÍSLENZKT-
ISLENZKÁN IÐNAÐ
¥15 veífum FMilfll
þaS boiqœ sig
ýi|lllf||lý|||
runtaH - OFNAR H/F.
SíSumúia 27 , ReT/k|avík
Símar 3-55-SS óg 3-42-G0