AvangnâmioK - 01.10.1957, Blaðsíða 2

nr. 1
218 AVANGNÅMIOK
„timiussåinaK inup inussutigssaringilå“.
1957-ip aussaunerane nunavtine landsrådet ataut-
simlnermingne pilerssårutigåt avangnåmiut atuagag-
ssiautituånguat, nunavta nangmineK aningaussainit
ingerdlatitaK, ingerdlatitaorérsordlo 1913-mlt, „Avang-
nåmioK“ naKitertarungnaersmiardlugo, kujatåtalo na-
Kiteriviane naKitertartumut „Atuagagdliutit“-nut („nu-
nap-tamarme avisianut“) ilaliutitinartlniardlugo.
nunavtine landsrådivut, nangmineK Kinigkavut,
suliagssaKartitaussutdlo kalåleKatitik sivnerdlugit o-
Kartugssautitauvdlutik „sujiinersuissugssautitauvdlu-
tigdlo", klsalo aulajanglslnautitaussut landskassip a-
ningaussaisa KanoK atorneKarnigssåinik, nunavtlnilo
pingårtumik piniagkat tungaisigut erKigsisimatitsiniar-
nermut (kommfinit suleKatigalugit) aulajangissugssau-
titauvdlutik, tupigissariaKånglkaluarpoK Avangnåta
naKiteriviata K’eKertarssuarmltup, angnermik ukiune
kingugdlerne ingerdlåneKarnera — „landskassemut
akigssaiautauginalernera" pivdlugo taimatut pilersså-
ruteKalersimaslnaungmata.
tamånale „kisiåneKarasugalugo" misigssulåriar-
tigo.
nunane-avdlane nålagkersuissoKarfiussune, inat-
sissartoKarfiussunilo, ilerKfissåinarpoK (sordlutaoK
Danmarkime åma taimåitoKartartoK) nålagkersuissut,
imalunit inatsissartut, atautsimltartutitatdlunit piler-
ssårutaisa ilait, inungnut tungavatdlårtut oKausigssa-
Karfiuslnaunerussutdlo oKatdlisigineKartardlutik, ilåne
agsut, agdlåtdlume sarKumiuneKarérsimagaluarånga-
talunlt aulajangersutut, taimaitdlérneKaratdlarsinau-
ssardlutik, atortugssaujungnaertineKartardlutigdlunit.
erKaimassagssavta ilagåt, angnermik ukiune ki-
ngugdlerne tamavta norKåissutigigavtigo: nuname i-
nugtaoKataussut oKausigssaKaKatauneratigut nålagker-
sorneKåsassugut (demokrati), inuit ikigtuarånguinait
inflvdlunit atauslnaup, kisermåussissutut-itumik („uva-
gut kisivta nalungilagut“tut) nålagkersuinerånik pi-
nata (aristokrati, diktatur).
miserratigssåungilaK ukiut-kingugdlerne nunav-
tine periautsimut ilaussoK, „suna-tamåt atautsimut
eKiterdlugo“, kisermåussissutut tipeKarnlnalersoK. ki-
kutdle inuit mardluinaitdlunit atausiuvdluinartumik
isumaKartarpat?
nunat-avdlat amerdlanerssaisa ukiune kingug-
dlerne agssortordlugulo ajugauvfiginiagaisa ilagåt
„kisermåussissumik“ nålagkersorneKarneK (sordlo
rusine tåukunatutdlo nunane-itune nålagkersui-
neK). —
„Atuagagdliutit" „Avangnåmiordlo“ pilerKårner-
mingnit nunavta aningaussåinainit ingerdlatitauga-
luarput, nunavtine tunissagssiortuvta akilerårtautåinit
pissunit. isumaK ajorsimångikaluaKaoK, taimanikut
kujatåta avangnåtalo landskassisa aningaussautigissait
„timikut-ituinardluinarmut“ atorKunagit „pissortat"
pilersitsisinausimangmata naKiterivingnik landskassit
tåuko mardluk ingerdlatagssåinik.
ukiune kingugdlerne kujatåta naKiterivia („Atua-
gagdliutit“dlume) angnermik akisorssuarmik naKiteri-
vigtårnerup kingornagut, nålagauvfiup naKiteriviutigi-
ligånut KitornarsiåinångorpoK. måssåkutdlo pissusia
takordloråine „nålagauvfiup suluisa atåniginalersu-
tut" oKautigisinaulerparput, landsrådetdlunit oKausig-
ssaKarfigivdluarungnaigåtut, nauk Kangatut sule tai-
neKartaraluartoK „sinerissap kujatdliup naKiterivianik".
„Avangnåmiuvdle" ingerdlanera avdlauvoK. tåuna
1913-mitdle autdlartikame måna tikitdlugo landska-
ssemit ingerdlåneKåinaraluarpoK, inuit nangmineK pi-
gissåtut OKautigineKarsinauneruvdlune. nålagauvfiup,
danskit nålagauvfiata, tungånit tapersersorneKa-
rane; kalåleKativtinit ingerdlataK, sordlume landskas-
sip Ausiangne umiatsiåliorfiutå 1950-ip sujuneralå-
nguane autdlarnersoK måna tikitdlugo pissoK.
tamåna usorssisimanångila, nunavta nangmineK
aningaussauteKarfingminit ingerdlatitsinera ? nagdler-
suniarnerungilalo ukiut kingugdllt pingårtumik ani-
ngaussatigut nålagauvfingmit pissutigut („ikiutiti-
gut“) ingerdlatitsinerujugssuarmut? isumaliorpunga
inuiaKatigit kalåliussugut tamåna erKarsautigerujug-
ssuartariaKariput, nunavta nangmineK, kåtutdluta a-
ningaussatigut pilersitavtigut, nauk angnikikatdlara-
luartumik nagdlersuniaussålernera, kalåliussugut
nangminériartornigssap tungåtigut autdlarniutimini-
nguatut takordlorsinaussarput...! kalåliussugut ing-
mivtinik KåumarsarfigeKatiglngniarnivtinut tungav-
dluinartoK.'
aningaussanut, landskassemut „nåkarsautaussu-
nut“, 144,000 kr.-nut ukiune sisamane (atautsimut
katitdlugit) sujulerssuissue pissunerussutut OKautigi-
ssariaKarunångitdlat, sorme landsrådit nautsorssflse-
rissuatalo, tåuko aningaussat ukiut tamaisa akiler-