Alþýðublaðið - 16.01.1922, Síða 1

Alþýðublaðið
OeflO i&t al AlþýOnfloldmam
1922
Mánudaginn 16. janúar
12 tölublað
ja|iaiarnulir.
Það eru ekki nema örfá ár síð-
an ekki mátti heyrast orðið jafn-
aðarmaður.
Nú er öldin önnur. Nú þykir
engin skömm áð því lengur að
vera jafnaðarmaður. Já, meira að
segja, margir menn úr auðvalds-
iiðinu eru farnir að segja: Eg er
jafnaðarmaður. Eða: Eg er hæg-
fara jafnaðarmaður, en bolsivíki
er eg ekkil
Já, jafnaðarmenn, en þó ekk*
boisivfkar!
Og hvað hafa þessir menn svo
fyrir sér í því, að þeir séu jafn-
aðarmenn, eða hægfara jafnaðar-
menn?
Ritstjóri þessa blaðs hitti ný-
lega einn af þessum jafnaðar-
mönnum, sem sig svo kalla og
spurði hann hvort hann ætlaði að
kjósa með alþýðuBokknum. Nei,
ekki ætlaði hann að gera það.
. Hvort hann væri með lands-
verzlun?
Nei, hann var á móti lands-
-verzlun.
Hvort hann væri með kaupfé
lagsskap?
Ja, jú, úti um Iand gætu kaup-
íélög gert gagn, ef þeim væri
vel stjórnað, en hér í Reykjavík
ættu þau ekki við.
Hvort hann væri með því að
verklýðurinn hefði með sér öflug-
an félagsskap?
Já, ef honum væri stjórnað með
gætni og atvinnurekendur hefðu
ifka sterkan félagssknp.
hvort hann væri með því, að tog-
ararnir væru gerðir að þjóðareign ?
Nei, hann var á móti þvíl
Með öðrum orðum: Þessi góði
.jafnaðarmaður", sem sig nefndi,
hann var á móti öllu þvf sem
jafnaðarmenn vilja. Þegar honum
svo var bent á það og að hann
gæti ekki kallað sig jafnaðarmann
með þessar skoðanir, þá sagði
hann: .Eu eg er með því að út
rýma fátæktinni. Eg vil að öilum
líði vell“
En þegar hann var spurður að
hvernig ætti að fara að því, að
útrýma henni, varð honum orð
fátt Hann muidraði eittvað um
vaxandi menningu, aukna sann
girni, áhrifin sem guðspekin mundi
hafa o s. frv. En á neina ákveðna
leið gat hann ekki bent.
En hvað er þá áð vera jafnað-
armaður?
Er sá jafnaðarmaður, sem segist
vilja útrýma fátæktinni?
Nei, iangt frá þvil Jafnaðar-
maður er eingöngu sá, sem segist
vilja gera framleiðslutækin og
verzlunina að þjóðareign, og segir
um leið að þetta sé eina leiðin
til þess að úttýma fátæktinni.
Og svo er hann auðvitað ekki
jafnaðarmaður þó hann segi þetta.
Hann verður að vinna að þessu
takmarki. Annars er hann ekki
jafnaðarmaður.
En hvað ert þú, lesari?
VinnuJiraBlkuniii á togurum.
1.
Sjómaður einn segir svo frá:
»Eg hef verið í fjóttán ár á
togurum en er nú hættur. En þess
yð/ast eg mest. að eg skyldi ekki
hætta, þegar liðin voru fjög tr árin,
þvf eg ski! varla f, að 14 ára
Síberíuvist sé verri, en 14 ára dvöl
á togara Enda er eg viss um,
að sá sem er fimm ár á togara,
hann styttir æfi sína um önnur
fimm.
Eg ætla að segja hér að eins
frá einu atviki. Það kom fyrir á
Braga.
Við höfðum farið undan norð
anveðri inn á ísafjarðardjúp, köst-
uðum þar og rifum vörpuna.
Skip itjóranum sýndist nú vera
að lygna, og var nú snúið við,
til þess að halda aftur á miðin,
austur og út af Kögrinu.
Þegar komið var lítið eitt lengra
út, kom í Ijós, að veðrið var hið
sama og áður, svæsið norðan-
veður með hörkufrosti.
Það komust ekki nema tveir
að við að gera við vörpuna. en
við vorum við það fjórrr, skiftum
tii þess tveir og tveir. En i stað
þess að láta skipshöfnina sofa,
þá fjóra tfma, sem það tók að
komast á miðin, þá voru allir
látnir vaka, ea heilbrigð skyn-
semi sagði, að sjálfságt væri, að
allir svæfu, nema tveir við nétih,
sem svo fengju að sofa á eftir.
Eg segi ekki frá þessu af því, að
þetta hafi verið nokkuð sérstakt
eða nokkuð eins dæmi. Þvért á
móti, eg segi frá þvf af þvf, að
þetta er alment dæmi upp á
þrælkunina á togurunum, stjórn-
leysið á þeim, eins og það er og
hefir verið á þeim flestum, og
hina mögnuðu fyrirlitningu er svO
margir skipstjórar sýna lffi og heilsu
hásetanna. Þeir vita hvort eð er,
að þétr þurfa ekki að sjá fyrir
þeim, þegar þeir eru orðnir heitsu -
lausir, eða ekkjum og börnum,
þegar búið er að drepa þá á
vökum,
Það var hörkufrost eins og eg
sagði, og við þurftum að nota
melspfru til þess, að stingi fyrir
netanálinni í pökanh á vörpunni,
til þess að koma nálinni í gegn,
og þó sofnaði eg þarna Eg lagði
mig upp að vélarkassanum, þegar
hinir tveir tókn við, áð gera við
netin, og þar steinsofnaði eg,
belst á móti norðánveðrinu, og
þrátt fyrir frostiðl
Og viðlíka þreyttir og eg haía
flestir hinir hásetarnir verið".
Ii
Annar sjómaður segir svo frá:
.Sera dæmi upp á fyrirlitningu
þá er margir to^araskipstjórar sýna
yinnuaflihu, má geta þess, að al
gengt er að kalla alla menn upp
á þilfar til þess að gera það sem
3—4 menn geta gert. Það er eogu
Ifkara, en að sumir togaraskipstjór-