Alþýðublaðið - 05.05.1971, Qupperneq 6
ÚR FLOKKSSTJÓRNARRÆÐU GYLFA Þ. GÍSLASONAR
[“} Síðasta flokksþing gerði
ýtfirlegar ályktanir um stefnu
fi.okksins, bæði að því er v'arð
ar váðfangsefni dagsins og
vandamál framtíðarinnar.'
Flokkslþingið fól þingflokki
Atbýðuflokksins að vinna að
framgangi ák\'«óinna máia.
Þar eð Alþingi er nú nýlok-
ið og ekki sizt vegna hins. að
kosningar eru nú framundan,
þvkir mér rétt að gera fyrst
að umtalsefni, hvemig þing-
ílokki Aliþýðufiokksins hefur
tekizt nð koma fram þeim mál
um, sem flokksþingið fól hon-
um. að viinna að.
Flokksiþingið taldi, að brýn-
asta verkefni ísienzkra þjóð-
mála haustið 1970 væri stöðv-
un verðbólgunnar og ályktaði,
að nauðsynlegt væri ajð koma
á verðstöðvun til þess að
tryggja kaupmátt launa og
rekstur atvinnuv'eganna. Hinn
18. nóvamber síðastliðinn sam
þykkti Alþingi stjórnarfrum-
varp til Isga um ráðstafanir
til stöðugs verðlags og atvinnu
öiyggis. Þessi lagasetning
tryggir stöðugt verðlag til loka
ágústsmánaðar og varðveitir
kaupmátt þeirra verulegu
kjarrabótei, sem launþegar
fengu á sáðastliðnu ári.
■Ennfremur samþykkti
floktosiþingið málaskrá í 14 lið
um og fól þingflokknum að
vinna að framgangi þ-eirra
mála, sem þar eru nefnd.
Þ,rssa málaiskrá er nú rétt að
rifja upp, og ætla ég að ræða
sérstaklega um hvern lið henn
ar.
1. Um fyrsta og mikilvæg-
asta atr'ðið segir svo í álykt-
un flokksþingsins:
„Sett verffi ný löggjöf um
alrranrri.trygginga.r ,þar sem
tryggingabætur verði stóraukn
ar og nauffsynlegar skipulags-
breytingar gerffar á fram-
kvsemd tryggingakerfisins.
Bætur alroannjatrygginga
verffi nú þegar hækkaffar til
samræmis viff þá breytingu,
sem orffiff hefur á launum, og
bækki frá 1. janúar n. k. um
a. m. k. 20%“.
Hvernig (hefur tekizt að
koma þessu fram?
Hinn 6. apríl s. 1. ssrmþykkti
Alþingi ný lög um almanna-
tryggingar, þar sem aimennar
bætur lífeyriistrygginga eru
hæktoaðar um 20% og barna-
HSeyrir um 40%, auk þess sem
bótsisvið barnalíiieyris er víkk
að og elli- og örorkubótaþeg-
um tryggt iágmark árstekna,
sem er um 19% hærra en full
ur árlegur lúfeyrir almanna-
trygginga. Með löggjöfinni eru
einnig gerðar veigamiklar
skipulagsbreytiingar á sjúkraf-
tryggingunum og margvislegar
aðrar umbætur á framkvæmd
almannatrvgginganna. Lög
þessi öðlast gildi 1 janúcr n.
k. Hinn 1. janúar 1971 hækk-
uðu bætur almennt um 8.2%,
en 1. nóvember s. 1. höfðu fjöl
skvldubætur þegar hækkafj ú>-
4356 til 5532 kr. á barn á ári
í 8000 kr. á barn á ári í sam-
bandi við verðstöðvunarráð-
stafanirnrir. Sem ljóst dæmii
um þær stórkostlegu breyting
ar. sem orðið hafa og í vænd-
um eru á almannatryggingun-
um má geta þess að almennur
elH'lífeyrir einstaklings var í
maí 1970 45.288 kr. HEcnm er
nú 58.800 kr. eða 30% hærri.
Samþykkt hefur verið að 1.
janúar n. k. hækki hann í
70.560 kr. eða enn um 20%,
þannig, að á eins og hálfs árs
tímatoili verður hækkun elli-
lífeyrisins hvorki meiri né
mi.nni en 56%. Á sama tíma-
bili verður haekkun brrna’ilf-
eyrisins ennþá m'eiri eða um
82%.
Etokí verður því annað sagt,
en að liekizt bafi að fram-
kvæma vília s'ðasta flokks-
þ’.ngs að þessu leyti.
2. Amnar liðwr má'l'iskrár-
■ir.n*v* Mióðaði svo:
„Sett verði ný löggjöf um
Ií*,eyrsss.1éffi- eg s’ffa.n heiiöar-
löwjfff um s’óffina, alla, sem
S'vrrrmi sfórn þeirra og
str>f“.
Hér er um að ræða mál. sem
ég tel eiga að vera eút hel'rta
ba rn ttumál A ’b vð’ rflokto sms
á nœstu árum. Á s.íðas.ta þingi
v-ar að vvsu etoki sieH He'fAor-
lönajfýf um Hfeyrissjóð fyr.ir
alla landsm'enn. en þó voru
samþykkt lög um lííevrissjóð
fyrir bændur, og bættist þann-
ig í hóp lífeyrisþega stór hóp-
ur, sem frnm til þessa heifur
ekki átt aðild að Hfeyniss.jóði.
Hér b.'ður mikið vcsrks'fríl, sér-
staklega aff þva' er varðar hetíd
arlöggjöf um. 'H'fleyrissMð'na
alla og tengsl þeirra við al-
m ?,matrygg'r.sakerfið.
3. Þriðji liðurinn var:
„Gildandi lög-gjöf um eltir-
laun ah'raffs verkafólks verffi
erdurskoffuð og efíirlaunin
bækkuff“.
Sljórnarfrum.varp til laga
um þetta efni sem samið var
I strnráði v>ð Aribýðusarr >-md
T-’ ids. o» Vinnav'eitendasaim-
b j»- íslan-ds. v.ar samþvkkt á
f/íf'S*.0. þ-n."?.
4. Fjórði liðurinn var þann
ig:
„GIIdancTi re.glur um skatt-
gre'ffslur einstakiirg’a, verffi
erAurskoffaffar í Jiví skyni aff
lætoka beira s’oaita á ia.una-
tekjum, hækkr, perscnufrá-
drátt, tryggja, aff lagffir séu
sö'inu sknttar á söiru tekjur
og herffa. baráttu gegn skatt-
svikun“.
Allan s:ðastliðiinn vetur var
unnið rækiliega að endurskoð-
un skatta'löggjafarinnar, en
etoki vannst tími til þess rjð
ljúka n’íma þe'm hluta verks-
irs, sem iýtur að sköttum fyr
irtaekja. Haldið er áfram verk
ir.’J að því er varðar skattci,
f'-i-.;;.;V';n"j. og nv’ 1 þyí
verki verða iokið fyrir haust
ið, þanníg að þá á að vera tU
frumvarp um enlurskoðun ein
i'-Hri'r's;toatta,n.:na. Það vsrð-
ur s;San eitt af verkefnum
vænta.nlegy. þingrrieiri’hluta og
nvrra" r'k.'ssf jórnar að taka á-
kvörðun um sfeínuna í þessu
máli. Stefna Albýðufotoksins
í Þf-s"— t'iiigi h?Ýtur °ð vera
sú, ri5 s.toattbyrðinni verði jatfn
að niður með félagslega rétt-
látara hætti en nú á sér stað,
og verði þá jafnfraimt tekið
tillit til iðgjalda til almanna-
tryggi.nga og fjöis.toyldubót?,
5. Fimmti liðurinn hljóð-
aði þannig:
„Gildardi lcgg.'öf um opin-
btran stuffnirg viff landbúnað
irn ag verffle'rningu lanffbún-
affarvcru vtrffi endurskoffuff
með þaff fyrir augum, aff nn-
inbtr stuffningur brinist ; 5
því aff gera framleiffsluna fyr-
ir irm»í»Iandsma.rkaff cd.ýrari
og fjölbrtyf.tari. en stc'nt aff
því aff afnemia útflutr.ingsbæt
ur“.
Á Ávs:—.gi þv'. «i»m rú er ný
iokið, var saimbvkkt frumvarp
tn la"a um sV»fnláno/leild land
b'''naðarir's landnám, ræktun
og bygainaar í sveitum. E-'n
hei-ita M'evtingin sem þessi
lög v. i fnv mieð sér er fólg-
í bv\ oð horf’ð e' ;frá þe>ri
s*c'.Hn að stom'a o» fiölaa bú-
jörðum. Hlér er um að ræða
rr'ki’vægan áv:'":rí'ng fvrir þá
stefnu, sjm A'hýðufiokkur'nn
hefur íylgt í landibúnaðarmál
um. Hins vegar er þetta nkki
r.tma l't;ll þél'.ur þess, sem
■ ;va b i " ; m'i'.e’frium landbún
aðarins. Þar barf að móta nýja
s'jí'fr.'u frá grunni. Segja 'má,
að ssi'lþytokt, þessa frumvarps
sé spor í rétta átt.
6. Sjötti Hðurinn hljóðjðj
þ.a
..Sf'tí vf'ffi ný lögg cf um
fræðsluskylðu, þar sem
fræffsluskyld'.i veroi m. a,
!C"v>;1 utn r'4.i, og rtý ’toyæði
sf.'tt utn námsstjórn og fræffslu
! ■ ’ ' V‘.
Fvrir s'ðas'a b'ng voru lögð
veigiam i kil s.tjó:rnarfrum vörp
r - -dakiarfi og grunastoóla,
þ»r cm gsrt er _;ð fyrir gagn
gerum br'aytingum á skóla-
kerfi og skólahrjdi, m. a. leng
ingu skyldunáms um eitt ár.
Hér er um svo veigamikið
mál að ræða, að ekki þótti
rétt að afgreiða þau á einu
þingi. En meginstefnan hlaut
svo jákvæðar undirtektir, að
telja má víst, að þessi frum-
vörp verði að lögum á næsta
þingi.
7. Sjöundi ljðurinn hljóð-
aði þannig:
„Selt verffi ný löggjöf um
menntun kennara og gerffar
ráffstafanir til þess, aff kenn-
arastéttin hafi skipuleg skil-
yrffi til endurmerntumr“.
A síðasta þingi voru sam-
þvkkt lög um aigjöra nýskip-
un kennaramenntunarinnar,
lögin um Kiennaraháskóla ís-
lands,, þar sem k enn?,ramennt
un er flutt á háskólastig og
gert. ráð fyrir þriggja ára
kennaranámi að loknu stúd-
ents.prófi.
8. Áttundi liðurinn hljóð-
aði þannig:
„Endurskoffuff verffi gild-
andi löggjöf um almennings-
bókasöl'n og opinber affstoff
viff þuu aukin verulega“.
Haustið 1970 skipaði
menntamálaráðune}'tið n'efnd
til þess að vinna að þessari-..
endurskoðun og afhuga hug-
myndir, sem uppi hafa verið,
einkum af hálfu rithöfunda,
um "ji’ hið opinbera toaupi
handa bókaisiöfnum tiltekinn
eintalcafjölda af íslenzkum
bókum. Nefnd þessi hefur ný-
lokið störfum. Fjárveitingar
til p.lmenningsbókasafna voru
auknar í fjárlögum þessa, árs
um 45%.
9. Níundi lið.Jrinn hljóð-
aði þannig:
„Sett verði ný löggjöf ivn
rikisútvarpiff og það gert sem
öflugast cg sjálfstæðast og ný
löggjöf um Þjóðleikhúsið.“
Síðasta Alþingi san:þykkti
nýja íöggiöf um ríkisúívarpið,
þ:u' sem þ-a)ð er bæði e-fl't og
gert sjálfstæðara en verið hef
ur. Fyrir síðasta þing var einn
ig lagt fram frumvarp að nýj-
um löguim uim Þjóðleikhúsið,
en tími vannst ekki til þess að
a-fgreiða það.
10. Tíundi lið'urinn var:
„Sett verði löggjöf um
sem víðtækasta vernd neyt-
andans.“
Á v.eigum viffiskiptaráðuneyt-
hsin.s eir unnið að samningu
fruimvarps um nsytendav-ernd.
Þáð he'fuir reynzt rriiedra v-erk
en u-ppihafEb'ga var gert ráð
fyrir, c-g er samning-u fr.um-
v-arpsins ekki lokið, þó að það
só komið vieJ á v-e-g. Ætti það
að gefca le-gið fyrir í haust.
11. E'JDefta atriðið á mála-
skránni var:
„Sett verði löggjöf um nátt-
úruvernd til að trýg'gja skyn-
samlega varð-veizlu og hagnýt-
ingu á náttúru landsins og sem
frjálsastan aðgang þjóðarinn-
ar að henni. Sérstök áherzla
verði lögð á að forða Iandinu
frá mengun lofts, lands, vatns
eða sjávar.“
Síðasta Alþingi samiþykkti
nýja löggjöf um náttúruvernd.
Með þeirri Iaglasetningu er stig
ið mikiivægt skref ti-1 þess að
tryggja íhlutun til alm-ainna-
heilla í unngangni bjóðarinnar
við landið, sem hún byggir.
12. Tóltfti iiffiuir.inn var:
„Sett ve-rði lögg.jöf um stjórn
málaflokka og starfsemi þeirra
og opinberan stuðning við þá
til þess að tryggja lýðræði í
sessi cg efla heilbrigffa skoð-
anamyndun.“
Þótt ekki væri sett ra-mrna-
lcggjöf um stjómrriálaflokka á
þessu þingi, var samiþykkt
fru-mvarp, sem flu'tt var af
þingmönnum úr öllum flokk-
um, um sérfrræðikga aðstoð
við floicka. Er þar gert ráð
fyrir því, að hver þingflokkur
fái áiflega til umráða 200 þús-
und krónur, axrk 40 þúsunda
krcna fyrir hvern þingmann.
13. Þrettánda atriði var:
„Samþykktar verði þær
breytingar á stjórnarskránni.
að Alþingi verffi ein málstofa,
og hafizt handa um breyting-
ar á skipulagi Alþingis til þess
að auka samband þess við þjóð
ina og bæta starfsaöstöðu
þess.‘‘
Ráffberrar AliþýðuiEl'ckkáins
cito.uffu þess í rfldsstjóminni,
að fi'uimivarp vœri flurlt i'm þá
breytingu á st;jó-rnarskránni, að
Alþingi v'E'rði -sin májitc-fa, og
það afgreitt nú fyrir kosning-
ar, en brsytingiar á s-tjórnar-
Framh. á bls. 10.
G Miffvikudagur 5. maí 1971