Helgarpósturinn - 02.01.1995, Blaðsíða 10
10
MORGUNPÓSTURINN ERLENT
MÁNUDAGUR 2. JANÚAR 1995
Morðingi
hengir sig
Breski morðinginn Frederick
West fannst hengdur í fangaklefa
sínum í gær. Ekki er enn vitað
hvernig það gerðist, en flest þykir
benda til þess að hann hafi fyrirfar-
ið sér. West var gefið að sök að hafa
myrt tólf ungar konur á heimili
sínu í Glouchester. Við níu morð-
anna naut hann aðstoðar konu
sinnar, Rosemary, en eitt fórnar-
lambanna var dóttir þeirra Heat-
her sem var sextán ára þegar hún
hvarf 1987.B
Pólveijar
skera núll
Fyrir fjórtán árum skáru íslend-
ingar tvö núll aftan af gjaldmiðli
sínum en um þessi áramót var röð-
in komin að Pólverjum sem eru
enn stórtækari og skáru fjögur núll
aftan af gjaldmiðli sínum, zloty.
Þetta þýðir að það sem var tíu þús-
und zloty í fyrradag er eitt zloty í
dag. Einhverjar óánægjuraddir hafa
heyrst um að kaupmenn muni
hækka verð á vöru sinni í kjölfar
þessa, en margir Pólverjar í eldri
kantinum minnast með hryllingi
gjaldmiðilsbreytinganna sem stjórn
kommúnista efndi til 1950 til að
komast yfir sparifé sem ekki hafði
verið gefið upp.B
Lánlaust
sjálismorð
Þjóðverji, 45 ára að aldri og íbúi í
smábænum Schwabmúnchen,
sprengdi hús sitt í loft upp en slapp
þó heill á húfi þegar hann reyndi að
fremja sjálfsmorð á gamlárskvöld.
Hann hafði gert gat á gasleiðslu og
bar síðan eld að. Var litla sem enga
áverka að sjá á honum, en hann
mun hafa átt í hjónabandserfiðleik-
umJ
Balladur
stendur
E d o u a r d
Balladur, for-
sætisráðherra
Frakklands,
stendur best að
vígi alla þeirra
sem hafa hug á
forsetaemb-
ættinu sem
losnar þegar
F r a n 9 o i s
Balladur Mitterrand
lætur af emb-
ætti í vor. Balladur hefur reyndar
enn ekki lýst yfir framboði sínu, en
hin árangursríka lögregluaðgerð,
þegar sérsveit lögreglu felldi fjóra
flugræningja, þykir hafa slegið á
orðróm um að Balladur sé ráðvillt-
ur og linur.B
Áramót án
skakkafalla
Svíar, Finnar og Austurríkismenn eru nú fullgildir meðlimir Evrópu-
sambandsins. Engin ofsakæti braust þóútí þessum löndum um
áramótin, og reyndar var viðast hvar friðlegt um að iitast.
Er ekki venja að skrifa eftir ára-
mót að þau hafi verið
friðsamleg og farið vel fram?
Líklega er hægt að staðhæfa þetta
um þessi áramót, því friðlegt var
um að litast í heiminum — með ör-
fáum undantekningum þó. í Bo-
sníu var venju fremur lítið um
skothríð og sprengjur, í Palestínu
og á Norður-írlandi ríkir friður,
þótt vissulega sé hann ótryggur, en
hins vegar fara Rússar með ófriði í
Norður-Kákasus.
En auðvitað voru ekki allir á því
að eiga róleg áramót. í Bremen í
Þýskalandi fóru nauðrakaðir of-
beldismenn hamförum og börðust
við lögreglu með steinum og flug-
eldum. Þessir atburðir gerðust
undir morgun á nýársdag, en einn-
ig var ófriðlegt í bæjunum Rat-
henow og Wernigerode i austur-
hluta Þýskalands. Þar særðust þrír
lögreglumenn og einn þeirra alvar-
lega. I Berlín var hins vegar allt með
friðsamlegra móti, þótt slökkvilið
hafl reyndar verið kallað út átján
hundruð sinnum á einum sólar-
hring.
Fyrir þrjú lönd eru þessi áramót
líka mikil tímamót. Finnland, Sví-
þjóð og Austurríki ganga í Evrópu-
sambandið. í engum þessara landa
var þó mikið um fagnaðarlæti af
þessu tilefni, það var eins og menn
hefðu eytt öllum kröftum sínum í
kosningabaráttu og sigurvímu sem
fýlgdi í kjölfarið. I Austurríki var
mikil gleði 12. janúar eftir að þjóðin
hafði samþykkt að ganga í Evrópu-
sambandið. Þá opnuðu menn
kampavínsflöskur og þeyttu bíi-
flautur. Lítið bar á slíku, enda sagði
talsmaður Franz Vranitzky kansl-
ari að Austurríkismenn hefðu fagn-
að nóg í bili. Að vísu kom fólk sam-
an á Stefansplatz í miðborg Vínar
og drakk kampavín sem hafði verið
litað blátt, en það er litur Evrópu-
bandalagsins. Hins vegar var ekki
skotið upp flugeldum eða hrópað
húrra. Austurríkismenn eru þó
bjartsýnir um þessi áramót og
skrifaði leiðarahöfundur Tiiglich
Alles, víðlesins dagblaðs, að Austur-
ríkismenn hefðu ekki verið í jafn
góðu skapi í meira en áratug og
ástæðan fyrir því væri einföld, Evr-
ópusambandið.
Innganga Svíþjóðar og Finnlands
í Evrópusambandið fór líka frið-
samlega frarn, enda eru þessar
þjóðir þekktar fyrir annað en að
sýna miklar tilflnningar opinber-
lega. Þar var reyndar skotið upp
flugeldum, en þó ekki í meira mæli
en venjulega. I Svíþjóð hefur aðal-
umræðuefni áramótanna verið
Óvíða þykir skemmtilegra að vera á gamlárskvöld en á Times Square
manngrúi á áramótum og fagnaði ákaft að vanda.
rýmkun á tollalöggjöf sem mun
hafa í för með sér að Svíum er gert
auðveldara að verða sér úti um vín-
föng. Þetta þýðir reyndar ekki að
einkasölu ríkisins á áfengi verði
hætt, en hins vegar mega sænskir
ferðamenn sem koma frá útlönd-
um nú taka fimm lítra af áfengi
með sér inn í landið sem er tvöföld-
un á því magni sem áður var leyft.
Ingvar Carlsson, forsætisráð-
herra Svíþjóðar, sagði í ávarpi að
Svíar myndu leggja mikla áherslu á
að Eystrasaltsríki og þjóðir Mið-
Belgía
Fimm eru þegar látnir en óttast er að fleiri muni deyja af völdum þessa skelfilega áramótabruna.
Fimm brenna inni
Fimm létust þegar eldur braust
út á hóteli í Antwerpen í Belgíu á
gamlárskvöld. Þar var mikil veisla í
gangi, enda aðeins klukkustund í
áramót, og óttast læknar að fleiri
kunni að látast. í ofanálag brennd-
ust tuttugu gestir afar illa. Alls er
talið að 141 maður hafi beðið skaða
í brunanum.
Alls var ráðgert að 450 gestir yrðu
í þessari skelfilegu áramótaveislu.
Að sögn lögreglu braust eldurinn út
þegar kertislogar læstust í jólatré.
Borgaryfirvöld hafa hins vegar ekki
staðfest þetta. Víst er þó að eldur-
inn braust út í anddyri hótelsins en
breiddist þaðan inn í danssalinn
þar sem veislan stóð yfir. Eldur og
reykur breiddist út á skammri
stundu og fólk hafði lítinn tíma til
að forða sér.
Eldinn tókst að slökkva á aðeins
fimmtán mínútum en þá hafði eld-
ur, reykur og hiti þegar unnið
skaða.
Næstu sólarhringana mun koma
í ljós hvort fleiri látast af völdum
brunans. Margir eru illa brunnir
eða með reykeitrun á háu stigi og í
kjölfar þessa geta komið upp kvillar
eins og lungnabólga sem draga fólk
til dauða.B
New York. Þar var samankominn
Evrópu fengju inngöngu í Evrópu-
samhandið. Stofnanir verða að
breytast svo þær geti orðið jafn lýð-
ræðislegar og áhrifaríkar þótt að-
ildarríkin séu tuttugu.
Innganga þessara þriggja ríkja
þýðir að landflæmi Evrópusam-
bandsins hefur stækkað um þriðj-
ung, íbúafjöldinn hefúr aukist um
6.2 af hundraði en þjóðarfram-
leiðsla um sjö prósent.
Á Ítalíu lenti lánlaus faðir í því að
skjóta til dóttur sinnar þegar hann
fagnaði áramótum með því að
hleypa af úr byssu. Hann hefur ver-
ið ákærður fyrir morð af misgán-
ingi. önnur stúlka á Ítalíu beið
bana þar sem hún fylgdist með
flugeldaskothríð af svölum afa síns
og ömmu.
I Napólí er hefð fyrir miklum
flugeldasýningum og þar sprengja
menn gjarna heimatilbúna flug-
elda. Þeir geta reynst stórhættuleg-
ir, enda slösuðust 160 Napólíbúar
þessi áramót en það þykir ekki
nema hversdagslegt.
Að vanda flutti páfi áramóta-
boðskap. Hann fór hörðum orðum
um stríðsmenn og bað þá að láta af
athæfi sínu andspænis Kristi og
börnum. Páfi sagði að konur
myndu gegna lykilhlutverki í því
að koma á friði í heiminum, sér-.
staklega í löndum á borð við Bo-
sníu og Tsjetsjníu. Með þessum
orðum er talið að páfi vilji rétta
konum sáttahönd, en hann hefur
legið undir ámæli fyrir að vilja ekki
kvenpresta. Fjöldi manns var sam-
ankominn í rigningu á Péturstorg-
inu til að hlýða á orð Jóhannesar
Páls.B
Bosnía
Vbnir um frið
Nýtt ár hefst með friði í Bosníu
en stríðsaðilar þar hafa gert með
sér samkomulag um fjögurra
mánaða vopnahlé. Ýmsir hafa
Ieyft sér að vera bjartsýnir af þessu
tilefni og segir Yasushi Akashi,
sérlegur sendimaður Sameinuðu
þjóðanna, að hann vonist til að
friðarviðræður verði teknar upp á
nýjan leik í kjölfarið, jafnvel strax í
janúarmánuði.
Kyrrt var yfir Sarajevo þegar
vopnahléið tók gildi á hádegi í gær
og sagði Michael Rose, hers-
höfðingi og yfirmaður sveita Sam-
einuðu þjóðanna í Bosníu, að sér
litist vel á blikuna eftir að hann
átti fund með herforingjum úr liði
Serba og Bosníumanna og ræddi
hvernig vopnahléinu yrði fram-
fýlgt.
Butros Boutros-Ghali, fram-
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóð-
anna, var í sjöunda himni í gær og
lýsti því yfir að vopnahléið „dá-
samleg nýársgjöf' fýrir íbúa Bo-
sníu.B
Flóttafólk í Bihac; er
kannski of mikil bjartsýni
að vonast eftir friði?
Tsjetsjnía
Rússar taka Grozní
Pavel Gratsjov, varnarmála-
ráðherra Rússlands, lýsti því yfir í
gær að sveitir Rússa hefðu hertek-
ið miðborg Grozní, höfuðborgar
Tsjetsjníu. Hann sagði að allur
miðbærinn og flest hverfi borgar-
innar væru nú í höndum Rússa.
Þessar yfirlýsingar hafa þó ekki
fengist staðfestar svo óyggjandi
geti talist.
Gratsjov sjálfur mun vera stadd-
ur í Mozdok, bæ í suðurhluta
Rússlands, en þaðan er hernaðar-
aðgerðum stjórnað.
Samkvæmt opinberum fréttum
í Rússlandi hefur forsetahöll
Dzhokar Dúdajevs, leiðtoga
Tsjetsjena, verið umkringd og er
mikið skotið í nágrenni hennar.
Líklegt er að byggingin muni falla í
hendur Rússa á hverri stundu.
Átökin í Tsjetsjníu hafa snú
staðið í þrjár vikur og á laugardag
héldu Rússar innreið sína í
Grozni. Þeir hafa mikla hernaðar-
yfirburði yfir Tsjetsjena sem þó
þykja hafa óvenju mikinn kjark og
baráttuþrek. Langvinnar skærur í
landinu gætu reynst Rússum dýr-
keyptar.
Langvinnar skærur í Tsjetsjníu
gætu reynst Rússum dýrkeyptar. ■