Alþýðublaðið - 11.04.1972, Blaðsíða 11

eftir
Artliur
Mayse
Kross-
gátu-
krílið

,,Hann er að fá hita.”
,,Nei. Hann hefur alltaf verið svona rjóður.”
„Nú ertu að blekkja sjálfa þig. Ég sé það á fólki,
þegar hitinn fer að hækka. Ég gat ákvarðað hita
frænku minnar með einnar gráðu nákvæmni, aðeins
með þvi að taka um hendina á henni. Núna er hann
með yfir 39 stig.”
„Heldurðu, að hann þjáist mikið?”
„Ég veit, að hann þjáist, og þú veizt, að það er
satt”. Hann horfði á hana og augnabrýnnar snertu
næstum hvor aðra. „Fjandinn hafi það, hvernig
heldurðu, að þér myndi liða, ef annar fóturinn á þér
væri eins útleikinn og hjá honum. En ég neyðist til
að vera sammála þér i lýsingu þinni á honum. Ég
þekkti eitt sinn annan mann, sem var mjög likur
honum.”
Hann sneri sér snöggt frá henni og hélt af stað til
skýlisins.
Þegar Linn kom aftur var búið að stinga tein i
gegnum múrmeldýrið og það var komið yfir eldinn.
Þetta var mjög litið dýr. Það var minna kjöt á þvi
heldur en á kaninu. Faðir hennar hafði rakað sig og
svaf núna — allavega hafði hann lokuð augun — og
Mike var að pakka saman smádóti i ábreiðuna, sem
hún hafði notað sem lak og teppi nóttina áður.
Karlmenn höfðu enga ástæðu til þess að
hneykslast á innihaldinu i kventöskum. Hér lá það,
sem karlmaðurinn taldi sig þarfnast, á við og dreif
fyrir framan hana. Hún athugaði hina einstöku
hluti, um leið og Mike tók þá upp. Hann gaf sér
góðan tima, var stundum heila minútu að vega og
meta hlutinn i hendi sér.
Auk gráa teppisins, sem pabbi hennar hafði yfir
sér, og bakpokans við bakið á honum, voru eigur
hans rúlla af þykku seglgarni og öxi. Það var litið
meira. Hann var eins og gömul kona, þegar hann
umgekkst öxina sina. í hver skipti, sem hann var
búinn að höggva brenni með henni, vafði hann henni
inn klút bleytan i oliu, og hann vildi ekki lána
henni hana fyrir nokkurn mun, hún mátti ekki
einu sinni snerta hana. Það var alls ekki ósennilegt,
að hann hefði hana hjá sér þegar hann svaf, þvi svo'
mikið þótti honum til hennar koma. Þarna var lika
litli riffillinn, sem minnti hana á ólögleg vopn, sem
glæpaflokkar notuðu i innbyrðis erjum. í belti sér
hafði hann lika litinn hnif.
Á meðal smærri hlutanna voru matarilátin, gull-
þvottarpannan litla verkfærið, sem hann kallaði
hamar. Þarna voru lika hafragrjón i plastikpoka —
sem Linn hélt, að mundi endast i tvo til þrjá daga —
og handfylli af tei. Einn poki var þarna til viðbótar,
sennilega salt. Að öðru leyti var ekkert annað að
borða en múrmeldýrið þeirra, sem var nú orðið hið
girnilegasta.
„Viltu snúa steikinni við, Linny?” sagði Mike.
Hún hlýddi. Hann rétti henni járndós, sem var
undarlega þung. Lokið var kyrfilega fest. Hún
losaði það með naglaþjölinni sinni. Það var ekki
eins mikið i dósinni og halda mátti eftir vigtinni að
dæma. Samt sem áður varð hún undrandi þegar hún
sá, að innihaldið svaraði til þeirra hugmynda, sem
hún hafði gert sér af gullsteini. Flögurnar og hinir
agnarlitlu gullklumpar — enginn þeirra var stærri
en baun — höfðu veikan smjörgulan gljáa. Um leið
og hún tók við dósinni aðvaraði Mike hana:
„Varlega!”
Stúlkunni fannst þetta vera mjög litið gull eftir
erfiði og einmanaleik heils sumars. Hún mundi eftir
þvi, að hún hafði lesið, að greitt væri fyrir gull með
um það bil einum dollara fyir grammið.
„Niu hundruð dollarar, Mike?”
„Ætli það séu ekki frekar sjö hundruð.”
„Og hve mikill var arfurinn, sem þú talaðir um?
Fimm hundruð? ’ ’
„Ég er ekki viss um, að fá hann, og þess vegna
ætla ég að biðja þig um að draga ekki ályktanir of
fljótt. Það táknar ógæfu.”
„Geturðu i raun og veru látið tólf hundruð dollara
duga fyrir heils árs námi? Námsgjöld, bækur,
stúdentafélög og þess háttar?”
DUNGIR MENN FRA CHICAGO
stöður viðs vegar um Bandarikin.
Þegar hann talaði við piltana
virtist honum Leopold hafa fulla
sjálfsstjórn, en Loeb hins vegar
órólegur og áhyggjufullur. Að-
spurður hvort þeir væru haldnir
nokkrum geðrænum sjúkdómi,
svaraði Dr. Singer þvi til að þeirri
spurningu gæti hann ekki svarað
afdráttarlaust, en að þvi er hann
hefði bezt getað séð, væri ekkert
sem benti til geðræns sjúkdóms.
Dr. William Krohn, sérfræð-
ingur i tauga- og geðsjúkdómum,
sem hafði verið menntaður við
Yale háskóla og hafði haft á hendi
ýmsar ábyrgðarstöður viðs vegar
um Bandarikin. Hann sagði það
skoðun sina að báðir piltarnir
væru ágætlega upplýstir um
tima, rúm og þjóðfélagslega um-
gengnishætti. Hann fékk frá báð-
um piltunum fulla lýsingu og i
smáatriðum um skipulagningu og
framkvæmd glæpsins. Hann
sagði það skoðun sina að
hvorugur piltanna hefði verið
haldinn neins konar geðrænum
sjúkdómi þ. 21. mai 1924. Hann
uppgötvaði að Loeb hafði furðu-
lega þroskað minni. Dómgreind
hans og samanburðarhæfileiki
voru á engan hátt sködduð. Hann
sagði alla söguna af glæpnum i
rökréttu samhengi, sem er sjald-
gæft, og hugsanir hans streymdu
fram án nokkurrar truflunar.
Hann kom ekki með eina einustu
óþarfa setningu. Ekkert truflaði
eftirtekt hans frá málinu, sem til
umræðu var, allan timann, sem
þeir ræddu saman.
Baráttan milli geðlækna
varnarinnar og ákæruvaldsins,
geisaði i réttarsalnum i heilan
mánuð i einhverri verstu hita-
bylgju, sem komið hafði yfir
Chicago. Skapsmunirnir voru
næsta eldfimir þegar Crowe og
Darrow áttust við. Saksóknarinn
sakaði Darrow um að hann verði
piltana einungis vegna þess hve
há laun hann fengi fyrir það.
Darrow kallaði Crowe blóð-
þyrstan „hengingar” sak-
sóknara. Þetta var þó ekki nema
sýndarmennska af beggja hálfu
— að mestu leyti. Crowe og Darr-
ow voru gamlir vinir og héldu
vináttunni áfram eftir þetta mál.
Öllum vitnaleiðslum, bæði til
mildunar og gegn var nú lokið. Nú
áttu verjandinn og ákæruvaldið
aðeins eftir að halda lokaræður
sinar.
IV.
Tveir aðstoðarsaksóknarar
hófu máls af hálfu ákæruvaldsins.
Þeir Thomas Marshall og Joseph
Savage. Marshall einbeitti sér að
fordæmum fyrir aftöku dæmdra
morðingja undir átján ára aldri
og Svarge rakti staðreyndirnar i
Franks morðmálinu. Hann end-
aði hina tilfinningablöndnu lýs-
ingu sina á þessum hvatningar-
orðum:
Hafi nokkurntimann verið
uppi mál i sögunni, þar sem harð-
asta refsing var réttlætanleg, þá
er þetta slikt mál. Það væri ekki
hægt að búast við að nokkur kvið-
dómur i Cook sýslu, geti hér eftir
dæmt nokkurn mann, hversu aug-
ljós sem glæpur hans er, til
hinnar þyngstu refsingar fyrir
morð og mannrán, ef þessir tveir
sleppa við gálgann.
Saksóknarinn, Roberet Crowe
talaði siðast, á eftir Walther,
Benjamin Bachrach og Clarence
Darrow. Þegar Darrow stóð upp
til að halda siðustu ræðu sina, var
dómssalurinn svo þéttskipaður,
að mönnum lá við köfnun. Hann
talaði i þrjá daga og öll ræðan var
prentuð orðrétt jafnóðum i dag-
blöðum Chicagoborgar. i ræðu
sinni, þeirri frægustu, sem hann
hélt á ferli sinum, sagði Darrow
m.a.:
— Áhyggjur vorar af þessu
máli eru ekki einskorðaðar við
hinn mjög svo ógæfusamlega
verknað, heidur hina næstum
óheyrilegu auglýsingu, sem það
hefur fengiö: við þá staðreynd, að
dagblöð um allt þetta land, hafa
léð þvi meira rúm en þau hafa
næstum nokkru ööru máli. Þeirri
staðreynd, að almenningur i
Chicago hefur verið fóðraður á
allskyns sögum um það, þar til
næstum hver einasta manneskja
hefur myndað sér skoðun. Og
þegar almenningsálitið hefur
verið vakiö og heimtar refsingu,
burt séð frá þvi hvort afbrotið er
mikið eða litið, þá hefur það
aðeins eina refsingu i huga og það
er dauðinn. Það þarf ekki að
varða það eitt, hvort svifta eigi
mann lifi: það geta verið einberir
hleypidómar. En þegar al-
menningsálitið talar eins og einn
maður, kemst ekkert að nema
dauöinn einn.
Darrow vitnaði i hinar yfir-
gengilegu sögur, sem hefðu verið
breiddarútum þær milljónir doll-
ara, sem eytt væru i málið og
hann vitnaði til þeirrar yfirlýs-
inga að vörnin myndi ekki nota fé
i óhófi. Hún hefði samvizkulega
haldið það loforð:
— Ef okkur mistekst i þessari
vörn, verður það ekki vegna
skorts á peningum. Það veröur
vegna peninganna. PeningarnirJ
hafa verið erfiðasti hjallinn, sem
við höfum oröið að yfirstiga.
Stundum er betra að vera fá-
tækur.
llann fullyrti að ef sakborn-
ingarnir tveir hefðu ekki verið
tengdir fjölskyldum, sem álitnar
væru stórrikar, væri enginn sá
saksóknari i Illinois, sem ekki
hefði strax fallizt á lifstiðarfang-
elsi við yfirlýsingu um sekt. Hann
tók fram, að ,,ef piltarnir hefðu
verið fátækir, hefði hann getað
gengið inn i þennan réttarsal án
vitna, og skoðanaágreinings og
rétturinn hefði iátið þeim i té, það
sem hver einasti dómari i
Chicagoborg hefur gert allt frá
þvi að fyrsta málið kom fyrir".
Og hann hélt áfram með þvi að
segja að lifi þeirra Leopolds og
Loebs væri nú ógnað vegna þess
eins, að foreldrar þeirra væru
efnaðir.
— Og þó er þessi réttur hvat-
tur, nei honum er ógnað, til að
hengja þessa tvo pilta i trássi við
öll fordæmi og gerðir allra dóm-
ara, sem nokkru sinni hafa verið i
forsæli i réttarsölum þessa rikis.
Sögufræg sakamál -
Þriöjudagur 11. apríl 1972
o