Alþýðublaðið - 29.10.1977, Blaðsíða 4

Laugardagur 29. október 1977 ISSS"
4
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Rekstur: Reykjaprent hf. Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Árni Gunnarsson.
Aðsetur ritstjórnar er i Siðumúla 11, simi 81866. Auglýsingadeild, Alþýöuhúsinu Hverfisgötu 10 — simi
14906. Áskriftarsimi 14900. Prentun: Blaðaprent h.f. Áskriftarverð 1500krónur á mánuði og 80 krónúr I
lausasölu.
þjóðin lætur
Þegar
gabba sig
íslendingar láta stund-
um gabba sig herfilega.
Núverandi ríkisstjórn
hefur t.d. tekizt að slá
ryki í augu margra, og
það svo um munar. —
Þegar síðasta skattskrá
var birt voru flestir til-
tölulega ánægðir með
skatta sína. Samt er fólk
alltaf jafn hissa á því hve
illa gengur að láta mán-
aðarlaunin nægja fyrir
lífsnauðsynjum. En mál-
um hefur verið hagrætt
svo, að beinu skattarnir
eru ekki nema brot af
þeim sköttum, sem al-
menningur greiðir.
Óbeinu skattarnir eru
orðnir gíf urlega háir, en
dagsdaglega veitir fólk
þeim litla athygli. Erfitt
reynist að fá tölur um
hlutföllin, en á þennan
hátt er hægt að telja al-
menningi trú um að
skattabyrðin sé ekki svo
voðaleg.
Fyrirbærið gengissig er
annað dæmið um gabbið.
Gengisfellinguihef ur ekki
verið beitt í nokkurn
tíma, enda talin neyðar-
úrræði hverrar ríkis-
stjórnar, sem til hennar
þarf að grípa. En raun-
veruleg gengisfelling á
þessu ári er um 20 af
hundraði. Gengið er látið
síga þegjandi og hljóða-
laust. Þannig verður al-
menningur minna var við
rýrnandi verðgildi krón-
unnar. Á síðustu sex
mánuðum hefur gengið
sigið um 9 af hundraði
gagnvart Bandaríkjadoll-
ara og um eða yfir 10 af
hundraði gagnvart gjald-
miðlum ýmissa Evrópu-
þjóða.
Til að skýra þetta nán-
ar má geta þess, að verð á
bifreiðum hefur undan-
farnar vikur hækkað um
nær 1/2 prósent á viku.
Vestur-þýzk bifreið, sem
í apríl kostaði tvær og
hálfa milljón króna, kost-
ar nú þrjár milljónir og
eitt hundrað þúsund krón-
ur. Hækkunin nemur 24 af
hundraði. Eitthvað af
þessari hækkun má rekja
til breytinga á vestur-
þýzka markinu, en
gengissigið hér á landi
hefur mest áhrif.
Þótt það beri að meta
við ríkisstjórnina, að hún
hef ur reynt að halda uppi
f ullri atvinnu í landinu, er
þar á ferðinni einskonar
gabb: falskt öryggi. At-
vinnan hefur að nokkru
leyti verið tryggð með ó-
eðlilega mikilli seðlaút-
gáfu og erlendum lántök-
um. Þannig verður full
atvinna ekki tryggð til
lengdar. Slík stjórn á
þjóðmálum getur ekki
borið góðan ávöxt. Þessi
þrjú dæmi ættu menn að
hafa í huga, þegar ríkis-
stjórnin státar af því að
hafa haldið uppi fullri at-
vinnu, ekki þurft að fella
gengið og að hafa haldið
beinum sköttum innan
hóflegra marká. Þetta er
stjórnmálalegt gabb.
—ÁG
Gleymið ekki geðsjúkum
Kiwanis-hreyf ingin á
l'slandi efnir í dag til al-
mennrar fjársöfnunar
undir kjörorðinu
„Gleymið ekki geðsjúk-
um". Hreyfingin hefur
áður safnað fé í sama til-
gangi með góðum
árangri. Vert er að vekja
sérstaka athygli á þessu
verkef ni.
Málefni geðsjúkra á
Islandi hafa til skamms
tíma verið feimnismál.
Fyrir nokkrum árum
hófstopinber umræða um
geðhei I brigðismál á
islandi, sem hratt af stað
hægfara byltingu. Hjá
langflestum fslendingum
hefur orðið hugarfars-
breyting gagnvart þess-
um f lokki sjúkdóma. Fólk
með geðræna kvilla er
ekki lengur huldufólk.
Þessi hugarfars-
breyting er þjóðinni til
sóma, og eykur líkurnar á
því að takast megi á við
vandann af meiri krafti
og alvöru en áður. Þess
vegna ber að styðja
hreyfingu þeirra Kiw-
anis-manna, þegar þeir
leggja sitt af mörkum til
að fylgja eftir þeim
breytingum, sem orðið
hafa til batnaðar í geð-
heilbrigðismaíum.
—ÁG
f
I hringiðunni
Eyjólfur Sigurðsson skrifar
Að gleyma ekki
■ ■ ■

í dag fer fram umfangsmikil
kynning á málefnum geðsjúkra,
sem Kiwanishreyfingin á Is-
landi stendur fyrir. Kjörorð
hreyfingarinnar i þessari lands-
söfnun er „Gleymum ekki geð-
sjúkum”.
Árið 1974 I október, fór fram
fyrsta landssöfnun á vegum
Kiwanishreyfingarinnar og
gekk hún mjög vel. Lykill er
merki líknarstarfs Kiwanis-
hreyfingarinnar á Islandi, og
seldust 40 þúsund lyklar 1974.
Það var mjög ánægulegt er
við heimsóttum landsmenn 1974
hversu vel fólk tók beiöni okkar
um að láta af hendi rakna and-
virði lykilsins. Það var okkur
ljóst að kvöldi þessa dags, aö
fólk haföi skilning á þeim
vandamálum sem við höfðum
vakið athygli þess á.
Að loknum þessum degi kom i
ljós að safnast höfðu nettó 3.2
millj. Þessum peningum var
siöan varið þannig að 2.6 millj-
ónir fóru til tækjakaupa i nýja
verndaða vinnustofu I Klepps-
spftala og 0,6 milljónir til kaupa
á tækjum vegna geðdeildar
Akureyrarspltala.
Báðar þessar framkvæmdir
gjörbreyttu aðstöðu og mögu-
leikum i þessum stofnunum. 1
upplýsingum frá forstöðumönn-
um á Kleppsspitala segir m.a.
um vinnu fyrir geðsjúka:
Þvi miður tekst ekki alltaf svo
vel til og er þá nauðsynlegt að
geta séð sjúklingunum fyrir
vernduöum vinnustöðum þar
sem tekið er tillit til örorku
þeirra og þeir geta fengið vinnu
til langframa. 1 þessum hópi eru
margir, sem eiga við geðræn
vandamál að striða og eiga
erfitt með að aðlaga sig vinnu-
tima, vinnuhraöa og vinnufélög-
um.
Vinnulækningar, eða iöju-
þjálfun, eru snar þáttur, ekki
aðeins i endurhæfingu, heldur i
allri meðferð geðsjúkra. Þess
vegna hefur alla tið veriö lögð
mikil áhersla á slíka starfsemi
við geðsjúkrahús. Iðjuþjálfun er
og veigamikil f framhaldsmeð-
ferð þeirra sem dvalið hafa I
geödeildum. í þessum efnum er
þó engan veginn nóg að gert.
Vantar mikið á að fullnægt sé
þörfum geösjúklinga og þeirra,
sem eru öryrkar af völdum geð-
sjúkdóma, fyrir iðjuþjálfun og
verndaða vinnustaði. Geösjúk-
dómar eru örorkuvaldur að
meira eöa minna leyti hjá
a.m.k. þriðjungi örorkullfeyris-
þega. Með bættri aöstööu til
iðjuþjálfunar og endurhæfingar
mætti eflaust gera iif margra
þessara einstaklinga miklum
mun fyllra og bærilegra en nú
er.
Þáttur Kiwanis.
A árinu 1975 gáfu Kiwanis
menn Kleppsspltaianum hluta
af ágóða merkjasölu sinnar frá
3ESS
1974 til þess að bæta aðstööuna
fyrir arðbæra starfsþjálfun. A
vorinu 1976 komst framleiðsla á
veggjahlutum á skrið í Bergiðj-
unni, en svo er nefnd starfsemi
Kleppsspitalans, sem veitir
sjúklingum tækifæri til að þjálf-
ast við verksmiðjuvinnu. Geð-
verndarfélag íslands lagöi einn-
ig fram fé til að greiöa stofn-
kostnaö við þessa starfsemi. A
þvi rúma ári, sem verksmiöjan
hefur starfað hefur framleiöslu-
verðmæti hennar numið 14
millj. króna og 46 sjúklingar
hafa starfað við hana I mis-
munandi langan tima, aö jafn-
aði 8-121 senn. Laun eru greidd I
samræmi við afköst, allt upp I
60% af Iöjutaxta. Framleiösla
veggjahlutanna hefur einnig
oröið lyftistöng undir ýmsa aðra
þætti iðjuþjálfunarinnar og
sjúkiingarnir hafa fengið ýmis
fleiri verkefni, svo sem hreins-
un og þvott á bilum, frágang á
iðnvarningi og i athugun hefur
verið að koma á fót smáiðnaði I
viðbót við það sem fyrir er, en
þar er aöallega um að ræöa
heimilisstörf ýmis konar, smlö-
ar, vefnað, leirmunagerð, hann-
yrðir og föndur.
Eins og áður segir ber brýna
nauösyn til að auka þessa starf-
semi á spítalanum, en jafn-
framt að koma á fót starfsemi
utan spitalans i tengslum við
það, sem þar er fyrir, til þess að
þjálfa sjúklingana nær hinum
almenna vinnumarkaði. En eins
og er eru örðugleikar á aö koma
sllkri starfsemi af stað vegna
fjárskorts.
Kiwanishreyfingin hefur hér
brotið blað I sögu geðsjúkra.
Hreyfingunni hefur tekist aö fá
menn til að leiöa hugann að
vandamálum geðsjúkra og þaö
var nauösynlegt.
Vandamál geðsjúkra eru ekki
eingöngu vandamál þeirra, okk-
ur koma þau við. Almenningur
verður að vera sá bakhjarl sem
tryggir geðsjúkum þá aðstoö
sem þeim ber, bæöi læknisað-
stoð og félagslega aðstoö.
Keyptur lykill I dag er stuðn-
ingur við lausn þessara vanda-
mála en viö verðum um alla
framtlð að vera vakandi um hag
þessa fólks og annarra sem eru
sjúkir og þurfa á aöstoö okkar
að halda.
: ^gc.,ie