Alþýðublaðið - 26.01.1980, Blaðsíða 8

STYTTINGUR
Samkeppni um
íbúðabyggd í
Kópavogi
Kópavogskaupátaöur hefur nú
^fnt til samkeppni um ibúð^-
oyggö i Astúnshverfi i Kópavogi.
Verður lögö höfuöáherzla á svo-
iallaöa þétta lága byggð, þ.e. 1-2
tiæða þar sem flestir ibúar hefðu
yfir að ráöa einkalóðum. Gæti
veriö þarna um aö ræöa a.m.k. 50-
50 ibúðir.
Heimild til þátttöku hafa þeir
sem réttindi hafa til aö skila
teikningum til bygginganefndar
Kópavogs svo og nemar i seinni
hluta arkitektúrs.
Heildar verðlaunaupphæö er 6
milljónir sem skiptist þannig:
1. verölaun 2,5 millj.
2. verölaun 2,0 millj.
3. verölaun 1,5 millj.
Heimilt er að kaupa tillögur
iyrir allt aö 1 millj. kr. ef dóm-
nefnd sýnist svo.
Dómnefnd er þannig skipuð:
Magnús Skúlason, arkitekt, for-
maður, Sverrir Norðfjörð, arki-
tekt (kjörnir af Arkitektafélagi
Islands), Kristinn Kristinsson,
húsasmiðameistari, Loftur bor-
steinsson, verkfræöingur og Sól-
veig Runólfsdóttir, húsmóðir.
Trúnaðarmaöur dómnefndar er
Olafur Jensson.
Keppnisgagna má vitja til
trúnaöarmanns i Byggingaþjón-
ustunni viö Hallveigarstig gegn
15.000 kr. skilatryggingu.
Ráðstefna
um fullordins-
frædslu
Dagana 26. og 27. janúar 1980
verður haldin i Hamragörðum
Hávallagctu 24, Reykjavik, ráö-
stefna um fullorðinsfræðslu á ís-
landi.
Markmiö ráöstefnunnar er aö
gera úttekt á fullorðinsfræöslu
eins og hún hefur þróast til þess;
dags i landinu og ræöa um hver.
skal stefnt i þessum málum.
Til ráöstefnunnar voru boöaðir
þeir aöilar sem hafa fræðslu
fullorðinna meö höndum og munu
þátttakendur veröa um 40 talsins
A ráðstefnuninni verður rætt
um framkomin frumvörp er j
varða fulloröinsfræöslu, Andri
Isaksson mun fjalla um kennslu-
og félagsfræöi i fræöslu fullorö-
inna og Reynir Karlsson fulltrúi
og Maj Britt Imnander rektor
munu ræöa um Norrænu lýö-
fræöslustofnunina i Kungalv i
Sviþjóö.
Boöendur ráðstefnunnar eru
menntamálaráöuneytið og undir-
búningsnefnd aöila að fullorðins-
fræðslu.
vara, þvi þannig má koma i' veg
fyrir hræöslu við fjölda-
uppsagnir, og óánægju. Einnig
skyldu starfsmenn fá aö hafa
áhrif á hvernig endurnýjunin
verði skipulögö
Aðlögun tækninnar.
1 skýrslunni segir, aö þaö sé
engin ástæða til þess, að ætla að
tæknilega fullkomin skrif-
stofutæki, séu ekki aðlöguð
kröfum einstakra fyrirtækja.
Það er enn fágætt, aö viö hönn-
un slfkra tækja sé tekið tillit til
þæginda þess er starfar við þau.
Aöeins i fáum tilfellum er slikt
gert. Þess vegna notar skrif-
stofufólk oft gömul skrifstofu-
húsgögn til að koma hlutunum
sem best fyrir, meö eðlilegum
afleiðingum fyrir heilsu þeirra
og vinnuhagræðingu.
1 Bajerska atvinnumálaráöu-
neytinu, er til safn slikra muna,
þar á meðal gamlir tréstólar og
skrifborð af vitlausri hæð, og
sjónvarpsskermur, sem lampi
Skrifstofufólk dreymir
um gömlu gódu dagana
Þeim, sem vinna á skrifstof-
um, finnst þeir vcra illa laun-
aftir. undir of iniklu vinnuálagi,
einmana og óöruggir. Þá er
kvartaft undan einhæfni i vinnu
og þvi, hvaft gengur hægt, aft
vinna sig upp metorðastigann.
bessar eru niðurstöður könn-
unar, sem gerð var á vegum
Atinnumálaráöuneytisins i
Bæjaralandi, og var unnin af
flokki fræðimanna frá
Mannheim háskóla, undir stjórn
Eduard Gaugler prófessors.
Skrifstofufólk i dag lætur sig
oft dreyma um gömlu góðu
dagana, a.m.k. um dagana eftir
strió, þegar velritunarstúlkur
og ritarar unnu saman i þægi-
legum kompum fyrir tvo, með
blóm á boröinu og kaffibrúsa út
i horni.
Ekkeil
..Gemútlichkeit”
Tækniframfarir i skrifstoiú-
vinnslu, hafa eyðilagt allt
„gemutlichkeit”, og persónu-
sambandmilli þeirra sem vinna
slik störf.
Við rannsóknina, voru tekin
sem dæmi, tvö iðnfyrirtæki,
tveir bankar, og eitt trygginga-
félag.en öll þessi fyrirtæki beita
nýjustu tækni sem fáanleg er. i
bókhaldi sinu. b.e. tölvuvinnsla,
og afleiðing hennar, að vinnu-
kraftinum er öllum ýtt saman i
einn stóran sal, þar sem fólk sit-
ur þétt saman og glápir i
sjónvarpsskerma.
Meir en 550 manns svöruðu
spurningalistum, sem dreift
var. 1 viðbót, voru fulltrúar
starfsmannafélaga, starfs-
mannastjorar og framkvæmda-
stjórar fengnir til að svara
spurningunum.
Tilgangur könnunarinnar var
sá að komast að þvi hvernig
maðurinn heldur jafnvægi, i
heimi sibreytilegrar tækni og
breytinga á vinnufyrirkomu-
lagi.
Arið 1950 voru skrifstofumenn
35% af vinnuafli á vinnumark-
aðnum. Siðan þá hefur fjöldi
þeirra aukist um 10%, og fer
hækkandi. Skrifstofuvinna er i
hægagangi, miðað viö þá
vinnuhraðaaukningu sem hefur
orðiðannarsstaðar. Þetta stafar
af þvi, að á þessu sviði hefur
gengið hægar að nýta tækni-
framfarir siðustu ára.
Hæg þróun.
Þegar framleiðni i iðnaði
eykst um 1000% frá aldamótum,
hefur hún ekki aukist um nema
150% i' skrifstofuvinnu. Þetta
má best sýna með dæmi úr bif-
reiöaframleiðslu. Siðustu 20 ár
hefur sá timi sem þarf til að
smiða einn bil lækkaðúr 587 i 98
tima. Bóhaldsvinna i kringum
þessa framleiðslu, er sú sama
og áður.
Framfarir i skrifstofuvinnu
og skrifstofuvinnutækni hafa
verið mjög hægar. Þannig liðu
160 ár frá þvi ritvélin var fundin
upp.þar til byrjað var að fjölda-
framleiða hana. Þróunin frá
venjulegum ritvélum til raf-
magnsritvéla tók hinsvegar
ekki nema 50 ár, og fimm árum
eftir rafmagnsritvélina, voru
komnar borðtölvur. A sama
tima hefur skrifstofufólk dregist
inn i hringiðu tækniframfar-
anna.
Siðasti kafli rannsóknar-
skýrslunnar fjallar um úrbætur,
semskulugangaiþá átt, að gera
vinnuumhverfið manneskju-
legra. Ein mikilvægasta tíl-
lagan er sú að starfsfólki skuli
sagt af öllum hugmyndum um
endurnýjun, með góðum fyrir-
er latinn skina á, sem gerir
manni nær ómögulegt að lesa á
skerminn.
Sjötiu prósent spuröra
kvörtuðu undan lélegri vinnuað-
stöðu og loftræstingu, þriðji
hver maður kvartaði undan lýs-
ingu, 42% kvörtuöu undan
hávaða og meir en helmingur
sagðist gjarna vilja hafa
sérstakt hvíldarherbergi.
Starfsmenn kvörtuðu einnig
undan þvi að erfitt væri að hafa
persónulegt samband viðaðra á
skrifstofunni, og undan þvi' að
erfitt væri að ná stöðuhækkun.
Mörgum fannst eins og þeir
væru aðeins litill hluti i stórri
vél, og að vinna þeirra skipti
engu máli.
Þessa vaxandi óánægju mætti
minnka með þvi að gefa meira
rúm til persónuframtaks, sem
ogmeð þvi að útbúa nýtt starfs-
mat, sem gera mætti samhliða
kja ras amnin gum.
Fyrir flest skrifstofufólk
skiptir aðstaða meira máli en
laun. Þegar spurt var um hvað
skipti mestu máli þegar þeir
væru að leita að nýju starfi
svaraði meir en helmingur
spurðra eitthvað á þá leið, að
starfið yrði að vera áhugavekj-
andi, eöa að þeir yrðu að fá að
vinna s jálfstætt og meðábyrgð,
eða aðgóðurandi yrði aðrikja á
vinnustaðnum.
Atriði eins og laun, atvinnu-
öryggi og þess háttar komu i
neðstu sætin á listanum.
Sölumaður.sem segði að hann
gæti útvegað tölvu, sem ynni
verk tólf manna, yrði liklega
svaraðþvi, af starfsfólki, að það
vildu heldur hafa tólf mennina
áfram.
(Þýtt ogendursagt úr
ThcGerman Tribune)
Ó.B.G.
Á ratsjánni
Leyndardómur
prófessorsins
Það hefur heldur sljákkað i
Ólafi Ragnari Grimssyni upp á
siðkastið. bað mun mönnum enn i
fersku minni, hversu hávaðasam-
ur hann var i siöustu kosninga-
baráttu, (sumireruennmeð hellu
fyrir eyrunum) og þess vegna
spyrja menn nú, hvað veldur
hinni skyndilegu minnkun
hávaðaframleiðslu hjá Ólafi.
Undirritaður gerðist rannsóknar-
blaðamaður, og eftir langar og
timafrekar rannsóknir, get ég nú
frætt landslýð á þvi, hvað veldur
fálæti prófessirs Ólafs.
Það mun vera öllum kunnugt,
(hvernig gætum við hafa komist
hjá þvi að frétta það?) að Ólafur
Ragnar Gri'msson er prófessor i
félagsvisindum viðH.l. (hi,hi,hi,)
Þvi embætti náöi hann i krafti
fræðimennsku sinnar, en Ólafur
hefur doktorsnafnbót i fræðigrein
sinni, sem honum var veitt i
Manchester, af ihaldssömum
kollegum sinum i fræðigreininni.
1 félagsvisindasögu tslands,
hefur doktorsritgerö Ólafs sömu
stöðuog Gaukssaga Trandilsson-
ar i bókmenntasögunni, þ.e. við
vitum aö hún var til, en enginn
hefur lesið hana. Það þarf ekki að
taka fram, að það hefur ekki ver-
ið venja hingað til i fræðistörfum
að leyna niðurstöðum rannsókna
sinna.
1 rannsóknum minum, komst
ég aö þvi, að Ólafur hefur gert
stórmerkilega uppgötvun á sviði
félagsfræðinnar, uppgötvun, sem
mun hafa mikil áhrif i framtið-
inni. Nú ætla ég að skýra frá
rannsóknum minum i réttri tima-
röð, til þess, að lesendur finni
fyrir, þó ekki væri nema litlum
hiuta spenninnar, sem þvi fylgir.
að vera rannsóknarblaðamaður.
Á kosningafundum, sem ég
sótti i nýliðinni kosningabaráttu,
tók ég eftír þvi, að Ólafur hafði
með sér ókennilegt tæki, með
mörgum hnöppum og skifum,
sem hann skoðaði i sifellu. Ég tók
lika eftir þvi, að hann átti það til,
aðdraga fram vasatölvu, og gera
áhenni fiókna útreikninga. Þetta
athæfi prófessorsins vakti athygli
mina, og forvitni. Ég spurði sjálf-
an mig: Hvað er maðurinn að
gera? Hvaða útreikningar eru
þetta, sem hann er i sifellu að
gera?
Ég beið færis, að kikja á
pappira prófessorsins, og að lok-
um tókst mér það. Það sem ég sá,
hafði djúp ahrif á mig! Á blaði, sá
ég linurit.sem titlað var, ,,Deci-
belitic influence on voting patt-
erns.” (,,Ahrif háv'aða á atkvæða
mynstur). takið eftir klassiskri
fræðimanna enskunni) Mér brá.
Þetta gat aðeins merkt einn hlut,
prófessorinn hafði i krafti fræði-
mennsku sinnar og kunnáttu,
komist að þvi, að ákveðin fylgni
er á milli hávaðaframleiðslu og
atkvæðaf jölda!
Ég fylitist aðdáun. Hvað annað
gat ég gert, kæru lesendur? Með
þessu hafði prófessorinn breytt
venjulegri kosningabaráttu i
stórmerkilega visindalega til-
raun! Ég beið með óþreyju eftir
ko sningaúrslitun um.
Við vitum öll hvernig kosn-
ingarnar fóru. Flokkur
prófessorsins missti fylgi: Kosn-
ingarnar urðu ekki sá fræði-
mennskusigur, sem við Ólafur
höfðum búist við. Ólafur hefur nú
dregið úr hávaðaframleiðslu sinni
og einbeitir sér að endurbótum á
kenningu sinni. Visindasigrar eru
ekki unnir án erfiðleika, áður en
kenningin verður fullkomnuð.
munu liðamargar kosnigar, og
prófessorinn, mun taka þátt i
þeim öllum af fraðilegum ástæð-
um einum saman. og framleiða
mörg désibel. En þar til kenning-
in er þrautreynd, mun hún ekki
koma fyrir augu almenníngs,
frekar en dortorsritgerðin.
LUövík og verðbólgan
t framhjáhlaupi, vil ég aðeins
minnast á yfirlýsingu, sem er
höfð eftir Lúðvik Jósepssyni i
Morgunblaðinu i gær. Þar er hann
spurður um álit sitt á möguleik-
um Benedikts Gröndal, til þessað
mynda stjórn. Lúðvik telur frá-
leitt, að Benedikt takist að fá
Alþýðubandalagið til stjórnar-
samstarfs, og segir:
,,Ég skýrði þar frá, aft ég teldi
fráleitt aft tala um nýsköpunar-
stjórn vift okkur. vegna þess, aft
Alþýftuflokkurinn lýsir þvi yfir aft
markniiö hans meft stjórnar-
myndun sé aft ná verulegum
árangri gegn vcrftbólgu. Þaft sé
böfuftatriftið. A þvi ináli hefur
sprungift okkar á inilli i vinstri
viftræðum og þvi hlýtur þaft aft
endurtaká sig i sambandi vift ný-
sköpun."
Þar höfum við það, Alþýðu-
bandalagið vill ekki fara i stjórn,
ef á að ráðast gegn verðbólgunni.
Það er nú svo og svo er nú það.
-Þagall
alþýöu
n~TT'
Laugardagur 26. janúar
KÚLTÚRKORN
Myrkir
músfk-
J Bústaftakirkja.
■Sunnudagur 27.1.1980, kl. 20.30.
1 Kammcrmússikklúbburinn.
iFlytjendur:
iManuela Wiesler: flauta.
jllelga Ingólfsdóttir: semball.
jjoh. Mattheson: Sónata i c-moll,
Adagio, Allegro, Allegro, Giga.
jueifur Þórarinsson: DA, fantasia
fyrir semball, (frumflutning-
ur).
j Páll P. Pálsson: Stúlkan og vind-
urinn.
Hlé.
Leifur Þórarinsson: Sonata per
Manuela.
J.S. Bach: Sónata i h-moll,
Adante, Largo e dolce, Presto.
Johan Mattheson (1681-1764)
skildi dýpstu sporin eftir sig
sem tónfræðingur, gagnrýn-
andi og tónlistarsagnfræðing-
ur. Flest verka hans voru
krikjutónsmiðar, og þau fáu
hljóðfæraverk, sem varðveist
hafa, samdi hann oftast sem
„dæmi um það hvernig gera
átti hlutina”. Sónötuna i c-moll
samdi hann svo aö leika mætti
hana jöfnum höndum á flautu
eða fiðlu.
Leifur Þórarinsson (f. 1934)
samdi fantasiuna fyrir Helgu
Ingólfsdóttur og lauk verkinu i
vikunni fyrir jól 1979. Einkenn-
andi er stef smástigrar tónrað-
ar og stökks um minnkaða
fimmund. Mishröð atriðaskipti
eru ör. Höfundur gefur þá skýr-
ingu á heitinu, að „da” þýði
,,já” á rússnesku, auk þess,
sem það er helmingur orðsins
„dada”. Leifur samdi Flautu-
sónötu fyrir Manúelu til flutn-
ings á sumartónleikum i Skálholti
s.l. sumar. Sónatan hefur svipaða
stefjagerð og fantasian. Má jafn-
vel U'ta á þessi tvö verk sem „tvi-
bura”.
Hugmyndina að samningu
„Stúlkunnar og vindsins” sótti
Páll P. Pálsson (f. 1928) i sam-
nefnd ljóð Þorsteins Valdi-
marssonar. Verkið var samið
tilflutnings á sumartónleikum i
Skálholti 1979, og frumflutt þar.
J.S. Bach (1685-1750) samdi 3
sónötur fyrir flautu og sembal.
Þessi verk eru frá „Cöthen-
timanum” 1717-1723), sem gat
af sér helstu veraldlegu hljóð-
færatónsmiðar hans. Flautu-
sónöturnar eru sögulegar sér-
kennilegar fyrir það að vera i
raun trió-sónötur
samþjappaðar fyrir tvö hljóð-
færi, svo að hlutur sembalsins
magnast um helming: það
verður bæftiundirleikshljóðfæri
ogeinleikari móti flautunni. Af
flautu og sembalssónötunum
þremur er sú i h-moll mest
völundarsmiðin.
B0LABAS
Núorftift fær enginn maöur
svo stjórnarmyndunarumboft,
aft ekki sé rcynt að fá Alþýftu-
bandalagsmenn til aö vera
meft. Þetta eru menn sifellt aft
reyna, þótt ekkcrt gangi, aft fá
þá til samstarfs. Skýringin á
þvi.ersú, aft Alþýftubandalag-
ift vill ekki eiga aftild aft stjórn,
Alþýðubandalagift vill afteins
eiga aftild aft óstjórn.