Vísir - 04.01.1969, Síða 8

8
VÍSIR
Otgefandi: ReyKjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðs'toðarritstjóri: Axel Thorsteinson
SWíttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Rltstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar: Aöalstræti 8. Símar 15610 11660 og 15099
Afgreiðsla: Aðalstræti 8. Simi 11660
Ritstjóm: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 145.00 á mánuði innanlands
1 lausasölu kr. 10.00 eintakið
Prentsmiöja Vísis — Edda h.f.
aw—M8BP —
Eftir áramótin
Áramót eru tími reikningsskila fyrir hið liðna og á-
ætlana um hið ókomna. Árið, sem var að enda, var ár
mikilla áfalla í þjóðarbóskap íslendinga. Svo var og
um árið á undan. Þessi tvö ár hafa útflutningstekjurn-
ar mínnkað svo stórkostlega, að slíks munu fá dæmi
hjá nokkurri annarri þjóð. Ástæðurnar eru öllum
kunnar: Verðfall á flestum útflutningsvörum, og þá
aðallega sjávarafurðunum, en ofan á það bættist afla-
brestur, einkum á sfldveiðunum, sem segja má að hafi
brugðizt með öllu. Landbúnaðurinn fékk einnig sinn
skerf af völdum hafíss og kals, þótt betur rættist úr
um heyafla víðast sökum hagstæðrar veðráttu sl.
sumar.
Sumir segja að áhrifanna af þessum áföllum sé
undarlega lítið farið að gæta meðal almennings. Kaup-
getan núna fyrir jólin hafi verið mikil, aðsókn á
skemmtistöðum hafi ekki minnkað svo teljandi sé og
margir fari enn í skemmtiferðir til útlanda. Það get-
ur þó ekki verið rétt, að allir séu jafn vel settir nú og
fyrir tveimur árum. En vitaskuld búa margir enn að
velgengni undanfarinna ára, og þeir sem voru svo hag-
sýnir að nota þau til að bua í haginn fyrir komandi
tíma, standa betur að vígi nú, þegar að hefur kreppt,
en hinir, sem létu hverjum degi nægja sína þjáning.
En þeir eru því miður of margir, sem fóru gálauslega
með fé sitt meðan allt lék í lyndi.
Reynsla síðustu tveggja ára hefur minnt þjóðina á
það, sem hún raunar átti ekki að hafa gleymt, að at-
vinnuvegir okkar og afkoma öll er enn um of háð
sveiflum, sem við sjálfir ráðum ekki við. Þess vegna
hlýtur sú stefna að fá vaxandi fylgi, að nauðsyn sé að
treysta grundvöll efnahagslífsins betur með fram-
leiðslugreinum, sem ekki eru eins háðar þessum sveifl-
um og þær, sem við nú byggjum afkomu okkar á að
mestu leyti. Það hefur þegar sannazt, að stóriðjufram-
kvæmdir eru þar mikilvægt spor í rétta átt. Við vær-
um mun verr settir nú, ef engar framkvæmdir hefðu
verið við Búrfell og í Straumsvík. Barátta stjórnar-
andstæðinga gegn þeim og hrakspár þeirra allar hafa
reynzt þeim til lítils sóma, og það á eftir að sannast
enn betur en orðið er, hve skammsýnir þeir menn
voru, sem börðust gegn þessum þjóðþrifamálum.
Allar spár um framtíðina eru hæpnar, en vissar
staðreyndir um hana blasa þó nú þegar við allra aug-
um. Við vitum, að jafnvel þótt betur rætist úr um af-
urðaverð og aflabrögð á þessu ári en skynsamlegt er
að búast við, eru erfiðleikarnir ekki þar með úr sög-
unni. Á þeim verður ekki sigrazt, nema öll þjóðin láti
sér það sem gerzt hefur að kenningu verða og standi
einhuga saman um endurreisn efnahagslífsins. En sú
samstaða næst aldrei, ef mikill hluti þjóðarinnar lætur
blekkjast af áróðri þeirra, sem etja stétt gegn stétt,
ala á metingi og misklíð og kalla allar nauðsynlegar
efnahagsráðstafanir árásir á lífskjör almennings. Of
margir hafa hlustað á þær raddir og farið eftir þeim,
og það á nokkum þátt í, hvernig komið er.
V í S I R . Laugardagur 4. janúar 1969.
... m || iniiiim—iinMiii hiéiiihi »
prinsessa, dóttir hans, sem einnig var ger útlæg.
Grein konungsættar vísað
úr landi
Franco hershöfðingi, ein-
ræðisherra Spánar, vísaði
föstudaginn 27. desember úr
landi Xavier prins af Bour-
bon-Parma, 79 ára, sem gert
hefur tilkall til valda á Spáni,
og þar með voru jafnaðar við
jörðu allar vonir carlista um,
að fulltrúi þeirra kæmist aft-
ur á valdastól á Spáni.
Með þessu var lokið eða að
mestu lokið við að reyta burt
laufin af hinni „carlistisku grein
spænsku konungsættarinnar".
Tók lokaverkið um vikutfma.
Um 200 carlistar voru saman
komnir í flughöfninni f Madrid,
til þess aö kveðja prinsinn og
konu hans, Magdalenu prinsessu
og dótturina, Mariu de les Nivi-
á Spáni
es. Brottvísunin úr landi náði
ekki til eiginkonunnar.
Xavier prins, sem býr í Paris,
haföi farið tii Spánar rúmri viku
áður, til þess að dveljast á Spáni
um jólin. Annarri dóttur prins-
insí Mariu Theresu, var einnig
vísað úr landi, og fór hún flug-
leiðis til Portúgal.
Syni prinsins, prins Carlos
Hugo af Bourbon-Parma, var vís-
að úr landi um það bil viku áö-
ur, en honum var gefiö að sök
að hafa afskipti af stjórnmálurrr.
Ekki hafa verið tilgreindar
neinar ástæður fyrir þessum
brottvísunum, en meö þeim virð-
ist staöfest, að Franco líti á af-
komendur Alfons konungs XIII
— sem síðast fór meö konungs-
vald á Spáni — sem hina einu,
sem með réttu geti gert tilkall
til ríkiserföa á Spáni.
Þeir, sem tilkall hafa gert af
niðjum hans, eru prins Juan af
Bourbon, sonur hans, búsettur í
Portúgal, og sonur hans, Juan
Carlos 30 ára, en talið er að
Franco vilji hann sem konung
Spánar. Hann á heima nálægt
Prado-höll, hinum opinbera bú-
stað einræðisherrans.
Það hefir borið heldur lítiö á
carlistum síðan í borgarastyrj-
öldinni, en fyrir nokkru fóru
þeir að láta bera á sér og bera
fram kröfur varðandi ríkiserfðir.
Hvítt: Penrose.
Svart: Ujtumen,
Jgnglendingar eru að vonum
ánægðir með prýðilega
frammistöðu Penrose á Ólym-
píumótinu I Sviss. Arangur
hans þar, 10 skákir unnar og 5
jafnteflí er sá bezt; sem enskur
skákmaður hefur nokkru sinni
náð á Ólympíumótum.
Penrose er um tvennt ólíkur
flestum stórmeisturum. í fyrsta
lagi er hann algjör áhugamaður
í skák, teflir aðeins I þeim frí-
stundum er gefast frá erilssömu
starfi.
I ööru lagi teflir Penrose
gjarnan „gambita" í þeim skák-
um sínum er hann hefur hvítt
og er þá alls óhræddur við að
tefla á tvær hættur. Skozki
leikurinn hefur jafnan veriö
hættulegt vopn í höndum Pen-
rose og hér beitir hann þvi gegn
Mongólanum Ujtumen. Skákin
var tefld á síðasta Ólympiu-
móti.
I. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3. d4 exd
4. c3 d5
Bezta svarið. Svartur hafnar
peðsfórn hvíts og jafnar í stað
þess tafliö.
5. exd Dxd 6. cxd Bg4 7. Be2
0-0-0?
Þessi leikur er hins vegar af-
leikur. Mun betra er 7. ... Bb4í
8. Rc3 BxRf 9. BxB Dc4! eins
og Jón Kristinsson lék gegn
Tyrkjanum Uzman á Ólympíu-
mótinu.
8. Be3 Rh6 9. Rc3 Dh5
Betra virðist 9. ... Da5
10. Da4 Rf5?
Nú var 10. ... Da5 hins veg-
ar brýn nauðsyn. Eftir þennan
riddaraleik missir svartur tökin
á stöðunni.
II. d5 RxB 12. fxR BxR 13.
BxB De5
Á þennan leik hafði svartur
treyst. Ef nú 14. dxR Dxet á-
samt Bc5 og svartur hefur mjög
hættuiega sókn. En Penrose
hefur séð lengra.
14. 0-0-0! Dxet 15. Kbl Rb4
Riddarinn á engan góðan reit.
Ef 15. ... Re5 16. Hhel Dg5
17. Dxa. Eöa 15. ... Rb8 16.
Bg4t Rd7 17. Hhel Db6 18.
DxRf HxD 19. He8 mát.
EÖa 15 ... Re7 16. Rb5 a6
17. d6! axR 18. Da8f Kd7 19.
dxct
16. d6! Bxd
Ef 16. ... Hxd 17. Bg4t Kb8
18. Hhel HxHf 19. DxH
17. HxB HxH 18. DxR Hb6
19. Dg4f Kb8 20. Dxg Hc8
Betra var 20. ... Hd8 21.
Hdl HxHf 22. RxH þó hrók-
urinn hefði ekki ráðið viö bisk-
upinn og riddarann.
21. Hdl Df2 22. Re4 De3 23.
Dxf a5 24. Rf6 Hb5 25. Dc4
c6 26. Dd4 Dh6 27. Bg4 Dg6f
28. Kal Dc2 29. Rd7t
29. BxH var jafnvel fljótlegri
vinningsleið.
29. ... Ka8 30. Rb6t og svart-
ur féll á tíma með koltapað
tafl.
Jóhann Siguriónsson.