Alþýðublaðið - 30.06.1978, Síða 2

2
Föstudagur 30. júní 1978
Nú er það farið að
tiðkast i útlöndum að
menn fasti sér til
heilsubótar. Fastan er
að visu engin ný bóla en
hefur orðið mjög vinsæl
á undanförnum árum.
Þetta er ákaflega
umdeild aðferð og
læknum ber alls ekki
saman um ágæti henn-
ar. Sumir haida þvi
fram að það sé afskap-
lega gott fyrir liffærin
að hvila sig og fastan
losi menn einnig við
ýmis skaðleg úrgangs-
efni sem annars safn-
ast fyrir i likamanum
og valdi alls kyns van-
liðan. Aðrir halda þvi
fram að þetta sé algjör
della og hafi ekkert að
segja, en menn geti svo
sem svelt sig ef þeir
hafa áhuga á þvi.
Aköfustu fylgismenn fóstunn-
ar vilja jafnvel halda þvi fram
aö menn geti á þennan hátt
læknaB sig af alls kyns sjúk-
dómum, jafnvel krabbameininu
illræmda. AB nota föstuna sem
megrunaraöferB sé einnig hægt,
ef menn snúa til hollara og betra
fæöis aB henni lokinni. Ef menn
hafa áhuga á aö gerast grasætur
þá sé lika ákaflega gott aö fasta
fyrst en breyta siöan um matar-
æöi aö lokinni föstu. Þá hefur
einnig veriö mælt meö föstunni
fyrir þá sem vilja hætta aö
reykja. Fastan á sum sé aö vera
Gömul og ný heilsubótaraðferð!
allra meina bót og örugg leiö til
nýrra og betra lifs.
Þegar menn fasta nærast þeir
yfirleitt eingöngu á vökva. í
einn dag, eina viku eöa tvær eöa
eins lengi og þeir vilja. Þess eru
jafnvel dæmi aö menn hafi fast-
aö f tvo mánuöi án þess aö biöa
af þvi sjáanlegt tjón á heilsu
sinni.
En aöferöirnar eru margar,
jafnvel ekki fráleitt aö nota
þennan tima aö einhverju leyti
til hugleiöslu fyrir þá sem
áhuga hafa og kunna eitthvaö til
slikra hluta. Og kannski er
pakksöddum velferöarþjóöum
þaö nauösyn aö tæma magann
viö og viö en nota heilann pinu-
litiö 1 staöinn. .
Sá sem ætlar aö fasta fer var-
lega af staö, minnkar viö sig
mat smám saman vikuna áöur
en fastan hefst og boröar t.d.
eingöngu grænmeti og ávexti
seinustu dagana áöur en fastan
byrjar i alvöru.
Algeng óþægindi af völdum
föstunnar eru höfuöverkur,
ógleöi, svimi, þreyta og kulda-
hrollur. En á meðan aö á föst-
unni stendur lækkar blóöþrýst-
ingurinn og öll likamsstarfsemi
veröur hægari. Þaö er samt
nauðsynlegt aö menn hreyfi sig
og fái friskt loft i lungun þennan
tima og margir finna þaö lítiö
fyrir föstunni aö þeir geta sinnt
sinu daglega lifi alveg eins og
venjulega.
hrísgrjónafasta er einnig tilf svo
eitthvaö sé nefnt.
I Náttúrulækningabúöum i
Sviþjóö er hægt aö fá bækling
meö leiðbeiningum um þaö
hvernig menn skuli fasta. Þar
er brýnt fyrir fólki aö fara var-
lega i sakirnar.
Mikilvægt er aö menn séu
friskir og er þeim ráölagt aö
hafa samband viö lækni áður en
þeir byrja föstuna til þess aö
ganga úr skugga um aö heilsu-
fariö sé eölilegt. Ef svo er geta
menn fariö aö undirbúa sig og
þaö er taliö heppilegt aö hafa ró
og næöi á meöan á föstunni
stendur, dveljast jafnvel á
heilsuhæli ef þess er kostur og
fjármagn fyrir hendi. En ekkert
er þvi til fyrirstööu aö fólk fasti
heima hjá sér i rólegheitum ef
þaö er ekki aö vinna, t.d. aö
fórna einni viku af sumarfriinu
sinu i þaö. Sjúkt fólk á hins veg-
ar ekki aö fasta nema undir
læknishendi.
Þaö er misjafnt hversu lengi
menn fasta, en i bæklingnum er
mælt meö einni viku aö haustinu
og annarri aö vorinu. Sumir
hafa það llka fyrir siö aö fasta
dag og dag ef þeim þykir þeir
þurfa þess meö. Ef fólk er
þreytt og stressaö þá finnur þaö
sjálft hvenær þörf er á aö gera
smá hlé, draga sig út úr skark-
ala heimsins og fasta. Þaö er
=1
1 föstunni nærast menn sföan
eingönguá vökva, i þessu tilfelli
ávaxta- og grænmetissafa,
jurtatei og ókrydduöu græn-
metisseyöi.
Þetta er svolitiö undarleg liö-
an fyrir menn sem eru vanir þvi
aö kýla vömbina upp á hvern
einastadag og menn finna fyrir
alls kyns ónotum. Þaö er þó svo-
litið mismunandi en þeim sem
liöur verst á meöan á fóstunni
stendur geta huggaö sig við þaö
aö þeir hafi mikla þörf fyrir
hana.
Þaö er eftir föstuna sem sú
velliðan gerir vart viö sig sem
menn eru aö sækjast eftir. Fólk
er létt á sér, búiö aö losa sig viö
alls kyns úrgang og fastan er
mönnum oftast hvatning til þess
aö lifa heilbrigöara og væntan-
lega betra lifi, boröa hollan mat
o.s.frv. Fólki finnst þaö nýrri og
betri manneskjur og flestum
sem fasta ber saman um þaö aö
fastan sé m jög jákvæö bæöi fyr-
ir andlega og likamlega heilsu
manna þrátt fyrir misjafnar
skoöanir lækna á málinu.
EI
Árni Bjömsson skrifar:
UR LEIKHUSINU
Um milljónafélag stúdenta
í grcin Margrétar Hermanns-
dóttur I Þjóöviljanum 22. júni sl.
standa m.a. þessi orö:
„Aftur á móti hefur Þjóöminja-
safn stutt fjálglega „Þjóöhátta-
söfnun stúdenta” þrátt fyrir þá
staðreynd, aö flestir þeir er aö
söfnunni hafa staöiö hafa enga
fræöilega kunnáttu til aö bera.
Hér gildir enn sem fyrr i afstööu
Þjóðminjasafns, aö þeim mun
minni kunnátta, þvi dyggari er
stuöningur þjóöminjavarðar.
Eins og fram hefur komið i
þessum skrifum hér hefur þjóö-
minjavöröur beint, sem óbeint
unniö gegn mér viö fornleifarann-
sóknina i Herjólfsdal. Sömu sögu
er aö segja um þátttöku mina og
annarra við könnun á byggöasögu
sveita sunnan Skarðsheiöar. Þar
hefur þjóöminjavöröur hreinlega
reynt aö hindra fjármögnun
rannsóknarinnar og borið viö
fjárskorti á sama tíma og mill-
jónum hefur veriö ausiö i „Þjóö-
háttasöfnun stúdenta”.
t grein Margrétar allri er eink-
um veist aö þjóöminjaveröi og
mun hann sjálfsagt svara þvi. En
vegna tilvitnaðrar klausu hafa
ýmsir hlutaöeigendur komið aö
máli viö mig, og varð niðurstaðan
sú, aö ég skyldi gera ofurlitla
grein fyrir fjármálum „Þjóð-
háttasöfnunar stúdenta” áriö
1976.
Sú greinargerð hefur reyndar
þegar birst i Arbók hins islenzka
fornleifafélags 1977, en var auk
þess send öllum alþingismönnum
vegna þingsályktunar, sem sam-
þykkt var mótatkvæðalaust i mai
1977. En meginatriöi hennar eru
þau, aö „fyrirtækiö” kostaöi um 9
milljónir isl. króna. Það fjár-
magn fékkst með styrkjum og
framlögum frá hundruöum aðila
um land allt, hreppsnefnda,
sýslunefnda, sparisjóða, ung-
mennafélaga, kvenfélaga, og öðr-
um, sem vart tjáir að nefna i svo
stuttri athugasemd. Eru þessum
aðilum hér með færöar bestu
þakkir. Hitann og þungann af
þessari fjársöfnun báru stúdent-
arnir sjálfir. Og þaö var jafnvel
átakanlegt, hversu mikill hluti af
vinnutima sumra fór i þá inn-
heimtu. Reikningar fyrir öllu
þessu liggja hér á safninu öllum
opnir.
Beint framlag Þjóöminjasafns-
ins til þessarar söfnunar var þvi
miöur mjög litiö, eða 200.000
krónur.
Safnið greiddi starfsmanni á
þjóðháttadeild hálf laun þetta
sumar, i tvo mánuði, en hann
annaöist m.a. fyrirgreiðslu fyrir
umrædda safnendur. Hinn heim-
inginn greiddi sjóöur söfnunar-
innar. Illreiknanieg er hins vegar
sú aðstaöa, sem Þjóðminjasafnið
veitti varöandi sima, póstþjón-
ustu og „prestige” o.s.frv. En
slikum athöfnun er þvi lögum
samkvæmt skylt að gegna.
Þess má ennfremur geta, aö
áðurnefnd fjárupphæö var veitt,
þegar ljóst var, að gróskumikið
undirbúningsstarf var hafiö að
söfnuninni. 1 „könnun á byggða-
sögu sunnan Skarösheiöar” hefur
Þjóöminjasafniö veittþessa sömu
upphæö og rúmlega það. Einnig
ákváðu aöstandendur „Þjóö-
háttasöfnunar stúdenta” að leita
ekki til aöila á þessu svæði um
fjárstyrk, þar sem vænta mætti,
að Margrét og hennar samverka-
menn gerðu það. Ekki þarf lengur
að fara i grafgötur meö þaö, aö
tal Margrétar um milljónaaustur
i „Þjóöháttasöfnun stúdenta” úr
sjóðum Þjóðminjasafnsins, er á
engum rökum byggt.
Um kunnáttuleysi nenni ég vart
að ræöa hér og nú. Samkvæmt
prófhroka Margrétar hefði Jónas
gamli frá Hrafnagili ekki haft
hundsvit á islenskum þjóðhátt-
um, hvað þá vesalingur minn.
Þaö gæti oröið skemmtileg end-
urminningabók aö segja frá
kynnum sinum af skandinavisk-
um og öðrum evrópskum og jafn-
vel norðuramwriskum „þjóð-
háttafræðingur” og þeirra vits-
munum gegnum árin. En þaö
verður vist aö biöa.
Þaö gæti veriö full ástæöa til að
gagnrýna bæöi núverandi og fyrr-
verandi þjóðminjavörö, ekki fyrir
kunnáttuleysi, heldur fyrir skort
á frekju. Þeir hafa ekki fariö illa
meö fé. Aftur á móti hafa þeir
ekki veriö nógu ýtnir og kröfu-
harðir á peninga frá yfirvöldum,
til þess að hafa úr meiru aö spila.
28.júnl 1978
Arni Björnsson.
Innanlandsflug með afslætti
Fljúgir þú i hópi áttu rétt á afslætti. Einnig i
hópi fjölskyldu þinnar. Lágur aldur þinn, eöa
hár veitir þér sama rétt.
AthugaÓu afsláttarmöguleika þína
FLUCFÉLAC /SLAJVDS
INNANLANDSFLUG
Hressandi gustur
Nemendur 4. S frumsýndu s.l.
mánudag leikritiö Pilsaþytur
eftir Carlo Goldoni og gerist i
Chiozza I lok 18. aldar, þeim
tima þegar staöa konunnar var
sú aö hún var i öllu háð vilja
karlmannsins, enda allt of mik-
iö af konum I Evrópu þá, karl-
menniönnum aöláta drepasig i
striöum. Leikendur eru tólf, en
leikstjóri er Þórhildur Þorleifs-
dóttir, þýöandi Stefán Baldurs-
son og leikmyndir og búningar
eftir Messiönu Tómasdóttur.
Tæknimaöur er Ölafur Orn
Thoroddsai. Allt ágætt starfs-
fólk og hafa áöur unniö meö
nemendunum. Leikendur eru:
Björn Karlsson, Geröur Gunn-
arsdóttir, Tinna Gunnlaugs-
dóttir, GunnarRafn Guömunds-
son, Emil Gunnar Guömunds-
son, Sigfús Már Pétursson,
Ragnheiöur Elfa Arnardóttir,
Margrét ólafsdóttir, Hanna
Maria Karlsdóttir, Þröstur
G uö b j a r t s s o n , Kristin
Kristjánsdóttir og Andrés
Sigurvinsson.
Yfir þessari sýningu er ágæt-
ur þokki, þaö er kraftur I þessu
góöa fólki, þaö býr yfir góöri
tækni og er llkamlega i góöri
þjálfun, og til alls liklegt.
1 leikskrá hugleiöir 4. S fram-
tiöina, spyr margs m.a. um
vettvang. Þaö er von. Þau hafa
lagt hart aö sér viö nám, en
markaöur fyrir nýja leikara
þröngur. Þó er vist aö úr þess-
um hópi mun einhver komast
áfram eins og þaö heitir. 1 þess-
um leik, hefur mikil áhersla
veriö lögö á aö ná skapgerö
suöurlandabúa, heitt blóö renn-
ur i æöum og alitaf viö suðu,
bæöi i bliöu og strlöu. Ég er ekki
frá þvi aö nokkuö vel hafi tekist,
og þau njóta lika vel tækni sinn-
ar og svo er þeim lika heitt i
hamsi, þessum nýgeröu leikur-
um. Ég óska þeim góös um leiö
ogég þakka pláss undanfarin ár
á siöum þessa blaös. Þaö hefur
veriö ánægjulegt aö fylgjast
meö leiklist hér I Reykjavik, og
láta sannfærast um þaö aö Is-
lendingar eig þaö sem kallaö er
— gott leikhús.
27. júni 1978
JónasJónasson
Lokað
veröur vegna sumarleyfa
17. júlí — 8. ágúst
Blikksmiðjan Grettir.