Alþýðublaðið - 20.12.1978, Blaðsíða 1

ft Flo kkss t jórnarf un er í kvöld, miðvikudagskvöli idur
Miðvikudagur 20. désember 1978 — 241. tbl. 59. árg. kl. 20.30 í Iðnó, uppi
Hækkaðir raunvextir auka sparn-
að og bæta greiðslujöfnuð
Fyrir hvert prósent, sem raunvextir hækka um, eykst
sparnaður um 0,9%, gjaldeyrissala minnkar um 0,43% og
dregur úr þörfum á erlendum lántökum
í síðasta hefti
,,Hagtalna mánað-
arins” er sagt frá
niðurstöðum útreikn-
inga á þvi hvaða sam-
band er milli raun-
vaxta annars vegar og
sparnaðar og greiðslu-
jafnaðar hins vegar.
Eins og fram hefur
komið hér i blaðinu,
hefur peningalegur
sparnaður sem hlutfall
af þjóðarauðnum
minnkað um þriðjung
siðan árið 1971, en
erlendar lántökur hafa
i síauknum mæli verið
látnar standa undir
fjárfestingarkostnaði,
sem ella væri fjár-
magnaður af innlend-
um sparnaði.
Þaöer þviaö vonum, aö menn
skuli mjög hafa velt vöngum
yfir þvi, hvaöa áhrif raunvextir
hafi á sparnaö og greiöslujöfn-
uö. Eins og menn muna, hafa
oröiö miklar umræöur á þingi
um svokallaö raunvaxtafrum-
varp Vilmundar Gylfasonar á
þingi, oghafa menn ekkiveriöá
eitt sáttir um ágæti þess. Einn
haröasti andstæöingur þess hef-
ur veriö LUÖvik Jósepsson, en
Alþýöubandalagiö hefur haft þá
stefnu, aö vextir skuli vera lág-
ir, sem þýöir vitaskuld I reynd
mjög neikvæöa raunvexti.
Raunvextir
Nvierusem sagt nýlega fram
komnar niöurstööur útreikninga
um áhrif raunvaxta sem viröast
marktækar, svo aö á þeim megi
byggja ályktanir um stefnu og
aögeröir i peningamálum, þar á
meöal um vaxtakjör. I þvi sam-
bandi eru raunvextir skil-
greindir samkvæmt venju sem
þeir vextir, sem eftir standa, já-
kvæöir eöa neikvæöir, þegar
deilt er meö viöeigandi verö-
lagsvisitölu (árshækkun) upp i
vfsitölu höfuöstóls ásamt árs-
vöxtum. Amannamáli má segja
þetta þannig, aö raunvextir eru
hlutfallslegur mismúnur á vöxt-
um annars vegar og hraöa verö-
bólgunnar hins vegar.
Nú eru hæstu vextir, á vaxta-
aukareikningum 32% á ári, en
veröbólgan, eins og visitala
neysluvöruverös mælir hana,
var um 47% frá 1. nóvember i
fyrra til jafnlengdar i ár. Þann-
ig hefur innstæöa, sem staöiö
hefur óhreyfö á vaxtaauka-
reikningi hækkaö um 32% á
þessum tima, en almennt verö-
lag i landinu hefur hækkaö um
47%. Sé deilt meö 147% upp i
132%, kemur út u.þ.b. 90%.
Raungildi innstæöu á vaxta-
aukareikningi hefur meö öörum
oröum rýrnaö um 10%, raun-
vextir eru neikvæöir um 10% á
þeim innistæöum, sem njóta
betri vaxtakjara.
Hér skal aöeins á þaö minnt,
aö þegar talaö er um raunvexti i
almennri þjóðmálaumræöu, er
aö sjálfsögöu um þaö aö ræða,
aö teknir veröi upp jákvæöir
raunvextir, aö vaxtakjör veröi
þannig, aö innstæöur haldi
raungildi sinu og gott betur.
Hækkun raunvaxta um
1% eykur sparnað um
0.90%, minnkar gjald-
eyrissölu um 0,43%.
Niöurstööur þeirra útreikn-
Framhald á bls. 3
Mun steinullarverksmiðja rísa
á Sauðárkróki?
r
L
Mikil vinna hefur verið lögð í undirbúning
reksturs slíkrar verksmiðju
T
o
1) Verksmiöjuskáli
2) Hráefnislager
3) Geymsluskáli fyrir
unna vöru
**) Stækkunannöguleiki
LóÖarstÆrö; 2.5 - 3 ha.
5) Stjómun (skrifstofur)
6) Bílastaii
7) VarÖmaöur
8) Verkfærageymsla o.fl.
STEINULLARVERKSMIEXJA
Mkv.; 1 : 1000
Apríl *78, Þ.H.
Otlltsteikning af fyrirhugaöri aöstööu steinullarverksmiöju á Sauöárkróki.
Sumariö 1975 hófust á
vegum Sauðárkrókskaup-
staðar frumathuganir á
hugsanlegri byggingu
steinullarverksmiðju. A
vegum kaupstaðarins
stóðu að þessum athugun-
um í upphafi, verk-
fræðingarnir Þórir
Hilmarsson þáverandi
bæjarstjóri á Sauðárkróki
og Benedikt Bogason ráð-
gefandi verkfræðingur f
Reykjavík. Mun þessi
verksmiðja ef byggð
verður, geta veitt allt að 80
manns atvinnu. Orkuþörf
slíkrar verksmiðju mun
vera um 5—6 megawött.
A árinu 1976 mun þetta mál
hafa komist á rekspöl, og var þá
formlega tekiö upp sem bæjarmál
á fundi i atvinnumálanefnd
bæjarins. Þar voru teknar
stefnumarkandi ákvaröanir og
geröar ákveönar tillögur til
bæjarstjórnar m.a. var
samþykkt sérstök fjárveiting úr
bæjarsjóöi á fjárhagsáætlun
bæjarins fyrir 1977. Var hún til
byrjunarrannsókna og stefnt aö
þvi, aö fram færu nauösynlegar
jaröfræöiathuganir viö Sauöár-
krók, sem miöuöu aö þvi aö finna
heppilegt hráefni og námur til
steinullarframleiöslu.
1 þeirri áætlun sem uppi er
varöandi steinullarverksmiöjuna
á Sauöárkróki, hafa Rannsóknar-
ráö rikisins, Iönþróunarstofnun
tslands og Framkvæmdastofnun
rikisins veitt sérfræöilega aöstoö
og ráögjöf. Hjá Iönþróunar-
stofnun var haldinn fundur i
april 1977 aö frumkvæöi bæjar-
stjórans á Sauðárkróki, og á
þeim fundi voru lögö fyrstu
ákveönu drögin aö steinullar-
verkefninu fyrir Sauöárkrók.
I tengslum viö „Dag iönaöarins
á Sauöárkróki” I mal 1977 var .svo
haldinn sérstakur kynningar-
fundur á vegum atvinnumála-
nefndar og bæjarstjórnar
Sauöárkróks, meö fyrirlestrum
og kvikmyndasýningu um
steinullarframleiöslu. A þeim
fundi voru mættir ýmsir sér-
fræöingar sem um máliö höföu
fjallaö, auk ýmissa af forystu-
mönnum islensks iönaöar og
margra af forystumönnum
Sauöárkróksbæjar og Skaga-
fjaröarsýslu.
Þetta sama sumar var gerð
itarleg jaröfræöikönnun i
nágrenni Sauöárkróks undir
stjórn dr. Þorleifs Einarssonar
jaröfræöings, en á vegum Iönþró-
unarstofnunar Islands, en sú
stofnun hefur siðan veriö helsti
ráögjafi og samvinnuaöili
Sauöárkróks i þessu máli.
Hallgrimur Jónasson jarö-
fræðingur, vann aöallega viö
rannsókn á vegum Iönþróunar-
stofnunar.
I árslok 1977 er aö tillögu at-
vinnumálanefndar kosinn sér-
stakur starfshópur til aö vinna aö
steinullarmálinu ásamt bæjar-
stjóra. 1 þennan starfshóp voru
kjörnir Marteinn Friöriksson
framkvæmdastjóri, Arni
Guömundsson framkvæmdastjóri
og Jón Karlsson formaöur Verka-
mannafélagsins Fram á Sauöár-
króki. Tók hópurinn þegar til
starfa og var bæjarstjóra faliö aö
hafa samband viö Útflutnings-
miöstöö iönaöarins um aö láta
fara fram þær markaöskannanir
sem nauösynlegar væru.
1 janúar I ár er svo haldinn
fundur hjá Iönþróunarstofnun i
Reykjavik, og var þar lögö fram
Itarlega unnin skýrsla sem ber
heitiö „Steinullarframleiösla á
Sauöárkróki — Könnunarskýrsla
1” I „Könnunarskýrslu 1” er
itarlega fjallaö um þær jaröfræöi-
rannsóknir sem fram hafa farið
og niöurstööur metnar meö tilliti
til framleiöslu á steinull. Einnig
er getiö um ýmsa möguleika á
iönaöarframleiöslu á jaröefnum
sem til greina koma á
Sauöárkróki. Þá voru i skýrslunni
athyglisverðar upplýsingar um
markaöshorfur og ýmsa fleiri
þætti er máliö varöa.
Eftir aö „Könnunarskýrsla 1”
haföi veriö krufin til mergjar og
kynnt fyrir Iönaöarráöuneyti,
þingmönnum kjördæmisins og
tekin til meöferöar heima fyrir,
var einróma ákveöið aö halda
áfram aö ljúka næsta áfanga meö
nákvæmari niöurstööum.
Þaö geröist næst aö s.l. vor var
farið I kynnisferö til Sviþjóöar og
Þýskalands, og skoöaöar steinull-
arverksmiöjur og vélar til stein-
ullarframleiöslu. Gert var
munnlegt samkomulag viö fyrir-
tæki I þessum löndum um nánara
samstarf meö þaö I huga að
stofna steinullarverksmiöju á
Sauöárkróki. Rætt var um tækni-
mál, viöskiptamál og markaös-
mál I þessu sambandi og sömu-
leiöis var fjallaö um fjárfestingu
og lánakjör við hugsanleg kaup á
vélum og þekkingu frá þessum
fyrirtækjum. Auk þess var gert
samkomulag viö forráöamenn
Jungers Verkstads i Gautaborg
þess efnis, að fyrirtækiö geröi
bræösluprófanir á steinefnum
frá Sauöárkróki i nýrri gerö raf-
Framhald á 7. siöu