Alþýðublaðið - 30.06.1978, Blaðsíða 3

Föstudagur 30. júní 1978
3
Giinter Wallraff í Osló:
„Bild Zeitung” var hálf-
gert „Þriðja ríki”
Vestur-Þýski Rit-
höfundurinn Gunter
Wallraff var á ferð f
Noregi nýlega og hélt þá
blaðamannafund i tilefni
af útkomu bókar eftir
hann hjá PAX-forlaginu.
Þessi bók heitir
,/Uppljóstrunin" og fór
mjög i pirrurnar á vestur-
þýskum yfirvöldum.
Ekki færri en 12
réttarhöld voru haldin
vegna bókarinnar og
jafnoftvar bókinni breytt
og hún endurútgefin. Að
siðustu var algerlega tek-
ið fyrir útgáfubókarinnar
i Vestur-Þýzkalandi og að
baki banninu er útgáfu-
hringurinn Springer, sem
meðal annars á sorpblað-
ið Bild Zeitung.
Gunter Wallraff starf-
aði reyndar sjálfur hjá
Biid Zeitung og skrifaði
undir nafninu „Hans Ess-
er".
— Ég hef víða unnið
sem launamaður og get
vel hugsað mér að stunda
launavinnu áfram. En ég
er feginn að hafa hætt hjá
Bild Zeitung — það er
mesta skitastarf sem ég
hef unnið, sagði Wallraff
m.a. á blaðamannafundi í
Osló.
— Draumaheimur Bild Zeit-
ung er sambland af lygum og
útúrsnúningi á raunveruleikan-
um. Fréttahugmyndir koma of-
an frá, frá fáum voldugum
mönnum. Almenningurinn fær
ekkert til málanna aö leggja.
Táknrænt er fyrir BZ aö blaö-
iö afneitar allri gagnrýni og aö-
finnslum. Aldrei er leyft aö
birta lesendabréf. Einnig er
táknrænt aö blaöamenn eru ekki
sérhæfðir á einstaka málasviö-
um, og ekki er reynt að sérhæfa
þá. Þeir bókstaflega eiga aö
hafa mjög takmarkaða
vitneskju um það sem þeir
skrifa og þeir eiga að skrifa
yfirboröslega um málin, en ekki
„fara niöur i kjölinn”. Einu
blaöamennirnir sem eru
sérhæfðir eru þeir sem skrifa
um iþróttir.
Gifurleg útbreiðsla
Bild Zeitung er i einokunaraö-
stöðu meö sinar 12 milljónir les-
enda, þar af lesa 80% engin önn-
ur blöð. Verkalýöshreyfingin i
Vestur-Þýskalandi hefur tekiö
upp baráttu gegn BZ-lestri.
Safnaö hefur verið nöfnum
80.000 manna i lesendahópnum
sem lýsa þvi yfir að hér eftir
muni þeir ekki lita i Bild Zeit-
ung.
— Mér fannst ég, vera i
einhvers konar „Þriðja riki”,
algerlega lokuðu samfélagi þar
sem þú ert utan viö öll
mannréttindi, og sem að þú gazt
ekki losnað út úr nema aö hætta
vinnu á blaöinu, segir Wallraff
um veruna á BZ. Vinnubrögö
Wallraffs við bókina
„Uppljóstrun” voru á þá leiö, að
hann undirbjó veru sina á Bild
Zeitung vandlega til aö afla sem
beztra upplýsinga um starfiö á
blaðinu, haföi siöan augun opin
fyrir öllu sem hann sá og heyröi
og safnaöi skjölum og gögnum.-
Siöan vann hann i fjóra mánuöi
og vann bókina eftir þaö og gaf
út.
— Aö þetta skuli hafa
heppnast hefur fyllt mig slikri
bjartsýni aö ég hef hugsað mér
að halda áfram á sömu braut.
Hverjum þjónar þessi
„blaðamennska"?
Spurningunni um það hvort
starfsaðferðir Wallraffs
flokkuðust ekki frekar undir
njósnir en blaöamennsku, svar-
aði hann þannig: — Þetta er
ekki eiginleg rannsóknaraðferð,
heldur aöferð sem valdhafarnir
i samfélaginu beita alltaf gegn
hinum virkari, og þegar við
beitum sjálf þessari sömu
aðferð er það miklu frekar
sjálfsvörn.
Eftir útkomu bókarinnar
„Uppljóstrun” var hafin ofsaleg
herferð og persónuofsóknir
gegn Wallraff i heimalandi
hans. Andstæöingur hans var
voldugur: Springer-hringurinn i
öllu sinu veldi. Þrátt fyrir þaö er
hann bjartsýnn. Springer hefur
ekki tekist aö knésetja alla and-
stæðinga sina. A sinum tima
reyndi Springer að fá sænska
rikisútvarpiö til aö hætta viö aö
sýna kvikmynd um fyrirtækiö —
án árangurs. Hins vegar lagöi
fyrirtækiö sem framleiddi
umrædda kvikmynd
(sjónvarpsstöö i Vestur-Þýska-
landi) ekki i að sýna hana þar!
Gunter Wallraff skilgreinir
sjálfan sig sem lýðræöissinnaö-
an sósialista, án flokksaöildar.
Hann greinir Austur- og Vestur-
Þýskaland sem mismunandi
samfélög meö mismunandi
vandamál,_en telur ástæöu til aö
rannsaka nánar undirokun
fólksins i Austur-Þýzkalandi
frekar. Hann er i sambandi viö
fólk i Ungverjalandi og Austur-
Þýzkalandi sem veitir honum
upplýsingar og hluti af þeim
hefur oröið fyrir ofsóknum
vegna þessa, segir hann.
Wallraff hefur gefiö út fleiri
bækur sem komið hafa illa við
kaun valdhafa. Hann var i
Grikklandi og skrifaöi bók um
grisku herforingjaklikuna sem
þar sat. Fyrir þá bók var hann
handtekinn og pyndaöur. Einnig
gaf hann út bók þar sem
afhjúpaðar voru hugmyndir um
að steypa Spinola af stóli i
Portúgal.
Bókin „Uppljóstrun”, á
norsku „Avslöringen”, kemur
út hjá Pax-forlaginu i
upprunalegri útgáfu. Agóðinn af
sölu bókarinnar rennur til þess
fólks sem á um sárt aö binda
vegna ofsókna Bild Zeitung. Það
er hreint ekki litill hópur manna
sem er i þeirri aðstööu, um 100
manns hafa þegar sótt um aö-
stoð úr sjóðnum!
179. deild frelsishers alþýðunnar í Kína
Fáeinum kílómetrum utan
við bæinn Nanking heldur
til 179. deild Frelsishers
alþýðunnar í Kína. Norskir
blaðamenn voru gestir
deildarinnar einn dag og
greina hér frá hinu og
þessu sem fyrir augun bar.
„Á leiðinni sáum við
marga hermenn við störf á
ökrunum. I Kína eru her-
menn nefnilega ekki að-
eins hermenn, heldur
einnig verkamenn Þeir
vinna við hlið bænda og
verkafólks árið um kring.
Þeir segja að þannig sé
kínverskur hermaður stöð-
ugt í nánu sambandi við
það fólk sem hann kemur
til með að verja síðar. Lík-
lega er ekki hægt að rengja
það....
...í hvíldarherbergi
hermannanna var kyrrð,
afslöppuð stemmning.
Enginn kjaftagangur og
stígvélaskellir í yfirmönn-
um eins og í norskum
herbúðum. Við hugsuðum
um hverjir af hermönnun-
um væru yfirmenn, þar
sem enginn munur var
sjáanlegur á þeim og
óbreyttum. Þeir stikuðu
ekki um með strípur á yf ir-
höfnum, það eina sem var
frábrugðið var einn auka
vasi á jakkanum þeirra!
Ekki var mögulegt að geta
sér til um gráðu yfir-
mannanna Á það er lögð
áhersla að yfirmenn skilji
sig ekki frá undirmönnum.
Eftir stutta landskeppni i
borötennis, sem viö töpuöum
glæsilega, litum viö á veggblööin.
A veggjum héngu þrjár töflur
meö útskrifuöum blööum. Þetta
var tákn um þaö sem Klnverjar
kalla „lýöræöi á hinum þremur
höfuðsvipum”, þ.e. á pólitisku,
hernaðarlegu og efnahagslegu
sviði þjóðlifsins.
Pólitískt lýðræði
1 kinverskum herbúðum er ekki
bannað að ræöa stjórnmál. Þvert
á móti þá taka stjórnmálaumræö-
ur um það bil fjórðung af tima
mannanna. Mikil áhersla er lögð
á að kinverskur hermaður sé
meðvitaöur um við hvern hann
kemur til meö aö berjast. Hann á
að þjóna fjöldanum. Mikill timi
fer i að ræða sögu kinversku
byltingarinnar, um pólitisku
baráttuna eftir byltinguna og
nám i verkum Maós formanns.
En pólitiska lýðræöið er meira en
þetta. Mánaðarlega eru haldnir
fundir með öllum búðunum. Þar
kemur sá sem ábyrgur er fyrir
stjórn þeirra og flytur skýrslu um
starfið undanfarinn mánuð. Siöan
er orðið gefið frjálst og menn
ræða saman, vega og meta. Hver
flokkur i deildinni heldur fund
einu sinni I viku. Þar leggja her-
mennirnir fram gagnrýni og mat
á starfinu og ööru. Verkefni eru
leyst i starfi og umræöu. Mikil
áhersla er lögö á aö fá fram alla
gagnrýni, og þeir sem taldir eru
hafa gert á hluta annarra eöa
brotiö reglur hersins fá tækifæri
til aö skýra mál sitt og gera
sjálfsgagnrýni reynist þeir hafa
gert rangt. Refsingum er beitt i
mjög litlum mæli og aðeins fyrir
mjög alvarleg brot á aganum.
Hernaðarlegt lýðræði
Þá er þaö hernaðarlega lýöræö-
ið. í kinverska hernum eru það
ekki yfirmenninir einir sem taka
hernaöarlegar ákvarðanir, held-
ur ekki á striöstimum. Hermenn
og foringjar taka ákvarðanir i
sameiningu. I Kina segja þeir aö
eining forystu og fjölda sé nauð-
synleg til að ráöa við óvininn. Aö
sjálfsögðu veröa allir að beygja
sig undir ag^hermennirnir segja
að aginn geti þvi aðeins orðið
traustur og gagnlegur aö hann sé
af fúsum og frjálsum vilja.
Efnahagslegt lýðræði
t þriöja lagi er þaö efnahags-
lýðræðiö. Hermennirnir eiga rétt
á þvi aö vita til hvers peningarnir
eru notaðir og hinir ábyrgu veröa
stööugt aö leggja fram reikninga
Framhald á 6- siöu