Alþýðublaðið - 18.01.1922, Qupperneq 1

Alþýðublaðið
Geflð tlt al Alþýðuflokkaram
1922 M ðvikudaginn 18. janúar 14 tölublað

Kattaþvottnr p. 0.
Þessi Morten Ottesen, setn
teigður er til þess sð sktiía óbóta-
skammir um tnenn í Morgunblað
inu, sendi út 4 dílka sunnudsgs-
prédikun um mig 15. þ. m. Af
þessum 4 dáikum er rúmur dálkur
sem á að heita svar við grein
mínni um voitakrossinn M 0.,
sem birtist í Alþýðubl — Mun
eg taka þenna hluta greinarinnar
fyrst
Af mótbárum hr. Mottesens við
grein minni stendur nú harla Ktið
eftir. Hann er þó enn að vaða
um, a"* ef andvirði útflutningsaf-
urðanna yrði á hendi gjaldeyris-
nefndar, þá mundi raunverulegt
gengi verða annað en gengið á
andvirði alls útflutningsinsl Þetta
er álíka vit eins og ef m&ður,
sem seldi nú shilling á 25 áura,
héldi því fram að gengi sterlings
punds værl 5 krónur, en ekki
gengi það sera mena verða a’.ment
að greiða fyrir sterlingspuud!
önnur ástæðan, sem hr. Motte-
sen kemur nú með, er að allir
dýru togararnir muni seljanlegir
fyrsr um 500 þúsund krónur hver.
'I Morgunbl. 5. þ. m. þykir hr.
M. O „afbragðsráð, ef framkvæm-
anlegt væri,“ að afskrifa verðfal!ið,
sem orðið hefir á toguuraum, en
telur þ&ð ógerning vegna þess
hve mikið það sé. Nú snýst hann
um á hnakka og hæl og segir:
Það er sama sem ekkert verðfall
á togurunuml Eg felst nú frekar
á skoðun hr. M. O. nr. 1.
Með bverjum pósti frá útíönd
um koaja tiíboð fiá eigendum
togara um sö!u á þeim fyrir frá
50 —175 þús kr. Hefi eg^ séð
fjölda slíkra tiiboða pg munu þau
send fleatum stæni verzlunuaí og
útgerðanrtönnum hér á laadi, enda
vitá þetta ailir. Ef þessar sögur
hr. M O uin tilboð í togara væru
sannar, væri fjarstæða af togara-
félöguautn að ieita á náðlr rfkis-
sjóðs um að hann gengi í ábyrgð
fyrir togsrana gegn útlendum veð
höíum Þeir væru þá ekki á helj-
arþröminni, og í versta tilfelli
gætu féiögin selt togarana fyrir
þessi V* milj. kr. tilboð og þannig
lokið akuldunum Utlendir skuld
eigendur mundu heldur ekki hika
við að taka veðin, ef þeim þætti
það svara kostnaði Þessi Gróu-
saga hr M. O um tilboð í tog
araua „gengur þvf áreiðanlcga
ekki í fólkið.*
Það væri gaman að heyra nöfn
þeirra manna, sem gætu fært rök
að því, að einn maður geti f
hæzta Iagi stjórnað einum eða
tvejmur togurum, eins og'hr. Mo.
hefír eftír þeim, ,scm þessu máli
eru kunnir.“ Það þarf hvorki út-
gerðarmann né sjómann til þess
að vita, að togaraútgerð ber sig
bezt í stórum stfl, og að fyrirtæki
þurfa ekki því fleiri framkvæmdar-
stjóra, sem þau eru stærri. Hitt er
eðlilegt, að hr. M. O álíti að
þuifi marga framkvæmdarstjóra,
þvf að hann ætlast til þess, að
slfkir háiaunaðir menn annist smá-
vegis innkaup til togaranna hér í
búðunutn, séts skrifstofumenn og
sendlar Það er ekki voa að út-
gerðin hafi efni á þvf að „hlaða
upp skrifstofufólici og sendlum* til
þesi að annast hin einfaldari störf,
ef framkvæmdarstjórarnir eiga allir
að haldast á stórum launum. Út
gerðin verður þá rekin einungis
vegna þetsara manna, ea venju-
legri verkaskiítingu verður ekki
komið við og útgerðárkostnaðurinn
verður þnr af leiðsndi œarg
faldur.
Hr M. O. talár mikið um hvað
eg hafi sagt um FisUhringinn og
hf. Ko! og salt Eg rean ekki til
að eg hafi riíað né rætt mikið um
þau félög.
Frá auðvalds sjónarmiði er rétt,
að hagkvæmt getur verið fyrir
togarana að haía f einu Iagi Irola
inakaup, ea hf. Kol og salt hefir
ekki leyst það mái, líklega aðal
lega vegna þess, að það félag
mun veajulega ge?a innkaup sín
hjá eiaura aðal hluthafanum og
ekki sem hagkvæmust.
Fiskhringurinn var einnig frá
auðvalds-sjónarmiði rétt spor, að
öðru leyti en því, sem allir vitá
nú að kom honum á kaldan klaka,
fyrst og fremst að einn aðalhlut-
hafian fékk firkina f umboðsrölu,
ábyrgðatlaust, og í öðru Iagi af
þvf, að hann seldi Spásverja
fiskinn aftur í urnboðssölu. Þessi
tvö fyrirtæki hafa því ejfki einu
sinni verið rekin til hagsmuna
fyrir togaraeigendurna né fram-
kvæmdastjóra þeirra, þó að svipuð
fyrirtæki gætu verið þið.
Hitt skiftir aftur meira máli, að
hvorugt þessara tveggja auðvaids-
fyrirtækja, né annara slíkra, sem
sfðar yrðu stofnuð, mundu rekin
með kagsmuni pjóðarinnar fy ir
augum, heldur örfárra peninga-
manna. Mundi slfkt kolakaupafélag
sýna það með háu stnásöluverði
á kolum, en fhksölufélagið mundi
féfietta smáframleiðendur með fisk-
verði sfnu til þelrra. Væri þá
nauðsynlegt með þau, eins og
sameinaða togaraútgerð og allan
atvinuurekstur, sem bezt borgar
sig í stórum stíl, að þjóðin hefði
nrnráð yfir þeim, eða strangt eftir-
lit En þetta fer auðvitað fyrir
öfan garð og neðan bjá hinum
leigða biaðritara gengisbraskar-
anna og togaraframkvæmdarstjór-
anna hr. M. O
Eg hefi þá rifið sundur þes ,i
fáu „h.álrastrá*, sem hr. M. O.
hékk á og sýnt fram á að hægt
værj að ákveða rétt og-fast gengi
a eriendura gjaldeyri, að dýru
togararnir hans hr. M.. O. eru
failttir i verði, að sameining tog-^
ararraa og fækkun framkvæmdar-
stjórasma er nauðsyaleg, cn sú
srmeining yrði að vera með um-
sjón þjóðarinnar og með hagsmuni
hennir fy ir augum. Hr. M O.