Alþýðublaðið - 29.10.1959, Blaðsíða 13

Varðveizla handritanna:
París, 27. sept. 1959.
VIÐ SIGURBOGANN hér' í
París logar hinn eilífi eldur
sem þjóðlegt helgitákn
Frakka: Minnismerkið um ó-
kunna hermanninn, sem féll
fyrir þjóð sína og frelsi henn-
:ar, sameiningartákn allr'a
Frakka og' hyllingartákn fyr-
ir alla, sem vilja heiðra Frakk
land. Aðrar þjóðir h'afa skap-
að sér sams konar helgitákn
fyrir sig.
Vér ísl’endingar eigum líka
ókunnan hermann, sem féll
fyrir sína þjóð og frelsi henn-
ar, sameinaði hana og endur-
reisti þegar hún var' komin að
glötun og endanlegri tortím-
ingu:,skáldið ókunna, er samdi
verk sín munnlega áður en
letrun þeirra gat farið fram,
fornskáldið, — fornskáldin og
eftirmenn þeirra, sem orktu
oftast án endurgjalds og án
viðurkenningar, en björguðu
tungunni og bjóðerninu; gáfu
þjóðinni traust á sjálfa sig og
trú á sína sérstæðu framtíð,
börðust fyrir frfelsi hennar,
gáfu blóð sitt og líf og oft lífs-
hamingju alla fyrir verkið,
sem átti eftir að reisa við vora
litlu þjóð.
Einmitt þýzka skáldið Hebb
eu, er samdi verk sín í nor-
rænum anda, m. a. leikrit eft-
ir Völsungasögu, sagði eitt
sinn að hann gæti frekar sætt
sig við að Karþagóborg hafi
verið tortímt en við tilhugsun
ina um að nöfn þessara fornu
norrænu skálda væru gleymd.
Hugmyndin um að íslend-
ingar reisi minnismerki um
skáldið ókunna er ekki ný. —
Hún var m. a. rædd á aðal-
fundi Bandalags listamanna
fyrir meir en tíu árum, en fé
skorti til framkvæmda.
Hún hefur einnig verið
rædd sem tillaga um helgi-
tákn vegna endurreisnar ís-
lenzka lýðveldisins 1944, en á-
kvörðun um að reisa slíkt lýð-
veldismerki hefur þegar ver-
ið tekin og bíður fram-
kvæmda.
Þegar hin fornu handrit ís-
lendinga flytjast heim, væri
eðlilegt að varðveizla þeirra
og minnismerkið um skáldið
ókunna eða fornskáldin yrði
tengt saman, — en hvar
mundi hægt að geyma hand-
ritin þannig, að sprengjur og
eldur ófriðár gætu aMrei
gi’andað? Er dró að seinasta
ófriði voru þegar 1938 hin
frægu handrit Beethovens og
Coethes og annarra mikilla
höfunda flutt fjórar hæðir und
ir jörðina, og þau björguðust.
Þetta sagði safnvörður Ríkis-
bókasafnsins í Berlín sjálfur
undirrituðum.
Það er talið gott ráð að
flytja listaverk og helgiminj-
ar til sveitanna til að forða
þeim frá tortímingu hernað-
ar.
Vér íslendingar eigum einn
stað, sem telst þjóðlegur helgi-
dómur og virðist ekki liggja í
hernaðarleið. Það eru Þingveli
ir. Hvað á að geyma fornu
handritin, ef ekki einmitt þar?
Einhverskonar heiðursgraf-
reitur skálda og listamanna er
líka þar til orðinn. Var mönn-
um ekki alavra er þeir ákváðu
að láta gera þennan grafreit?
Var mönnum ekki einmitt
ljóst að staðurinn hafði verið
hvöt og lífgjafi mörgum ís-
lenzkum listamanna til sköp-
unar þjóðlegra verðmæta í
orðum, listum1, allskonar
myndum og — tónum? Vilja
menn ekki halda áfram þessu
samhengi?
Þingvellir hljóta stöðugt að
verða listhvöt íslenzkum höf-
undum. Því mun aldrei Ijúka,
þótt frelsið jafnvel farist. —
Eins mun heiðursgrafreitur-
inn á Þingvöllum aldrei verða
lagður niður. Þar og hvérgi
annars staðar á að standa
minnismerkið um fornskáldið, *
skáldið ókunna, í miðjurn
grafreitnunv. Minnismerkið
gæti verið jafnvel einhver
fallegur ótilhöggvinn steinn
eða líka táknrænt listaverk,
sem hæfir landslaginu. Þing-
vallanefnd ræður öllu varð-
andi val og staðsetningu slíks
listaverks og mundi að sjálf-
r<
Hauskúpur
Framhald af 12. síðu.
Maður sá, sem þarna fannst
hafði ákaflega langt andlit og
nær því ekkert enni. Hann hef
ur verið um fimm fet á hæð,
með breiðan brjóstkassa og
öfluga herðavöðva en mjóa
fótleggi og lélega.
Höfuðkúpan bendir til þess,
að öflugir vöðvar hafi verið
tengdir við hana. Samkvæmt
skilgreiningu er þetta maður,
sem gengið hefur uppréítur,
kunnað að gera einföld verk-
færi og haft a. m. k. fasta bú-
staði um stundarsakir.
Dr. Leaky, sem fæddur er
í Kenya telur sig hafa íundiö
þarna f jarlægan ættingja Pek-
ingmannsins og Javamanns-
ins, en þeir eru taldir vera
milli 300 þús. og 500 þús. ára
gamlir.
Dr. Leaky er forstöðumað-
ur mannfræðisafnsins í Nairo-
bi í Kenya.
Framhald af 10. síð'u.
23. Bf8!—HxfS
24. Dh6—Hf7
25. exf7f
(Hér var 25. Rg5—Hg7. 26.
sögðu áður leita umsagnar og
álits dómbærra manna.
Jafnframt þarf að skipu-
leggja grafreitinn og um-
hverfi hans og skapa honum
þá mynd, sem bezt hæfir
landslaginu og hugsjón hans.
París, 27. sept. 1959.
Jón Leifs.
Rxh7 með hótuninni Rf6t og
Dh8 mát fljótvirkara).
25. —Kxf7
26. Dxh7t—Bg7
27. Hh6—Dg8
28. Dxg6f—Kf8
29. Rg5—Dxd5
30. Hh8t og
hvítur mátar í næsta
leik.
Ingvar Ásmundsson.
ur féiaplíf
KNATTSPYRNUFÉLAGIÐ
FRAM:
Aðalfundur félagsins verður
haldinn í kvöld kl. 8,30 í félags-
heimilinu. — Dagskrá: Venju-
leg aðalfundarstörf.
Síjórnin.
INCÐLfS
Opnar daglega
kl. 8,30 árdegis.
ALMENNAR
VEITINGAR
allan dagiim.
Ódýr og vistlegur
matsölustaður.
Reynið viðstóptin.
Ingólfs-Café..

Alþýðublaðið. — 29. okt. 1959